کلیسای انجیلی تبریز: نمایی از جلوه‌های فرهنگی و مذهبی شهر تبریز

نگاهی به ارزش‌ها و آثار ملی کلیسای انجیلی در شهر تبریز

کلیسای پروتستان (انجیلی) تبریز

کلیسای انجیلی (پروتستان‌ها) در تبریز، یک معبد مسیحی به اواخر دورهٔ قاجار بازمی‌گردد.

کلمه پروتستان به معنی معترض است. آیین پروتستان در نیمه دوم قرن شانزدهم.در اروپا به وجود آمد. جمعی با جمود فکری کلیسای کاتولیک با هرگونه تجدد در آیین مسیح مخالف بود.

به مبارزه برخاستند. و به تصمیمات آن اعتراض کردند. سپس این کلمه معنی اصطلاحی (اصلاح طلب) یافت. لوتر و پیروان او دیگر متفکران و اصلاح طلبان در دین مسیح. را نیز پروتستان خواندند. در کلیسای انجیلی، آشوریان مقیم تبریز مراسم‌های مذهبی خود را به زبان‌های آشوری، فارسی و انگلیسی برگزار می‌کنند.

تاریخچه کلیسای انجیلی تبریز

این کلیسا در خیابان شریعتی جنوبی، کوچهٔ والمان واقع شده و در تاریخ 1 آذر 1378 با شمارهٔ ثبت 2513 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ساختمان جدید این کلیسا، یعنی کلیسای مسیحیان پروتستان تبریز، در سال 1957 ساخته شد پس از تخریب ساختمان قدیمی آن که در کوچهٔ میارمیار واقع بود.

پس از احداث خیابان شریعتی جنوبی (شهناز سابق) در سال 1329 خورشیدی و تخریب بخش‌های بزرگی از کلیسای انجیلی در محلهٔ میارمیار (مهادمهین)، کلیسای جدید در سال 1336 خورشیدی در کوچهٔ والمان و در ضلع غربی خانه و مطب دکتر والمان احداث شد. این ساختمان با تشابهی شگفت‌انگیز با صلیب‌ بوده ، محوطهٔ حیاط آن درختان کاری شده‌است.

مشخصات کلیسای انجیلی شامل بنای شبیه صلیب با مساحت تالار اجتماعاتی 150 متر مربع و محرابی چهارپله از کف تالار بالاتر است. در این کلیسا، آشوریان مقیم تبریز مراسم‌های مذهبی خود را به زبان‌های آشوری، فارسی و انگلیسی برگزار می‌کنند.

ده ردیف نیمکت، سه میز خطابه، سه قطعه قالی، چهار قطعه کناره، یک ارگ ، یک صلیب، دو گلدان دو شمعدان و چند پنجره با طاقهای جناغی و شیشه های رنگی اثاث و وسایل تزئینات و روشنائی کلیسا را تشکیل می دهند. سقف آهنی و برج ناقوس آن استوانه ای و دارای چهار طبقه و تقریبن بلند است.

طرح کلیسا صلیبی و محراب آن 80 سانتیمتر از کف تالار بلندتر است. سقف کلیسا آهنی و برج ناقوس آن استوانه‌ای و دارای چهار طبقه است.

کلیسای انجیلی تبریز

کلیسای انجیلی تبریز، در دهه‌های گذشته به عنوان محلی مختص پیروان پروتستان شناخته می‌شد، اما در دوران اخیر، تبدیل به یک مرکز تسهیل مذهبی با تنوع گسترده شده است. در حال حاضر، علاوه بر مراسمات پروتستان، مراسمات اهل کاتولیک نیز در این کلیسا برگزار می‌شود. مسیحیان گریگوری از شاخه‌ای از ارتدوکس نیز در مراسمات و برنامه‌های این مکان مشارکت فعال داشته‌اند.

شهر تبریز دارای چندین کلیسا با کاربردهای متفاوت است. برخی از این کلیساها، مانند کلیسای “سرکیس مقدس”، هر هفته برای انجام مراسم فعالیت دارند. به علاوه، کلیسای “مریم مقدس” به صورت مختصر تنها در جشن‌های مرتبط با حضرت مریم (س)، حدود 5 یا 6 بار در سال، بازگشایی می‌شود.  

