اورلب میلگرد چیست؟ نحوه محاسبه اورلب میلگرد

همین امر باعث شده تا یکی از چالش‌های اساسی در این زمینه، محاسبه “اورلب میلگرد” یا همپوشانی آنها باشد. در این مقاله، کارشناسان فولادسل مرجع خرید و فروش آهن قصد دارند با بررسی دقیق نحوه محاسبه اورلب میلگرد، به تمامی سوالات شما در این خصوص پاسخ دهند و نکات مهمی را در این زمینه بیان کنند.

اورلب میلگرد چیست؟

اورلب یا اورلپ میلگرد به انگلیسی (Overlap) که به آن همپوشانی میلگرد نیز می‌گویند، روشی است که در آن دو میلگرد به صورت همپوشان بر روی هم قرار می‌گیرند تا به طول و استحکام لازم در سازه‌های بتنی دست یابند. این روش به دلیل محدودیت طول میلگرد تولیدی (معمولاً حداکثر 12 متر) استفاده می‌شود و برای سازه‌هایی که به میلگردهای بلندتر نیاز دارند، بسیار حیاتی است. طول همپوشانی باید به دقت محاسبه شود تا انتقال بار بین میلگردها به درستی انجام شود و از فروپاشی سازه جلوگیری شود.

نحوه محاسبه اورلب میلگرد به روش کارگاهی و آیین نامه‌ای

اورلب میلگرد یا همپوشانی میلگرد به دو روش عمده محاسبه می‌شود: روش کارگاهی و روش آیین‌نامه‌ای.

* روش کارگاهی: بیشتر مبتنی بر تجربه متخصصان است و نیازی به محاسبات پیچیده ندارد. در این روش، طول همپوشانی میلگرد بین 50 تا 80 برابر قطر میلگرد در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، اگر قطر میلگرد 3 سانتی‌متر باشد، طول همپوشانی آن بین 150 تا 240 سانتی‌متر خواهد بود. این روش ساده است و می‌تواند در کارگاه‌های ساختمانی به سرعت استفاده شود.

* روش آیین‌نامه‌ای: برخلاف روش کارگاهی، نیازمند محاسبات دقیق و رعایت معیارهای مشخصی است که در آیین‌نامه‌های ساختمانی ذکر شده است. برای مثال، در مبحث نهم آیین‌نامه بتن ایران، فرمول‌هایی برای محاسبه طول همپوشانی میلگردهای کششی، فشاری و غیره ارائه شده است. در این روش، پارامترهای مختلفی مانند رده بتن و نوع میلگرد در محاسبات لحاظ می‌شوند. این روش به دقت بیشتری نیاز دارد و برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده مناسب‌تر است.

در روش محاسبه اورلب میلگرد، طول همپوشانی بر اساس فرمول‌های آیین‌نامه‌ای به دقت محاسبه می‌شود تا سازه بتواند بارهای وارده را به درستی تحمل کند. برای مثال، یکی از فرمول‌های ساده مورد استفاده این است که طول همپوشانی مورد نیاز برابر با 40 برابر قطر میلگرد باشد. به عنوان نمونه، اگر میلگرد قطر 5/8 اینچ داشته باشد، طول همپوشانی آن باید 20 اینچ باشد. این محاسبات باید توسط مهندسان محاسبه انجام شود تا از ایمنی و استحکام سازه اطمینان حاصل شود.

انواع روش‌های اجرای اورلب میلگرد

اورلب میلگرد به دو روش اصلی انجام می‌شود: اورلب تماسی و اورلب غیر تماسی. در روش اورلب تماسی، میلگردها به صورت مستقیم به یکدیگر متصل می‌شوند تا طول آن‌ها افزایش یابد. این روش به دلیل اتصال مستقیم و فیزیکی میلگردها، نیاز به دقت و مهارت بالا دارد تا از شکست و آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود. از طرفی، اورلب غیر تماسی با استفاده از بتن‌ریزی و پر کردن فاصله میان میلگردها انجام می‌شود، بدون اینکه میلگردها مستقیماً به یکدیگر متصل شوند.

