آزمایش DHT چیست و چه زمانی باید آزمایش DHT انجام دهیم؟

آزمایش DHT چیست؟

آزمایش DHT سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) را در خون شما اندازه‌گیری می‌کند. DHT هورمونی جنسی است که شبیه تستوسترون است. DHT در بسیاری از اندام‌های بدن، از جمله پوست، پروستات و موها نقش مهمی دارد. سطوح DHT  می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله: سن ، ژنتیک، شرایط پزشکی و داروها .

آزمایش DHT  معمولاً برای کمک به تشخیص یا نظارت بر شرایطی که ممکن است با سطوح DHT  مرتبط باشد، انجام می شود.

نام کامل آزمایش DHT

• آزمایش دی هیدروتستوسترون (DHT) 

نام های دیگر آزمایش DHT

• 5-a-dihydrotestosterone

• 5-Alpha-Dihydrotestosterone

• Allodihydrotestosterone

• Androstanolone

• DHT

• Serum Dihydrotestosterone

• Stanolone

• Androstanolone

نوع نمونه آزمایش DHT

• خون

نحوه انجام آزمایش DHT

• پزشک یا پرستار از شما می خواهد که نمونه خون بدهید. این کار معمولاً با وارد کردن سوزن به رگ در بازوی شما و جمع آوری مقدار کمی خون در لوله انجام می شود.

خطرات و عوارض انجام آزمایش DHT

آزمایش DHT  معمولاً یک روش ایمن و کم خطر است. با این حال، مانند هر عمل پزشکی، برخی از خطرات و عوارض جانبی احتمالی وجود دارد. برخی از خطرات و عوارض جانبی احتمالی آزمایش DHT  عبارتند از: خونریزی یا کبودی در محل نمونه گیری ، عفونت در محل نمونه گیری یک خطر نادر است ، سرگیجه یا غش   

زمان و شرایط انجام آزمایش DHT

• معمولاً نیازی به ناشتا بودن قبل از آزمایش DHT نیست. با این حال، پزشک شما ممکن است دستورالعمل های دیگری را به شما بدهد.

• اگر دارو یا مکمل مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروها می توانند با نتایج آزمایش DHT تداخل داشته باشند.

• اگر سابقه خونریزی یا کبودی بیش از حد دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

• اگر در مورد آزمایش DHT سوال یا نگرانی دارید، لطفاً با پزشک خود صحبت کنید. 

آزمایش DHT در چه مواردی تجویز می‌شود؟

دلایل متعددی برای تجویز آزمایش DHT وجود دارد، از جمله:

• ارزیابی آلوپسی آندروژنتیک (طاسی با الگوی مردانه): DHT یکی از عوامل کلیدی در ایجاد آلوپسی آندروژنتیک است، نوعی ریزش موی ارثی که هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سطوح بالای DHT می‌تواند به کوچک شدن فولیکول‌های مو و در نهایت منجر به نازک شدن مو و ریزش مو شود. آزمایش DHT ممکن است برای ارزیابی سطح آندروژن در افرادی که ریزش مو دارند استفاده شود.

• ارزیابی هیرسوتیسم (رشد موی بیش از حد): هیرسوتیسم وضعیتی است که با رشد بیش از حد مو در مناطقی که معمولاً در زنان مو کم است یا وجود ندارد مشخص می‌شود. سطوح بالای آندروژن‌ها، از جمله DHT، ممکن است به این وضعیت کمک کند. آزمایش DHT، همراه با سایر آزمایش‌های آندروژن، می‌تواند به شناسایی عدم تعادل هورمونی زمینه‌ای کمک کند.

• نظارت بر درمان برای شرایط مرتبط با آندروژن: افرادی که تحت درمان برای شرایط مرتبط با آندروژن‌ها، مانند آلوپسی آندروژنتیک یا هیرسوتیسم هستند، ممکن است سطح DHT خود را برای ارزیابی اثربخشی درمان کنترل کنند.