استفاده آزاد از فضاهای کلیساها، نشان از احترام به آزادی عبادی و ترویج تعامل مذهبی در این مکان‌هاست. این کلیساها، با رعایت قوانین و زمان‌های مشخص، به فعالیت‌های مذهبی می‌پردازند، که نمایانگر تعامل مثبت و تحول در زندگی مذهبی جوامع مسیحی در تبریز است.

تعویض صلیب کلیسـای انجیلی تبریز

در سال 1398 صلیب این کلیسا بر اثر وجود پوسیدگی پایه صلیب یا عوامل جوی به پایین افتاد و بعد از ترمیم مجدد در محل قبلی خود نصب گردید.

آدرس کلیسای انجیلی تبریز

آدرس :کلیسای انجیلی در محله مقصودیه تبریز و در خیابان شریعتی جنوبی،خیابان والمان واقع شده است. 

سوالات متداول درباره کلیسای انجیلی تبریز

1- کلیسای انجیلی تبریز چه زمانی ساخته شده است؟

کلیسای انجیلی تبریز به اواخر دورهٔ قاجار بازمی‌گردد. ساختمان جدید آن در سال 1957 احداث شد پس از تخریب ساختمان قدیمی که در کوچهٔ میارمیار واقع بود.

2- کلیسای انجیلی تبریز در کدام منطقه از شهر واقع شده است؟

این کلیسا در منطقه جنوبی خیابان شهناز، در کوچهٔ والمان تبریز واقع شده است.

3- چه جاذبه‌های فرهنگی مهمی در داخل کلیسای انجیلی تبریز وجود دارد؟

کلیسای انجیلی تبریز شاهد ترکیبی از زیبایی معماری شبیه به صلیب، محوطهٔ حیاطی با درختان کاری شده، و تالار اجتماعاتی است که مراسم‌های مذهبی به زبان‌های مختلف از جمله آشوری، فارسی و انگلیسی در آن برگزار می‌شود.

 4- چه ویژگی‌های معماری در بنای کلیسای انجیلی تبریز دیده می‌شود؟

بنای کلیسای انجیلی تبریز شبیه به صلیب است و دارای محوطهٔ حیاطی با درختان کاری شده. تالار اجتماعاتی این کلیسا دارای مساحت 150 متر مربع است و محراب آن چهارپله از کف تالار بالاتر قرار دارد.

5. کلیسای انجیلی تبریز چه تاریخی دارد؟

کلیسای انجیلی تبریز، تاریخچه‌ای کهن و با اهمیت دارد؛ این کلیسا در سال‌های خیلی دور برای پیروان پروتستان تأسیس شد و با گذر زمان به یک مرکز تسهیل مذهبی با تنوع گسترده تبدیل شده است.

6. آیا در کلیسای انجیلی تبریز مراسمات مذهبی مختلفی برگزار می‌شود؟

بله، علاوه بر مراسمات پروتستان، این کلیسا میزبان مراسمات اهل کاتولیک و مسیحیان گریگوری نیز شده است. این تنوع نشان از احترام به تفاوت‌ها و تعامل مذهبی در این مکان دارد.

7. آیا کلیسای انجیلی تبریز برای مشارکت عمومی باز است؟

بله، کلیسای انجیلی تبریز طبق قوانین و زمان‌های مشخص، با آزادی دایر بوده و مراسمات مذهبی برگزار می‌شود.

سخن پایانی مقاله درباره ی کلیسای انجیلی تبریز

 کلیسای انجیلی تبریز با زیبایی‌های معماری خاص و تاریخچهٔ غنی، نه تنها یک نماد فرهنگی و مذهبی شهر تبریز است بلکه به عنوان یک آثار ملی ایران نیز ثبت‌شده است. این مکان به ما یادآوری می‌کند که در هر زمان و مکان، فضاهای مذهبی می‌توانند مراکزی از تاریخ و فرهنگ شوند که برای افراد مختلفی از جوانان گرفته تا محققان و هنردوستان جذاب باشند. بازدید از این کلیسا، سفری به دل زمان و مکان خواهد بود و امیدواریم که هر روزه جذابیت خود را بیشتر به نمایش بگذارد و تاثیر مثبت خود را در فرهنگ و تاریخ محلهٔ تبریز به اشتراک بگذارد. 

  گرد آوری:بخش گردشگری موزستان