انواع اورلب تماسی

* اتصال با سیم یا مفتول:
این روش یکی از ساده‌ترین و متداول‌ترین روش‌های اورلب تماسی است. میلگردها با استفاده از سیم‌های مخصوص به یکدیگر متصل می‌شوند که امکان تغییر و تنظیم مجدد آن‌ها قبل از بتن‌ریزی وجود دارد. این روش به دلیل سهولت اجرا و انعطاف‌پذیری در تغییر محل اتصال، بسیار پرکاربرد است.

* جوشکاری میلگردها:
در مواردی که نیاز به اتصالات قوی‌تر و مقاوم‌تری است، از جوشکاری استفاده می‌شود. این روش در سازه‌هایی مانند ستون‌ها و پل‌ها که نیاز به تحمل بارهای سنگین دارند، بسیار مناسب است. جوشکاری میلگردها تضمین می‌کند که اتصالات محکم و پایداری ایجاد شود.

* جوش دادن دو انتهای میلگردها:
در این روش انتهای میلگردها به یکدیگر جوش داده می‌شود تا یک میلگرد یکپارچه و طولانی تشکیل شود. این روش برای پروژه‌هایی با نیاز به تراکم بالای میلگرد و در عین حال اقتصادی بودن اتصال، بسیار مناسب است. این نوع جوشکاری نیازمند ابزار و تجهیزات خاصی است که دو انتهای میلگرد را به هم ذوب و متصل می‌کند.

* اتصال مکانیکی:
این روش جدیدتر از دیگر روش‌هاست و برای میلگردهایی با قطر بیشتر از 20 میلی‌متر استفاده می‌شود. دو سر انتهایی میلگردها رزوه شده و با استفاده از کوپلر به یکدیگر متصل می‌شوند. این روش در پروژه‌های بزرگ و پیچیده که نیاز به اتصالات دقیق و محکمی دارند، کاربرد دارد.

هر کدام از این روش‌ها با توجه به نوع سازه، نوع میلگرد، و بودجه پروژه انتخاب می‌شوند. انتخاب صحیح روش اورلب می‌تواند به افزایش استحکام و دوام سازه کمک کند و از بروز مشکلات و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.

محل قرارگیری اورلب میلگرد

برای اجرای اورلب میلگرد، ابتدا باید میلگردها را به درستی در محل مورد نظر قرار دهیم. در آرماتورهای فونداسیون، اورلب میلگردها به صورت افقی انجام می‌شود تا میلگردها در هنگام بتن‌ریزی بتوانند فشارهای وارد بر ساختمان را به خوبی تحمل کنند. در مورد آرماتورهای ستون، میلگردها به صورت طولی در نیمه میانی ستون به هم متصل می‌شوند. برای آرماتورهای تیر، بهترین محل برای اورلب در میلگردهای بالایی، یک سوم میانی دهانه و در میلگردهای پایینی، یک دوم میانه دهانه است.

نکات مهم در خصوص اجرا و محاسبه وصله پوششی میلگردها

برای اجرای صحیح اورلب میلگرد و محاسبه همپوشانی آن، باید به چند نکته اساسی توجه کرد. نخست اینکه، وصله پوششی میلگردها به صورت مجموعه‌ای مجاز نیست و هر میلگرد باید جداگانه وصله شود تا نواحی وصله میلگردهای مختلف با یکدیگر تداخل نداشته باشند. همچنین، طول وصله پوششی هر میلگرد باید بر اساس طول پوشش لازم برای آن میلگرد تعیین شود تا اتصال به درستی انجام شود. در اعضای خمشی، فاصله محور دو میلگردی که به هم متصل می‌شوند نباید بیشتر از یک پنجم طول پوشش لازم یا 150 میلی‌متر باشد و در سایر اعضا این فاصله نباید بزرگتر از پنج برابر قطر میلگرد کوچکتر باشد.

