سن گرایی چیست و راههای مبارزه با سن گرایی

سن گرایی: تبعیض سنی و علل آن 

مقدمه ای درباره سن گرایی

هدف از نگارش این محتوا ﺁشنایی شما سن گرایی و کلیشه هایی است که درباره ی آن وجود دارد. به طور کلی سن گرایی یک تعریف نادرست تفکر غلط و تبعیض غلط در مورد افراد سن بالا و مسن است.

در واقع سن گرایی نوع دیگری از نژادپرستی و تبعیض جنسی است. این تبعیض و باور غلط از آن جا می ﺁید که بسیاری از افراد، بالا رفتن سن و مسن شدن را بد و ناخوشایند می دانند به همین دلیل، با افراد مسن و سالمند، بد برخورد می کنند و آن ها را مسخره می کنند.

رابرت باتلر، متخصص جغرافیایی، اولین شخصی بود که اصطلاح سن گرایی را به منظور توصیف تبعیض افراد مسن و سالمند، در جهان مطرح نمود. اما در حال حاضر، این اصطلاح، به هر تبعیضی که در حوزه ی سن، انجام گیرد اطلاق می شود. از جمله ی این نگرش می توان به تبعیض در سنین کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان اشاره نمود.

این تبعیض و مشکلات عموما در محل کار افراد، به چشم می خورد. چرا که حوزه ای است که در آن معیارهایی همچون درجه های شغلی یا اختلافات حقوقی، مطرح می شود. همچنین یکی از مهم ترین معیارهای یافتن شغل، سن است. جوانان و بزرگسالان هر کدام به نوبه ی خود، دشواری های خاص خود را در این حوزه دارند.

جوانان به دلیل نداشتن تجربه و سابقه ی کاری کافی، در یافتن شغل با مشکل رو به رو هستند و دشواری های خود را دارند و حتی با یافتن شغل هم، حقوق کمتری دریافت می کنند. بزرگسالان و افراد مسن نیز به واسطه ی سن بالای خود، در یافتن شغل جدید و یا تغییر شغل، با دشواری های زیادی مواجه می شوند.

کلیشه های نادرست در خصوص سن گرایی در افراد مسن

براساس تحقیقات انجام گرفته در این زمینه، خانم سوزان فیسکه اظهار نمودند که عموما کلیشه های سن گرایی در افراد سالمند، به نحوه ی انتظار جوانان از این قشر برمی گردد. این انتظارات عبارتند از:

• یکی از مهم ترین و اولین کلیشه هایی که در این حوزه رایج می باشد موضوع جانشینی است. بر اساس این کلیشه، جوانان بر این باورند که افراد مسن دیگر کار خود را انجام داده اند و باید راه را برای جوانان باز کنند. این نوع نگرش و تفکر یعنی اینکه جوانان، افراد مسن را بی اهمیت می دانند و این قشر را لایق انجام کار و یا داشتن پست و مقامی نمی دانند. طبیعتا این نوع نگرش، کاملا غلط و طرز تفکر اشتباهی است.

• کلیشه ی دوم، با عنوان مصرف، توسط ایشان مطرح شد. به این معنی که افراد جوان احساس می کنند منابع موجود و محدود، فقط باید صرف آن ها شود نه افراد مسن.

• هویت افراد مسن، سومین کلیشه ی رایج در این حوزه است. بر اساس این نگرش، افراد جوان تر بر این باور هستند که افراد مسن باید طبق سن خود عمل کنند و بر طبق هویت جوانان پیش نروند. مثلا مثل آن ها لباس نپوشند یا حرف نزنند.

رواج سن گرایی چه قدر است؟

براساس تحقیقاتی که محققان در این حوزه انجام داده اند مشخص شده که سن گرایی یک نوع نگرش عادی است که همیشه وجود داشته است. بر اساس این تحقیقات مشخص شد که جوانان زیادی خواهان منع رانندگی و یا حتی خرید افراد مسن هستند. حتی در برخی از ایالت های آمریکا، بسیاری از شکایت ها و ادعاهای کارگران، مبنی بر همین تبعیض ناشی از سن است. 

بیشترین رواج تبعیض سنی در محیط کار است و افراد مسن در این محیط، بیشتر با این تبعیض رو به رو هستند. 

چگونه می توان با سن گرایی مبارزه کرد؟

با توجه به افزایش این موضوع، خصوصا در محیط کار و اجتماعی، بسیاری از روانشناسان بر این عقیده هستند که سن گرایی و تبعیض های سنی به مانند سایر ناهنجاری ها و تبعیض های اجتماعی، مثل تبعیض های جنسی، نژادی و معلولیت مهم و جدی است باید چاره ای برای آن اندیشید.

