علائم، علل و روش‌های تشخیص آبسه پره تونسیلار
همه چیز درباره آبسه پره تونسیلار (آبسه لوزه)
آبسه پره تونسیلر، که به آن آبسه لوزه نیز گفته می‌شود، تجمعی از چرک است که در پشت یکی از لوزه‌ها ایجاد می‌شود. لوزه‌ها دو توده گرد از بافت لنفاوی هستند که در پشت گلو قرار دارند. این بیماری، اگرچه غیرمعمول است اما می‌تواند بسیار ناخوشایند و حتی خطرناک باشد. علائم آن شامل درد شدید گلو، تورم لوزه‌ها، تب، لرز و مشکل در بلعیدن و تنفس است. در این مقاله، به بررسی جامع آبسه پره تونسیلر می‌پردازیم.
آبسه پره تونسیلر چیست؟
آبسه پره تونسیلر در بافت‌های گلو و در نزدیکی یکی از لوزه‌ها ایجاد می‌شود. آبسه تجمعی از چرک است که در نزدیکی ناحیه‌ای از پوست عفونی یا سایر بافت‌های نرم ایجاد می‌شود.
این آبسه می‌تواند باعث درد، تورم و در موارد شدید، انسداد گلو شود. اگر گلو مسدود شود، بلعیدن، صحبت کردن و حتی نفس کشیدن نیز دشوار می‌گردد.
زمانی که عفونت لوزه‌ها (که به آن التهاب لوزه گفته می‌شود) گسترش یافته و باعث عفونت بافت‌های نرم شود، ممکن است منجر به آبسه پره تونسیلر شود. آبسه‌های پره تونسیلر به طور کلی غیرمعمول هستند و بیشتر در بین جوانان، نوجوانان و کودکان بزرگ‌تر شایع هستند
علل آبسه پره تونسیلر
آبسه پره تونسیلر اغلب عارضه‌ای از التهاب لوزه است. باکتری‌های دخیل در این عارضه مشابه باکتری‌هایی هستند که باعث گلودرد چرکی (استرپتوکوکی) می‌شوند. باکتری استرپتوکوکی به طور معمول باعث عفونت در بافت نرم اطراف لوزه‌ها (معمولاً فقط در یک طرف) می‌شود. سپس این بافت توسط باکتری‌های بی‌هوازی (باکتری‌هایی که می‌توانند بدون اکسیژن زندگی کنند) مورد هجوم قرار می‌گیرد که از طریق غدد لنفاوی مجاور وارد می‌شوند.
عفونت دندان (مانند بیماری‌های لثه مانند پریودنتیت و ژنژیویت) ممکن است یک عامل خطر باشد. سایر عوامل خطر عبارتند از:
• التهاب مزمن لوزه‌ها
• مونونوکلئوز عفونی
• سیگار کشیدن
• لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
• وجود سنگ یا رسوبات کلسیم در لوزه‌ها (تنسیلولیت)
علائم آبسه پره تونسیلر
اولین علامت آبسه پره تونسیلر معمولاً گلودرد شدید است. با توسعه‌ی آبسه، ممکن است دوره‌ای بدون تب یا سایر علائم وجود داشته باشد. تاخیر 2 تا 5 روزه بین شروع علائم و تشکیل آبسه غیرمعمول نیست.
دهان و گلو ممکن است ناحیه‌ی ملتهب و متورمی را نشان دهند، که معمولاً در یک طرف قرار دارد. Uvula (زائده کوچک و گوشتی آویزان در وسط گلو) ممکن است به دلیل تورم یک طرف دهان به سمت دیگر رانده شود. غدد لنفاوی در گردن ممکن است بزرگ و حساس شوند.
علائم و نشانه‌های دیگری نیز ممکن است مشاهده شود:
• بلع دردناک
• تب و لرز
• اسپاسم در عضلات فک (تریسموس) و گردن (تورتیکولیس)
• درد گوش در همان طرف آبسه
• صدای گرفته که اغلب به عنوان صدای “سیب‌زمینی داغ” توصیف می‌شود (هنگام صحبت کردن به نظر می‌رسد دهانتان پر از سیب‌زمینی داغ است)
• مشکل در بلعیدن بزاق
چه زمانی برای آبسه پره تونسیلر به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشم؟
در صورت داشتن گلودرد همراه با تب یا سایر علائم، حتما با پزشک خود تماس بگیرید و یا به مطب ایشان مراجعه کنید تا مشخص شود آیا به آبسه پره تونسیلر مبتلا هستید.
اگر گلودرد دارید و بلعیدن، تنفس، صحبت کردن برایتان دشوار است، دچار آبریزش دهان شده‌اید و یا هرگونه علائم دیگری که نشان دهنده‌ی احتمالی انسداد مجاری تنفسی است را تجربه می‌کنید، باید به نزدیک‌ترین بخش اورژانس مراجعه نمایید.
تشخیص و آزمایش‌های آبسه پره تونسیلر
آبسه پره تونسیلر معمولاً بر اساس شرح حال و معاینه‌ی فیزیکی تشخیص داده می‌شود. هنگامی که آبسه به اندازه‌ی کافی بزرگ باشد که دیده شود، تشخیص آن آسان است.
