تحریک الکتریکی مغز،تاریخچه و کاربرد آن

تاریخچه تحریک الکتریکی مغز

فعالیت الکتریکی مغز اولین بار در قرن نوزدهم به وسیله پژوهشگران پیشکسوتی مانند لوئیجی رونالد و پیر فلورنس با مطالعه لوکالیزه کردن عملکرد مغزی بدنبال کشف پزشک ایتالیایی لوئیجی گالوانی بر اساس این که اعصاب و عضلات بطور الکتریکی قابل تحریک اند استفاده شد.

تحریک سطحی کورتکس مغزی با استفاده از تحریک مغزی برای بررسی کورتکس حرکتی در حیوانات به وسیله محققانی مانند ادوارد هیتزیگ، گوستاو فریتش، دیوید فریر و فردریش گلدتز استفاده شد.

کورتکس انسانی همچنین به وسیله جراحان اعصاب و متخصصان مغز ئ اعصاب مانند روبرت بارتولو وفدور کراس تحریک الکتریکی شد.

در قرن پیش با ابتکار شیوه استرئوتاکسی به وسیله جراح اعصاب انگلیسی پیشکسوت ویکتور هورسلی وبا تکامل ایمپلنت های الکترود طولانی‌مدت به وسیله نوروفیزیولوژیست سوئیسی والتر رادولف هس، جوز دلگادو و افراد دیگر، با استفاده از الکترودهای تولید شده به وسیله سیم عایق مستقیم که بطور عمیق در مغز حیواناتی که حرکت ازادانه دارند مانند گربه ها و میمونها کار گذاشته شد، ارتقاء یافت. این شیوه به وسیله دکتر جیمز اولدز و همکاران برای کشف پاداش تحریک مغزی استفاده شد.

این روش، هم اینک در کشورهای توسعه یافته به عنوان روشی تائید شده و ایمن بودن درمان به وسیله این تکنولوژی به وسیله مطالعات برجسته آزمایشگاهی و بالینی و همچنین سازمان جهانی غذا و دارو آمریکا( FDA) به اثبات رسیده است همچنین پژوهش های بالینی بسیاری بی خطر بودن این تکنولوژی را در خصوص کودکان و بزرگسالان تأیید کرده اند.

عوارض تحریک الکتریکی مغز 

عوارضی مانند سردرد، سوزش در ناحیه زیر الکترودها، خستگی و خواب الودگی، طبیعی بوده و بعد از 72 ساعت برطرف میشود .

در چند دهه قبل، استفاده از این فناوری به عنوان روشی مؤثر برای ورزشکاران جهت افزایش انعطاف پذیری عصبی و در نتیجه بهبود عملکردهای قدرتی و سرعتی و ارتقاء اثرات تمرینهای ورزشی رشد چشمگیری داشته است. همچنین, پژوهش های گذشته حاکی است از اثرات بسزایی که استفاده از این روش در افزایش سرعت یادگیری زبان خارجی از طریق تقویت سلولهای عصبی نواحی زبانی مغز و افزایش میزان خون رسانی به این ناحیه ها داشته است.

اصول کار به این صورت است که دو الکترود یکی قطب مثبت و دیگری قطب منفی از طریق یک پد اسفنجی که با محلول رسانا خیس گردیده است بر روی سر قرار می گیرند. جریان الکتریکی به وسیله این الکترودها بعد از عبور از نواحی مختلف( پوست سر، جمجمه و…) خود را به سطح قشر مغز می رساند. جریانی که به این ناحیه رسیده نورون ها را دارای بار الکتریکی کرده و سبب ایجاد قطب مثبت و منفی می گردد که منجر به تغییر فعالیت آن ناحیه میشود .

بنا به اختلالی که وجود دارد در انجام این شیوه باید موارد زیر مشخص شده باشد:• شدت جریان الکتریکی، مدت و جهت آن

• محل قرار گیری هر یک از الکترودها

• اندازه پدهای اسنفجی مورد استفاده

• تعداد جلسات

به تازگی رویکرد جدیدی معرفی شده است که در آن بجای استفاده از دو پد، از تعدادی الکترود با سایزهای کوچکتر جهت هدف قرار دادن ساختارهای قشری خاص استفاده میشود . این رویکرد به نام tDCS با کیفیت بالا( HD- tDCS) شناخته میشود . در یک مطالعه مقدماتی مشخص شد که HD- tDCS نسبت به شیوه رایج تغییرات بیش تر و طولانی مدت تری در تحریک پذیری قشر حرکتی دارد.

چه کسانی نباید از دستگاه TDCS استفاده کنند؟

کسانی که باتری قلب و یا دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب دارند و کسانی که پوست سر آن ها زخم است و یا خراشیدگی دارند. کسانی که سابقه بیماری صرع و یا غده مغزی دارند.

کاربرد های تحریک الکتریکی مغز

TDCS بر انواعی از حوزه های حسی، حرکتی، شناختی و هیجانی اثر دارد. از این شیوه به ویژه در زمینه اختلالات بیماری افسردگی و اضطرابی استفاده میشود و نتیجه درمانی مثبتی داشته است.

TDCS در بهبود سرعت پردازش مغزی، ظرفیت حافظه، توجه و کلیه عملکردهای شناختی مؤثر است.

میگرن

درد ناشی از آسیب ها تروماتیک نخاع و فیبرومیالژیا

سکته های مغزی و اختلال های تکلمی که به دنبال سکته مغزی ایجاد شده است.

کاهش اشتها 

کاهش ولع( مواد، سیگار، غذا و الکل)

انواع دردهای گوناگون که به دارو جواب نداده.

کمر درد های مزمن

پارکینسون و وزوز گوش

همچنین شواهد بسیاری اثر بخشی TDCS را بر بهبود توان مندی های شناختی مثل حافظه، یادگیری، توجه، برنامه ریزی ، حل مساله و غیره تائید میکنند .

گردآوری: بخش روانشناسی موزستان