اسکای‌رانینگ چیست؟ راهنمایی برای دویدن در کوهستان

دوی کوهستان: ترکیبی از استقامت، تکنیک و طبیعت

اسکای‌رانینگ چیست؟

دویدن در ماراتن به تنهایی یک شاهکار است، اما آیا تا به حال در مورد اسکای‌رانینگ چیزی شنیده‌اید؟

اسکای‌رانینگ اساساً دویدن در ارتفاعات بسیار بالای کوهستان است، اما با تمرکز بر افزایش ارتفاع و تکنیک.

کیلیان ژورنر به راحتی بزرگترین نام در این ورزش است. او با دویدن بالا و پایین کوه‌های شیب‌دار خطرناک با سرعت‌های رکورددار، نامی برای خود دست و پا کرد.

ژورنر و همکاران اسکای‌رانینگ‌اش ورزشی را انجام می‌دهند که  حدود آنها را در فضایی که زمین و آسمان به هم می‌رسند، تحت فشار قرار می‌دهد.

فدراسیون بین‌المللی اسکای‌رانینگ این رشته را به عنوان «دویدن در کوهستان‌هایی با ارتفاع بیش از 2000 متر تعریف می‌کند که در آن سختی صعود از درجه دوم II فراتر نمی‌رود و شیب بیش از 30 درصد است».

از زمان پیدایش این ورزش در سال 1992، اکنون در سراسر جهان 200 مسابقه رسمی اسکای‌رانینگ با حدود 50 هزار شرکت‌کننده از 65 کشور وجود دارد.

تاریخچه اسکای‌رانینگ

اسکای‌رانینگ از نظر اسم ورزشی نسبتاً جدید است. این ورزش به طور رسمی در سال 1992 توسط کوهنورد ایتالیایی، مارینو جاکومتی تأسیس شد.

هدف‌های جاکومتی دیدن این بود که مردم در ارتفاع چه توانایی‌هایی دارند و اینکه تا کجا می‌توانند خودشان را به چالش بکشند.

او شعار «ابر کمتر، آسمان بیشتر» را برای این ورزش انتخاب کرد.

در اوایل دهه 90، جاکومتی و تعدادی از همنوردانش شروع به برگزاری مسابقاتی در اطراف مونت بلان و مونته رزا در آلپ ایتالیا کردند.

در سال 1993، تیم جاکومتی اسپانسری از برند فیلا بدست آورد و اسکای‌رانینگ در سراسر جهان رونق گرفت. مسابقات شروع به ظهور از کوه کنیا تا رشته کوه راکی ​​در آمریکای شمالی، از هیمالیا تا آتشفشان‌های مکزیک کرد.

آیا اسکای‌رانینگ همان دوی فوق ماراتن (آلترا ماراتن) است؟

پاسخ کوتاه: نه

از لحاظ فنی، اسکای‌رانینگ و دوی فوق ماراتن زیر نظر سازمان‌های حاکمیت متفاوتی تعریف می‌شوند.

مسابقات دوی فوق ماراتن توسط انجمن بین‌المللی دوومیدانی (IAAF) اداره می‌شود، در حالی که اسکای‌رانینگ توسط فدراسیون بین‌المللی اسکای‌رانینگ هدایت می‌شود.

این دو نهاد استانداردگذار، تمایزهایی را بین این دو رشته برای ما قائل می‌شوند.

یکی از این تمایزات این است که مسیرهای دوی فوق ماراتن می‌توانند مسطح باشند، در حالی که مسیرهای مسابقات اسکای‌رانینگ نمی‌توانند مسطح باشند.

تمایز دیگر این است که مسابقات اسکای‌رانینگ می‌توانند از نیمه ماراتن هم کوتاه‌تر باشند، در حالی که دوی فوق ماراتن ، طبق تعریف، حداقل به اندازه یک ماراتن استاندارد مسافت دارند.

مسیرهای دوی کوهستان

با توجه به آمار افزایش ارتفاع عظیم، مسابقات دوی کوهستان تمایل دارند خارج از مسیرهای معمولی برگزار شوند.

از آنجایی که مسابقات در سراسر جهان برگزار می شود، نوع سطح مسیر می تواند به طور چشمگیری متفاوت باشد. اما تقریبا هر مسیری قابل استفاده است؛ مسیرهای خاکی، پاکوب، یخچال‌های طبیعی، صخره و حتی روی برف و یخچال‌ها.

تنها محدودیت مسیر، آسفالت است. سطوح آسفالت شده فقط می توانند تا 15 درصد از کل مسافت مسابقه را تشکیل دهند.

مسیر مسابقه فنی است. اسکای‌رانرها باید به‌خصوص در بخش‌های سراشیبی که حرفه‌ای‌ها می‌توانند در شیب‌های تند سرعت جدی بگیرند، چابک و روی پاهای خود محکم باشند.

نوع مسیر به این معنی است که اسکای‌رانرها باید کفش مناسب مسیر را داشته باشند. این به طور کلی به معنای انتخاب یک کفش تریل مقاوم است.

