سن شروع بیش فعالی (ADHD) در کودکان: علائم و درمان

بیش‌فعالی در کودکان

بیش فعالی (ADHD) در کودکان یک اختلال رشدی است که می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. کودکان مبتلا به ADHD اغلب با مشکلاتی مانند کمبود توجه، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی روبرو هستند. این اختلال می‌تواند تأثیرات زیادی بر زندگی روزمره کودک، تحصیلات، روابط اجتماعی و عزت نفس او داشته باشد. آگاهی از علائم بیش فعالی و روش‌های درمان آن برای والدین و مربیان بسیار مهم است. در این مقاله، به بررسی سن شروع بیش فعالی، علائم آن و روش‌های درمان پرداخته شده است.

بیش فعالی در کودکان از چه سنی شروع می‌شود؟

تشخیص اختلال بیش فعالی در کودکان بستگی به سن آن‌ها دارد. به طور کلی، میانگین سنی برای تشخیص ADHD در حدود 7 سال است، هرچند که در بسیاری از موارد، علائم این اختلال در کودکان زیر 12 سال قابل شناسایی است. در صورتی که رفتار کودک از یک الگوی معمولی فراتر رود و به طور مستمر مشکلاتی در توجه، کنترل رفتار و فعالیت‌های فیزیکی ایجاد کند، ممکن است به ADHD مبتلا باشد. در کودکان زیر 4 سال، تشخیص این اختلال دشوارتر است، چرا که رفتارهای کودکان در این سن به سرعت تغییر می‌کند و ممکن است تغییرات طبیعی در رشد آن‌ها به عنوان علائم بیش فعالی اشتباه گرفته شود.

علائم بیش فعالی در کودکان

تشخیص بیش فعالی در کودکان زیر پنج سال می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. برای تشخیص درست و جلوگیری از اشتباهات در تشخیص، والدین باید به مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها توجه کنند. علائم معمولاً در کودکان زیر 5 سال به شکل‌های زیر بروز می‌کند:

– بی‌قراری هنگام نشستن: کودکان مبتلا به ADHD در موقعیت‌هایی که باید آرام بنشینند، مانند در کلاس یا هنگام تماشای تلویزیون، غالباً بی‌قرار و بی‌حرکت هستند.

– سر و صدای زیاد: این کودکان تمایل دارند تا مدام صداهایی مثل جیغ زدن یا صحبت کردن بدون توقف ایجاد کنند، حتی زمانی که قادر به بیان خود به صورت کلامی نیستند.

– حرکات غیرقابل کنترل: حرکت مداوم، دویدن و پریدن یکی از ویژگی‌های بارز بیش فعالی است. این نوع حرکات ممکن است به دلیل انرژی زیاد کودک باشد، اما اگر بیش از حد باشد و نتواند خود را کنترل کند، ممکن است نشانه‌ای از ADHD باشد.

– تغییر اسباب‌بازی‌ها به طور مداوم: کودکانی که به بیش فعالی مبتلا هستند، نمی‌توانند مدت زیادی با یک اسباب‌بازی سرگرم شوند و همیشه در حال تعویض آن‌ها هستند.

– ناتوانی در انجام فعالیت‌های آرام: کودکان بیش فعال اغلب در فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز و آرامش دارند مانند غذا خوردن، مطالعه یا تماشای برنامه‌های تلویزیونی مشکل دارند.

درمان بیش فعالی در کودکان

درمان ADHD باید به صورت فردی و با توجه به نیازهای خاص هر کودک انجام شود. روش‌های مختلف درمانی برای مدیریت این اختلال وجود دارد. یکی از روش‌های موثر در درمان بیش فعالی، درمان بدون دارو است که تأثیرات طولانی‌مدتی دارد. روش‌های درمانی بدون دارو شامل بازی درمانی، داستان درمانی و دیگر روش‌های شناختی-رفتاری هستند که می‌توانند به کودک کمک کنند تا به کنترل رفتارهای خود دست یابد.

برخی از نکات مهم در درمان ADHD برای والدین و معلمان ذکر شده است:

– اطلاع‌رسانی و آگاهی والدین و معلمان: والدین و معلمان نقش کلیدی در مدیریت اختلال ADHD دارند. آگاهی از علائم و نحوه برخورد با این کودکان می‌تواند تأثیر زیادی در فرآیند درمانی داشته باشد.

– برنامه‌ریزی و ساختاردهی به زندگی روزانه: ایجاد یک برنامه منظم برای کودک در زمینه‌های مختلف مانند زمان غذا خوردن، خوابیدن، بازی و مطالعه می‌تواند به کودک کمک کند تا احساس ثبات و امنیت بیشتری داشته باشد.

– محیط مناسب خانه و مدرسه: برای کمک به درمان بیش فعالی، باید محیط خانه و مدرسه را طوری تنظیم کرد که کودک از عوامل حواس‌پرتی دور باشد. به عنوان مثال، کاهش تماس‌های تلفنی غیر ضروری یا کاهش تماشای تلویزیون می‌تواند در بهبود وضعیت کودک مؤثر باشد.

– برقراری ارتباط مداوم بین والدین و معلمان: ایجاد یک سیستم گزارش‌دهی منظم میان والدین و معلمان به تبادل اطلاعات و پیشرفت کودک کمک می‌کند و این می‌تواند روند درمان را تسهیل کند.

درمان دارویی

در مواردی که درمان‌های غیر دارویی به تنهایی کافی نباشند، داروها می‌توانند به کنترل علائم بیش فعالی کمک کنند. داروهایی مانند محرک‌ها و داروهای غیرفعال می‌توانند برای مدیریت علائم ADHD مفید باشند، اما باید تحت نظر پزشک و متخصص کودک و نوجوان تجویز شوند.

کلام آخر:

اگرچه علائم ADHD در بسیاری از کودکان با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، این اختلال می‌تواند منجر به مشکلات طولانی‌مدت در بزرگسالی مانند اضطراب، افسردگی، مشکلات اجتماعی و تحصیلی شود. بنابراین تشخیص به موقع و درمان مناسب برای کودک مبتلا به ADHD ضروری است تا بتوان از عوارض منفی آن جلوگیری کرد.

اگر شما مشکوک به وجود اختلال بیش فعالی در کودک خود هستید، مراجعه به پزشک متخصص و روانشناس می‌تواند گام نخست در درمان و مدیریت این اختلال باشد.

گردآوری: بخش کودکان موزستان