در محاسبه اورلب میلگرد، برخی از اصطلاحات و متغیرهای مهم وجود دارند که باید به آنها توجه شود. طول گیرایی میلگرد در کشش که با Ld نشان داده می‌شود و به میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود، یکی از این متغیرها است. همچنین، سطح مقطع میلگرد برای بتن حجیم که با Ab و برحسب میلی‌متر مربع محاسبه می‌شود و مقاومت مشخصه فولاد که با fy و بر حسب مگاپاسکال بیان می‌شود، نیز از دیگر متغیرهای کلیدی هستند. با توجه به این نکات و محاسبات، می‌توان اورلب میلگردها را به درستی انجام داد و از مقاومت و استحکام لازم برای سازه اطمینان حاصل کرد.

طول اورلب در وصله میلگردهای پوششی و فشاری

برای محاسبه طول اورلب در وصله میلگردهای پوششی و فشاری، ابتدا باید با پارامتر Ld آشنا شویم. این پارامتر نشان‌دهنده طول گیرایی میلگرد در کشش است و برحسب میلی‌متر بیان می‌شود. طول اورلب در وصله میلگردهای پوششی حداقل باید 3.1Ld باشد. اگر میزان میلگرد موجود در طول اورلب حداقل دو برابر مقدار مورد نیاز باشد و نیمی از میلگرد متصل شده باشد، این طول می‌تواند به یک Ld کاهش یابد، اما هیچگاه نباید به کمتر از 300 میلی‌متر برسد. وصله‌های پوششی به صورت گروهی مجاز نیستند و هر میلگرد باید به صورت جداگانه متصل شود و فاصله‌ای میان وصله‌ها باید وجود داشته باشد.

در میلگردهای فشاری، طول اورلب دو میلگرد با قطرهای مختلف باید برابر با بیشترین مقدار بین طول پوشش لازم برای میلگرد با قطر کوچکتر و طول گیرایی میلگرد با قطر بزرگتر باشد. این بدان معناست که طول پوشش در وصله میلگردهای فشاری بستگی به قطر میلگردهای مورد استفاده دارد و سایر عوامل از اهمیت کمتری برخوردارند. در برخی مواقع، میلگردهای با قطر بزرگتر از 36 میلی‌متر نیز می‌توانند به میلگردهای با قطر کوچکتر متصل شوند، به شرطی که طول پوشش مورد نیاز رعایت شود.

محاسبه طول اورلب ستون

طول اورلب میلگرد ستون نیز برای افزایش طول میلگردهای استفاده شده در ستون‌ها به کار می‌رود. برای این منظور، میلگردهای انتظار در پایان هر ستون قرار می‌گیرند و با روش اورلب به میلگردهای ستون طبقه دیگر متصل می‌شوند. طول اورلب میلگرد ستون معمولاً با استفاده از مقادیر موجود در نقشه‌ها و آیین‌نامه بتن ایران مشخص می‌شود و در کارگاه‌های ساختمانی اغلب بین 40 تا 50 برابر قطر میلگرد در نظر گرفته می‌شود. همچنین، محل اورلب میلگردهای طولی ستون باید در نیمه میانی طول ستون باشد و در هر نوار ستونی زیر دال، حداقل دو میلگرد باید به طور سراسری از داخل هسته ستون عبور کنند.

جمع‌بندی محاسبه اورلب میلگرد

همانطور که بررسی کردیم، اورلب میلگرد یکی از مهمترین روش‌های اتصال میلگردها به یکدیگر است که به منظور افزایش طول میلگرد و انتقال بار به طور صحیح در سازه‌های بلند استفاده می‌شود. اورلب به دو نوع تماسی و غیرتماسی اجرا می‌شود و برای محاسبه طول همپوشانی میلگردها از فرمول‌های خاصی استفاده می‌شود. رعایت دقیق اصول اورلب و استفاده صحیح از میلگردهای انتظار در ستون‌ها نقش مهمی در افزایش ایمنی و مقاومت سازه‌ها دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت میلگرد، می‌توانید به سایت فولادسل www.fooladsell.com مراجعه کنید و از خدمات مشاوره و راهنمای خرید کارشناسان فروش ما در این زمینه بهره‌مند شوید.