گاهی اوقات حتی برای اسکای‌رانرها ضروری است که میکرو میخ‌ های یخ را به زیر کفش‌های خود وصل کنند میخ‌های قابل نصب سریع که می‌توانید برای افزایش چسبندگی به زیر کفش خود وصل کنید.

هشت نوع مسابقه دوی کوهستان

 دوی کوهستان اصطلاحی کلی برای هشت رشته اسکای‌ریس مجزا است.

هر یک از این رشته‌ها توسط انجمن بین‌المللی دوی کوهستان از نظر مسافت، افزایش ارتفاع و نوع سطح به طور دقیق تعریف می‌شوند.

اسکای (SKY): اینها مسابقاتی بین 20 تا 49 کیلومتر طول با حداقل 1,200 متر صعود عمودی هستند. برای این رشته، مسابقاتی که به ارتفاع بیش از 4,000 متر می رسند باید بیش از 10 کیلومتر طول داشته باشند.

اسکای‌اولترا (SKYULTRA): اینها مسابقاتی بین 50 تا 99 کیلومتر مسافت با حداقل 3,000 متر صعود عمودی هستند. حداکثر زمان پایان برای اسکای‌اولتراها باید زیر 16 ساعت باشد.

ورтика (VERTICAL): اینها فقط مسابقات سربالایی با 1,000 متر صعود عمودی هستند. این نوع مسابقات نمی توانند بیشتر از 5 کیلومتر طول داشته باشند. برای یک مسابقه اسکای‌رایس عمودی، حداقل شیب متوسط باید حداقل 20٪ باشد و 5٪ از کل مسافت باید بالای 33٪ باشد. این شیب به طرز وحشتناکی تند است.

اسکای‌اسپید (SKYSPEED): اینها مسابقات اسکای‌رانینگ کوتاه و شیب دار با 100 متر یا بیشتر صعود عمودی و حداقل 33٪ شیب هستند.

به عنوان مرجع، شیب دارترین شیبی که یک ماشین استاندارد می تواند قبل از سر خوردن بالا برود 35٪ است.

پله‌نوردی / دویدن عمودی (Stair Climbing / Vertical Running): اینها مسابقات عمودی با شیب بیش از 45٪ (!) هستند. حداقل مقدار صعود عمودی برای این رویدادها 100 متر است.

دوچرخه اسکای (SKYBIKE): همه چیز دویدن نیست. رویدادهای دو بایک دوگانه‌هایی هستند که از یک مسابقه دوچرخه‌سواری جاده یا کوهستان به همراه یک مسابقه دویدن عمودی یک کیلومتری یا هر مسابقه دوی کوهستان دیگری تشکیل شده است.

اسکای‌رید (SKYRAID): اینها مسابقات تیمی اسکای‌رانینگ در مسافت‌های طولانی هستند. اسکای‌ریدها دویدن را با سایر ورزش‌ها مانند دوچرخه‌سواری، صخره‌نوردی یا اسکی ترکیب می‌کنند.

اسکای‌اسنو (SKYSNOW): این مسابقات حداقل 70 درصد روی برف هستند. در طول مسابقه اسکای‌اسنو، شرکت کنندگان باید از میکرو میخ‌های یخ تایید شده مسابقه استفاده کنند.

مسابقات اسکای‌اسنو را می‌توان به دو رشته تقسیم کرد: 

عمودی (Vertical): اینها مسابقات زیر 5 کیلومتر مسافت با حداقل 15٪ شیب هستند.

کلاسیک (Classic): این مسابقات حداقل 9 کیلومتر مسافت را پوشش می دهند. آنها حداقل شیب کل 3٪ دارند و باید بخش هایی با شیب بیش از 10٪ وجود داشته باشد.

مسابقات دوی کوهستان

و ورزشکاران برای شرکت در مسابقات دوی کوهستان به کجا می‌روند؟

خوب، 11 مسابقه رسمی دوی کوهستان در سراسر جهان برگزار می‌شود.

معروف‌ترین اینها سری جهانی اسکای‌رانر است که در سال 2004 معرفی شد.

سری جهانی اسکای‌رانر (The Skyrunner World Series)

سری جهانی اسکای‌رانر 2021 شامل 13 مسابقه در 11 کشور و سه قاره است.

برای هر مسابقه در سری جهانی، به 20 نفر برتر هر گروه جنسیتی امتیاز تعلق می‌گیرد. سپس در پایان فصل، برنده کلی برای هر  دسته جنسیتی بر اساس چهار نتیجه برتر امتیازی ورزشکار محاسبه می شود. 

سایر مسابقات دوی کوهستان

علاوه بر سری جهانی اسکای‌رانر، رویدادهای دیگری نیز وجود دارد که از مسابقات جهانی تا مسابقات قاره‌ای و رویدادهای ملی را شامل می‌شود.

مسابقات جهانی  دوی کوهستان (The Skyrunning World Championships): این رویداد شامل سه رشته اسکای‌رانینگ است؛ ورتیکال (عمودی)، اسکای و اسکای‌اولترا.