یکی از مهم ترین راهکارها و پیشنهاداتی که این افراد ارائه دادند افزایش آگاهی عمومی است. در واقع محققان بر این عقیده هستند که اگر عموم مردم با مسائل و مشکلات سن گرایی، آشنا باشند می توان، مسائل و مشکلاتی که این تبعیض ایجاد می کند را حل کرد. 

به حداقل رساندن سن پیری، از دیگر راهکارهای این روانشناسان است.

در واقع با زیاد شدن جمعیت افراد سالمند، باید راهکارهایی ارائه داد که سن پیری را به حداقل رساند. به همین دلیل امروزه این راهکارها از اهمیت زیادی برخوردار هستند. در ادامه به چند راه حل، برای کاهش دادن سن پیری اشاره می کنیم.

راهکارهایی برای مبارزه با پیری مغز و کمک به سن گرایی

برای مبارزه با پیری مغز و تقویت سلامت شناختی، راه حل های زیادی وجود دارد که از مهم ترین آن ها عبارتند از:

کنترل کردن فشار خون 

برای جلوگیری از پیری مغز حتما، فشار خون و سطح کلسترول مطلوب خود را حفظ کنید. مطالعات و تحقیقات زیادی وجود دارد که در آن نشان می دهد فشار خون با سلامت مغز در ارتباط است. به این صورت که فشار خون بالا سبب می شود عملکردهای شناختی، ضعیف تر شوند و در نتیجه به بافت مغز آسیب برسانند. 

بر اساس این مطالعات، مشخص شده که اگر فشار خون سیستولیک در محدوده 140-160 میلی متر جیوه باشد خطر ابتلا به بیماری های زوال عقل و آلزایمر چندین برابر می شود. تحقیقات نشان می دهد کلسترول نقش مهمی در ایجاد پلاک ‌های آمیلوئید بتا دارد که از مهم ترین شاخصه های ایجاد بیماری آلزایمر است.

تنظیم نمودن ویتامین D

کنترل کردن سطح ویتامین D از دیگر راهکارهای مبارزه با پیری مغز است. یکی از مهم ترین وظایف ویتامین دی، تشکیل حافظه است. بر این اساس، سطح این ویتامین با عملکرد شناختی در ارتباط است. بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه، کاهش ویتامین دی در افراد، خطر ابتلا به بیماری های زوال عقل در بزرگسالان را افزایش می دهد. 

مطلوب ترین سطح ویتامین دی در افراد، بین 30 تا 45 نانوگرم در میلی لیتر است. از دیگر تاثیرات این ویتامین در افراد، تنظیم و انتقال نمودن گلوکز و کلسیم به داخل مغز است. از طرف دیگر، این ویتامین به کاهش التهاب و افزایش انتقال دهنده های عصبی کمک می کند.

محدود کردن مصرف گوشت قرمز

برای کنترل پیری مغز، مصرف گوشت قرمز و دیگر محصولات دامی خود را کنترل و محدود کنید. مس و آهن از مهم ترین مواد معدنی گوشت قرمز هستند که در اثر مصرف زیاد، در بدن جمع و به مغز، آسیب می رسانند. لذا حتما باید آن را به اندازه مصرف کنید. همچنین با مصرف مواد دیگر مثل کنجد، کدو و لوبیاها این مواد را دریافت کنید. مس و آهن اضافه در بدن سبب ایجاد پلاک ‌های آمیلوئید بتا در مغز می شوند.

مصرف مرتب توت

یکی از مهم ترین شاخصه های توت، محافظت از مغز است. پس چه بهتر که آن را روزانه مصرف کنید. توت باعث بهبود عملکرد مغز و کاهش پیری مغز می شود.

از طرف دیگر، مواد شیمیایی که در سبزیجات و میوه ها وجود دارد سبب کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب مغز و در نتیجه کاهش ابتلا به بیماری آلزایمر می شود.

کاهش مصرف قند

قند اضافه در بدن، سبب افزایش فشار خون و اختلال در عملکرد شناختی مغز می شود. حتی یک واحد اضافه تر بودن قند خون می تواند به حافظه ی انسان آسیب برساند.

از دیگر راهکارهای کاهش پیری مغز می توان به مصرف غذاهای گیاهی، کاهش مصرف نمک، ورزش کردن و فعالیت های بدنی و مصرف انواع آجیل اشاره نمود.

گردآوری :بخش روانشناسی موزستان