آراکنوئیدیت؛ رنج پنهان در تار و پود اعصاب

آراکنوئیدیت؛ راهنمای جامع علائم، تشخیص و درمان

اعصاب مغز و نخاع توسط سه غشای محافظ احاطه شده‌اند: دومادر (Dura Mater)، آراکنوئید (Arachnoid Mater) و پیامادر (Pia Mater). آراکنوئیدیت یک اختلال دردناک است که زمانی ایجاد می‌شود که غشای آراکنوئید ملتهب شود. این بیماری با درد شدید سوزش و تیر کشنده و همچنین مشکلات عصبی مشخص می‌شود.

علائم بیماری آراکنوئیدیت

علائم آراکنوئیدیت می‌تواند متفاوت باشد، اما شایع‌ترین علامت آن، درد در قسمت پایین کمر یا پاها است که اغلب به صورت سوزش یا تیر کشیدن توصیف می‌شود. سایر علائم عبارتند از:

• ضعف، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها

• احساس سوزن سوزن شدن (پارستزی)

• درد مفاصل

• وزوز گوش (طنین)

• خستگی

• مشکلات مثانه

با پیشرفت بیماری، علائم ممکن است شدیدتر یا حتی دائمی شوند. بسیاری از افراد مبتلا به آراکنوئیدیت به دلیل درد دائمی قادر به کار کردن نیستند و دچار معلولیت قابل توجهی می‌شوند.

علل آراکنوئیدیت

التهاب آراکنوئید می‌تواند توسط عوامل تحریک کننده مختلفی ایجاد شود، از جمله:

• آسیب نخاع: در اکثر موارد، آراکنوئیدیت به عوارض ناشی از جراحی ستون فقرات یا اقدامات پزشکی مانند تزریق اپیدورال و پونکسیون کمر (spinal tap) مرتبط است.

• عفونت: ویروس‌ها یا باکتری‌هایی مانند مننژیت باکتریایی ستون فقرات می‌توانند باعث التهاب شوند.

• کمپرس شدن عصب نخاعی: بیماری مزمن دیسک دژنراتیو یا تنگی نخاع پیشرفته (باریک شدن ستون فقرات) می‌تواند منجر به فشار روی اعصاب نخاعی و در نتیجه التهاب آراکنوئید شود.

تشخیص آراکنوئیدیت

تشخیص آراکنوئیدیت می‌تواند دشوار باشد، اما آزمایشاتی مانند سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری محوری) یا ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) به تشخیص کمک می‌کنند. آزمایشی به نام الکترومیوگرافی (EMG) با استفاده از تکانه‌های الکتریکی برای بررسی عملکرد عصب، شدت آسیب مداوم به ریشه‌های عصبی آسیب دیده را ارزیابی می‌کند.

توجه: میلوگرافی (Myelogram) با ماده حاجب رادیوگرافی که در حال حاضر استفاده می‌شود، همراه با سی تی اسکن، عامل ایجاد یا بدتر شدن آراکنوئیدیت در نظر گرفته نمی‌شود.

درمان آراکنوئیدیت

هیچ درمان قطعی برای آراکنوئیدیت وجود ندارد. گزینه‌های درمانی برای آراکنوئیدیت مشابه با سایر بیماری‌های درد مزمن است. اکثر درمان‌ها بر کاهش درد و بهبود علائمی که فعالیت‌های روزانه را مختل می‌کنند، تمرکز دارند. پزشکان اغلب برنامه‌ای شامل مدیریت درد، فیزیوتراپی، ورزش و روان درمانی را توصیه می‌کنند. جراحی برای آراکنوئیدیت بحث برانگیز است، زیرا نتایج آن می‌تواند ضعیف باشد و تنها تسکینی کوتاه مدت به همراه داشته باشد. برای اینکه مشخص شود تزریق استروئید و تحریک الکتریکی درمان‌های موثری هستند یا خیر، انجام کارآزمایی‌های بالینی (Clinical Trials) لازم است.

سوالات متداول درباره آراکنوئیدیت

1. آراکنوئیدیت چقدر شایع است؟

آراکنوئیدیت یک بیماری نسبتاً نادر است. شیوع دقیق آن مشخص نیست، اما تخمین زده می‌شود که از هر 100000 نفر 1 نفر به آن مبتلا شود.

2. چه کسانی در معرض خطر ابتلا به آراکنوئیدیت هستند؟

افراد در هر سنی می‌توانند به آراکنوئیدیت مبتلا شوند، اما این بیماری بیشتر در افراد بین 30 تا 60 سالگی دیده می‌شود. عوامل خطر ابتلا به آراکنوئیدیت عبارتند از: آسیب نخاع ، عفونت نخاع یا مغز، جراحی ستون فقرات ، خونریزی مغزی یا نخاعی و تومورهای نخاع یا مغز

3. آیا آراکنوئیدیت قابل پیشگیری است؟

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از آراکنوئیدیت وجود ندارد. با این حال، می‌توان با کاهش خطر ابتلا به عوامل خطر، مانند آسیب نخاع و عفونت، خطر ابتلا به این بیماری را تا حدودی کاهش داد.

4. چشم انداز بلندمدت برای افراد مبتلا به آراکنوئیدیت چیست؟

چشم انداز بلندمدت برای افراد مبتلا به آراکنوئیدیت متفاوت است. برخی از افراد ممکن است بهبودی کامل داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم مداوم یا بدتر شونده را تجربه کنند. با درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به آراکنوئیدیت می‌توانند زندگی با کیفیتی داشته باشند.

5. آیا آراکنوئیدیت مسری است؟

خیر، آراکنوئیدیت مسری نیست.

6. آیا آراکنوئیدیت کشنده است؟

در موارد نادر، آراکنوئیدیت می‌تواند کشنده باشد. با این حال، با درمان مناسب، اکثر افراد مبتلا به آراکنوئیدیت می‌توانند عمر طولانی و سالمی داشته باشند.

سخن پایانی

آراکنوئیدیت یک بیماری پیچیده و نادر است که می‌تواند درد و مشکلات عصبی قابل توجهی ایجاد کند. اگرچه هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما گزینه‌های درمانی مختلفی برای کمک به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به آراکنوئیدیت در دسترس است.

آراکنوئیدیت التهابی است که در غشای آراکنوئید، یکی از غشاهای محافظ اطراف مغز و نخاع، ایجاد می‌شود. علائم شایع آراکنوئیدیت شامل درد شدید، ضعف، بی حسی و سوزن سوزن شدن در پاها، مشکلات مثانه و خستگی است. تشخیص آراکنوئیدیت دشوار است و اغلب به آزمایشاتی مانند سی تی اسکن یا ام آر آی نیاز دارد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید به آراکنوئیدیت مبتلا هستید، مهم است که برای دریافت تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.

گردآوری:بخش سلامت موزستان