پزشک با استفاده از نور و احتمالاً یک پایین‌نگهدارنده‌ی زبان، داخل دهان شما را نگاه می‌کند. تورم و قرمزی در یک طرف گلو، نزدیک لوزه، نشان‌دهنده‌ی آبسه است. پزشک همچنین ممکن است به آرامی با انگشت دستکش‌دار به ناحیه فشار وارد کند تا ببیند آیا چرک عفونت در داخل وجود دارد یا خیر.
آزمایش‌های آزمایشگاهی و اشعه‌ی ایکس اغلب استفاده نمی‌شوند. گاهی اوقات، برای اطمینان از عدم وجود سایر بیماری‌های مجاری تنفسی فوقانی، عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس، سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی انجام می‌شود. این شرایط ممکن است موارد زیر را شامل شوند:
• اپی‌گلوتیت، التهاب اپی‌گلوت (ناحیه‌ای از حلق که از ورود غذا به نای جلوگیری می‌کند)
آبسه‌ی رتروفارنژیال، کیسه‌ی چرکی که در پشت بافت نرم پشت گلو تشکیل می‌شود (مانند آبسه‌ی پره تونسیلر اما در محل دیگری)
• سلولیت پره تونسیلر، عفونت خود بافت نرم (آبسه‌ی پره تونسیلر در زیر سطح بافت تشکیل می‌شود)
• پزشک ممکن است شما را برای مونونوکلئوز، یک ویروس، آزمایش کند. برخی از متخصصان بر این باورند که مونو با تا 20 درصد از آبسه‌های پره تونسیلر مرتبط است.
• پزشک شما همچنین ممکن است چرک آبسه را برای شناسایی باکتری دقیق به آزمایشگاه بفرستد. با این حال، شناسایی باکتری به ندرت باعث تغییر در درمان می‌شود.
درمان آبسه پره تونسیلر و مراقبت در منزل
هیچ درمان خانگی برای آبسه پره تونسیلر وجود ندارد. برای بررسی علائم خود، با پزشک خود برای یک قرار ملاقات فوری تماس بگیرید.
درمان دارویی برای آبسه پره تونسیلر
اگر دچار آبسه پره تونسیلر شده‌اید، نگرانی اصلی پزشک، تنفس و مجاری تنفسی شما خواهد بود. اگر به دلیل انسداد گلو، در خطر مرگ قرار دارید، اولین قدم ممکن است وارد کردن سوزنی به کیسه‌ی چرک و خارج کردن مایع کافی برای تنفس راحت باشد.
اگر جان شما در خطر فوری نباشد، پزشک تمام تلاش خود را می‌کند تا روند درمان تا حد امکان بدون درد باشد. شما بی‌حسی موضعی (مانند دندانپزشکی) تزریق شده به پوست روی آبسه و در صورت لزوم، مسکن و آرام‌بخش از طریق رگ داخل بازویتان دریافت خواهید کرد. پزشک از ساکشن برای کمک به جلوگیری از بلعیدن چرک و خون استفاده می‌کند.
پزشک برای درمان شما چندین گزینه دارد:
• آسپیراسیون با سوزن: این روش شامل وارد کردن آرام یک سوزن به داخل آبسه و خارج کردن چرک به داخل سرنگ است.
• برش و درناژ: این روش شامل استفاده از تیغ جراحی برای ایجاد یک برش کوچک در آبسه برای خروج چرک است.
• لوزه برداری حاد (برداشتن لوزه‌ها توسط جراح): در صورتی که به دلایلی نتوانید روش درناژ را تحمل کنید، یا سابقه‌ی التهاب مکرر لوزه‌ها داشته باشید، ممکن است نیاز به لوزه برداری حاد باشد.
آنتی‌بیوتیک دریافت خواهید کرد. اولین دوز ممکن است از طریق رگ تزریق شود. پنی‌سیلین بهترین دارو برای این نوع عفونت است، اما اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک اطلاع دهید تا از آنتی‌بیوتیک دیگری (مانند اریترومایسین یا کلیندامایسین) استفاده شود.
اگر سالم هستید و آبسه به خوبی تخلیه شود، می‌توانید به خانه بروید. اگر به شدت بیمار هستید، نمی‌توانید بلع کنید، یا مشکلات پزشکی پیچیده‌ای دارید (مانند دیابت)، ممکن است در بیمارستان بستری شوید. کودکان خردسال که اغلب برای درناژ به بیهوشی عمومی نیاز دارند، به طور مکرر برای مراقبت به بستری در بیمارستان نیاز پیدا می‌کنند.
پیگیری بعد از درمان آبسه پره تونسیلر
بعد از درمان آبسه پره تونسیلر، برای پیگیری با پزشک خود یا متخصص گوش و حلق و بینی (اتولارینولوژیست) قرار ملاقات تنظیم کنید. همچنین:
• اگر آبسه شروع به بازگشت کرد، ممکن است به آنتی‌بیوتیک دیگری یا درناژ بیشتر نیاز داشته باشید.