• بررسی سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن: سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن شرایط ژنتیکی هستند که در آن افراد دارای ساختار ژنتیکی مردانه (کروموزوم‌های XY) ممکن است پاسخگویی به آندروژن‌ها را کاهش دهند. در برخی موارد، افراد مبتلا به این سندرم‌ها ممکن است سطح DHT کمتری نسبت به حد طبیعی داشته باشند.

• ارزیابی سلامت پروستات: DHT در رشد و نمو غده پروستات نقش دارد. سطوح غیرطبیعی DHT ممکن است با اختلالات پروستات، مانند هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یا سرطان پروستات مرتبط باشد. آزمایش DHT ممکن است در ارزیابی این شرایط گنجانده شود.

• اختلالات غدد درون ریز: آزمایش DHT ممکن است در بررسی برخی اختلالات غدد درون ریز که بر متابولیسم یا تولید آندروژن تأثیر می‌گذارند، ارزیابی شود.

• نظارت بر بیمارانی که تحت درمان با مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز یا شیمی‌ درمانی قرار می‌گیرند: مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز دسته ای از داروها هستند که برای کاهش تولید DHT استفاده می‌شوند. آنها برای درمان شرایطی مانند آلوپسی آندروژنتیک و BPH استفاده می‌شوند. شیمی‌درمانی نیز می‌تواند بر سطح DHT تأثیر بگذارد. آزمایش DHT ممکن است برای نظارت بر سطح DHT در بیمارانی که تحت درمان با این داروها هستند استفاده شود تا اثربخشی درمان و ایمن بودن آن را ارزیابی کند.

داروها و عوامل مداخله گر برای انجام آزمایش DHT

• مهارکننده‌های آروماتاز: این داروها با تبدیل آندروستندیون به استروژن، تولید آندروژن را مهار می‌کنند. با این حال، آنها می‌توانند سطح DHT را با افزایش تبدیل تستوسترون به DHT توسط آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهند. نمونه‌هایی از مهارکننده‌های آروماتاز شامل آناس‌تروزول (آرimidex) و لتروزول (Femara) است.

• مهارکننده‌های فسفودی استراز نوع 5 (PDE5): این داروها با شل کردن عضلات صاف در رگ‌های خونی، جریان خون را افزایش می‌دهند. آنها همچنین می‌توانند سطح DHT را با افزایش بیان آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهند. نمونه‌هایی از مهارکننده‌های PDE5 شامل سیلدنافیل (ویاگرا)، تادالافیل (سیالیس) و واردنافیل (لویترا) است.

• مینوکسیدیل: این دارو برای درمان ریزش مو استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند سطح DHT را با افزایش بیان آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهد.

• داروهای ضد بارداری خوراکی: این داروها با مهار تخمک‌گذاری و تولید هورمون‌های جنسی زنانه، از بارداری جلوگیری می‌کنند. با این حال، آنها همچنین می‌توانند سطح DHT را با افزایش تبدیل تستوسترون به DHT توسط آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهند.

• مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز: این داروها با مسدود کردن آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، تولید DHT را مهار می‌کنند. آنها برای درمان شرایطی مانند آلوپسی آندروژنتیک (ریزش مو با الگوی مردانه) و هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) استفاده می‌شوند. نمونه‌هایی از مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز شامل فیناسترید (پروپسیا) و دوتاسترید (آودارترا) است.

• سیمتیدین: این دارو برای درمان زخم‌های معده و اثنی عشر استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند سطح DHT را با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز کاهش دهد.

• کتوکونازول: این دارو یک داروی ضد قارچ است که می‌تواند سطح DHT را با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز کاهش دهد.

• اسپیرونولاکتون: این دارو یک دیورتیک (ادرارآور) است که برای درمان فشار خون بالا و کمبود آلدوسترون استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند سطح DHT را با مسدود کردن گیرنده‌های آندروژن کاهش دهد.