مسابقات قهرمانی قاره‌ای اسکای‌رانینگ (The Skyrunning Continental Championships): این مسابقات به دونده‌ها فرصت می‌دهند تا با ورزشکاران هم قاره خود رقابت کنند. در اینجا مدال‌های قاره‌ای انفرادی از هر رشته اسکای‌رانینگ اهدا می‌شود.

سری ملی اسکای‌رانر (The Skyrunner National Series): این مسابقات در 12 کشور و در سه قاره برگزار می‌شود. این مسابقات به ورزشکاران فرصت می‌دهد تا قبل از ورود به مسابقات بین‌المللی به صورت ملی رقابت کنند.

چه کسانی اسکای‌رانر هستند؟

به زبان ساده، اسکای‌رانرها افرادی هستند که دوست دارند در کوهستان‌هایی بدوند که در آن زمین به آسمان می‌رسد.

برخلاف تصور شما، برای شرکت در مسابقات اسکای‌رانینگ نیازی نیست که یک ورزشکار نخبه تحت حمایت باشید.

در واقع، هر کسی می‌تواند از طریق وب‌سایت‌های مسابقات انفرادی برای شرکت در مسابقات سری جهانی اسکای‌رانر ثبت‌نام کند.

این فرصتی عالی برای دونده‌های کوهستانی پرشور است که در کنار حرفه‌ای‌ها رقابت کنند!

با این حال، برای شرکت در این مسابقات به دلایل ایمنی، باید در وضعیت جسمانی بسیار خوبی باشید و روی سطوح ناهموار با اطمینان حرکت کنید.

این مهم است که نسبت به خودآگاه باشید و محدودیت‌های خود را بشناسید – برای ورود به این مسابقات، باید فرم پذیرش خطر مرگ را امضا کنید!

اسکای رانینگ در ایران

در ایران چند سالی هست که رشته اسکای رانینگ یا دوی کوهستان توسط فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی به کشور راه پیدا کرده و به خصوص در دو سال اخیر به صورت جدی تری پیگیری می شود. جدا از مسابقات پراکنده ای که هیئت های کوهنوردی استان های مختلف گاه به شکل درون استانی و گاهی فرا استانی برگزار کرده اند، فدراسیون نیز مسابقاتی تحت عنوان قهرمانی کشور برگزار کرده. به عنوان مثال در تیر ماه سال 97 مسابقه دوی کوهستان در دو بخش آقایان و بانوان برگزار شد.

سوالات متداول درباره دوی کوهستان

1. دوی کوهستان چیست؟

دوی کوهستان ورزشی است که شامل دویدن در ارتفاعات بالای کوهستان با مسیرهای چالش‌برانگیز و ناهموار می‌باشد. این ورزش ترکیبی از دویدن و کوهنوردی است که نیازمند تکنیک‌های ویژه‌ای است.

2. چه نوع مسیرهایی برای دوی کوهستان استفاده می‌شود؟

مسیرهای دوی کوهستان می‌توانند شامل مسیرهای خاکی، پاکوب، یخچال‌های طبیعی، صخره و حتی روی برف و یخ باشند. تنها محدودیت مسیر، آسفالت است که نباید بیشتر از 15 درصد از کل مسافت مسابقه را تشکیل دهد.

3. چه تجهیزاتی برای دوی کوهستان لازم است؟

برای دوی کوهستان، کفش‌های تریل مقاوم و گاهی میکرو میخ‌های یخ برای افزایش چسبندگی ضروری هستند. علاوه بر این، لباس‌های مناسب برای شرایط جوی مختلف و تجهیزات ایمنی نیز اهمیت دارند.

4. انواع مسابقات دوی کوهستان چیست؟

دوی کوهستان شامل هشت رشته مختلف است: اسکای، اسکای‌اولترا، ورتیکال، اسکای‌اسپید، پله‌نوردی، دوچرخه اسکای، اسکای‌رید و اسکای‌اسنو که هر کدام ویژگی‌ها و قوانین خاص خود را دارند.

5. چگونه می‌توان در مسابقات دوی کوهستان شرکت کرد؟

برای شرکت در مسابقات دوی کوهستان، باید به وب‌سایت‌های رسمی مسابقات مراجعه کرده و ثبت‌نام کنید. همچنین آمادگی جسمانی مناسب و آشنایی با تکنیک‌های دویدن در کوهستان ضروری است.

سخن پایانی مقاله درباره ی رشته دوی کوهستان

رشته دوی کوهستان نه تنها چالشی فیزیکی بلکه تجربه‌ای بی‌نظیر از تعامل با طبیعت است. این ورزش با مسیرهای ناهموار و ارتفاعات بلند، دویدن را به یک ماجراجویی تبدیل می‌کند. با تجهیزات مناسب و آمادگی جسمانی، می‌توانید از مناظر زیبا و هیجان این ورزش لذت ببرید. امیدواریم که این مقاله از موزستان توانسته باشد شما را با جوانب مختلف دوی کوهستان آشنا کند و شما را به شرکت در این ورزش جذاب ترغیب نماید.

گرد آوری:بخش ورزشی موزستان