• در صورت خونریزی بیش از حد یا مشکل در تنفس یا بلع، بلافاصله به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
پیشگیری از آبسه پره تونسیلر
راه قابل اعتمادی برای پیشگیری از آبسه پره تونسیلر به غیر از محدود کردن خطرات وجود ندارد: سیگار نکشید، بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید و عفونت‌های دهان را به سرعت درمان کنید.
اگر دچار آبسه پره تونسیلر شده‌اید، ممکن است با مصرف آنتی‌بیوتیک بتوانید از سلولیت پره تونسیلر جلوگیری کنید. با این حال، باید از نظر تشکیل آبسه به دقت تحت نظر باشید و حتی ممکن است در بیمارستان بستری شوید.
اگر احتمال تشکیل آبسه در شما زیاد است (برای مثال، اگر به طور مکرر دچار التهاب لوزه می‌شوید)، با پزشک خود در مورد لزوم برداشتن لوزه‌ها صحبت کنید. مانند هر داروی تجویزی دیگری، حتی اگر بعد از چند روز احساس بهبودی کردید، باید دوره کامل آنتی‌بیوتیک را مصرف کنید.
پیش آگهی آبسه پره تونسیلر
افراد مبتلا به آبسه پره تونسیلر بدون عارضه و تحت درمان مناسب، معمولاً به طور کامل بهبود می‌یابند. اگر به التهاب مزمن لوزه (که در آن لوزه‌ها به طور مرتب ملتهب می‌شوند) مبتلا نیستید، احتمال بازگشت آبسه تنها 10 درصد است و برداشتن لوزه‌ها معمولاً ضروری نیست.
اکثر عوارض در افراد مبتلا به دیابت، افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند (مانند بیماران مبتلا به ایدز، افرادی که تحت پیوند عضو داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند یا بیماران مبتلا به سرطان) و یا کسانی که به وخامت بیماری پی نمی‌برند و به دنبال مراقبت‌های پزشکی نیستند، رخ می‌دهد.
عوارض جدی آبسه پره تونسیلر عبارتند از:
• انسداد مجاری تنفسی
• خونریزی ناشی از فرسایش آبسه در یک رگ خونی بزرگ
• کم آبی بدن ناشی از مشکل بلع
• عفونت در بافت‌های زیر جناق سینه
• ذات‌الریه
• مننژیت
• سپسیس (باکتری در خون)
سوالات متداول درباره آبسه پره تونسیلر
1. آیا آبسه پره تونسیلر بدون آنتی‌بیوتیک می‌تواند برطرف شود؟
خیر، در صورت عدم درمان با آنتی‌بیوتیک، بهبودی آبسه پره تونسیلر بعید است. چشم‌انداز بلندمدت برای یک آبسه پره تونسیلر در صورت دریافت درمان مناسب، مانند آنتی‌بیوتیک یا روشی برای خارج کردن چرک، خوب است. بدون درمان، یک آبسه پره تونسیلر ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند سپسیس یا انسداد مجاری تنفسی تبدیل شود.
2. آبسه پری تونسیلر چقدر جدی است؟
آبسه پره تونسیلر یک وضعیت اورژانسی جدی و به‌طور بالقوه تهدید کننده‌ی حیات است.
در صورت عدم درمان، آبسه ممکن است پاره شده (rupture) و محتویات آن وارد گلو شود. این محتویات که شامل چرک و باکتری است، می‌تواند به ریه‌ها راه یافته و باعث ایجاد ذات‌الریه (pneumonia) گردد.
3. آیا آبسه پره تونسیلر مسری است؟
آبسه پره تونسیلر مسری نیست. باکتری‌هایی که باعث ایجاد این بیماری می‌شوند می‌توانند در دهان افراد سالم یافت شوند، اما فقط در صورتی می‌توانند باعث ایجاد عفونت شوند که وارد کیسه‌های چرکی در پشت لوزه‌ها شوند.
4. درمان آبسه پره تونسیلر چه مدت طول می‌کشد؟
اکثر افراد با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و تخلیه چرک آبسه، طی یک هفته احساس بهتری خواهند داشت. با این حال، ممکن است چند هفته طول بکشد تا گلودرد شما به طور کامل از بین برود.
5. آیا آبسه پره تونسیلر در دوران بارداری خطرناک است؟
بله، آبسه پره تونسیلر در دوران بارداری می‌تواند خطرناک باشد. اگر باردار هستید و فکر می‌کنید ممکن است به آبسه پره تونسیلر مبتلا شده باشید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
آبسه پره تونسیلر یک عفونت جدی است که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. اگر فکر می‌کنید ممکن است به آبسه پره تونسیلر مبتلا شده باشید، مهم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام با آنتی‌بیوتیک‌ها و تخلیه چرک می‌تواند به جلوگیری از عوارض جدی کمک کند. با رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب، سیگار نکشیدن و درمان سریع عفونت‌های دهان می‌توانید خطر ابتلا به آبسه پره تونسیلر را کاهش دهید.
اگر سؤالی در مورد آبسه پره تونسیلر دارید، لطفاً با پزشک خود صحبت کنید.
گردآوری:بخش سلامت موزستان