تفسیر آزمایش DHT

سطوح بالای DHT ممکن است نشان‌دهنده موارد زیر باشد:

• آلوپسی آندروژنتیک (طاسی با الگوی مردانه): DHT یکی از عوامل اصلی ریزش موی آندروژنتیک است.

• هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH): BPH وضعیتی است که در آن غده پروستات بزرگ می‌شود.

• سرطان پروستات: سرطان پروستات نوعی سرطان است که در غده پروستات ایجاد می‌شود.

• هیرسوتیسم: هیرسوتیسم وضعیتی است که با رشد بیش از حد مو در زنان در مناطقی که معمولاً مو کم است یا وجود ندارد مشخص می‌شود.

• سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن: سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن شرایط ژنتیکی هستند که در آن افراد دارای ساختار ژنتیکی مردانه (کروموزوم‌های XY) ممکن است پاسخگویی به آندروژن‌ها را کاهش دهند.

• برخی از اختلالات غدد درون ریز: برخی از اختلالات غدد درون ریز، مانند تومورهای غده فوق کلیوی، می‌توانند باعث افزایش تولید DHT شوند.

سطوح پایین DHT ممکن است نشان‌دهنده موارد زیر باشد:

• کمبود آندروژن: کمبود آندروژن وضعیتی است که در آن بدن به اندازه کافی هورمون‌های جنسی مردانه تولید نمی‌کند.

• سوء تغذیه: سوء تغذیه می‌تواند سطح DHT را کاهش دهد.

• بیماری کبدی: بیماری کبدی می‌تواند بر متابولیسم DHT تأثیر بگذارد و منجر به سطوح پایین‌تر شود.

• مصرف برخی از داروها: برخی از داروها، مانند مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز، می‌توانند سطح DHT را کاهش دهند.

مهم است که به خاطر داشته باشید که آزمایش DHT تنها یک ابزار تشخیصی است و باید در کنار سایر اطلاعات پزشکی، مانند سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، برای تشخیص یا درمان هر گونه بیماری استفاده شود. تفسیر نتایج آزمایش DHT باید توسط یک متخصص پزشکی انجام شود.

مقادیر نرمال آزمایش DHT

سوالات رایج در رابطه با آزمایش DHT

1. نتایج آزمایش DHT چه زمانی مشخص می‌شود؟

نتایج آزمایش DHT معمولاً چند روز طول می‌کشد تا مشخص شود. پزشک شما در مورد نتایج آزمایش با شما صحبت خواهد کرد و در صورت نیاز به شما در مورد گزینه‌های درمانی بیشتر  مشاوره  می‌دهد.

2. چه چیزی باعث افزایش سطح DHT می‌شود؟

برخی از عواملی که می‌توانند باعث افزایش سطح DHT شوند عبارتند از:

• سن: سطح DHT در مردان با افزایش سن به طور طبیعی افزایش می‌یابد.

• چاقی: چاقی با افزایش سطح DHT مرتبط است.

• مصرف برخی از داروها: برخی از داروها، مانند استروئیدهای آنابولیک، می‌توانند سطح DHT را افزایش دهند.

• برخی از شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی، مانند سندرم کوشینگ، می‌توانند سطح DHT را افزایش دهند.

3. چه چیزی باعث کاهش سطح DHT می‌شود؟

برخی از عواملی که می‌توانند باعث کاهش سطح DHT شوند عبارتند از:

• سن: سطح DHT در مردان با افزایش سن به طور طبیعی کاهش می‌یابد.

• سوء تغذیه: سوء تغذیه می‌تواند سطح DHT را کاهش دهد.

• بیماری کبد: بیماری کبد می‌تواند بر متابولیسم DHT تأثیر بگذارد و منجر به سطوح پایین‌تر شود.

• مصرف برخی از داروها: برخی از داروها، مانند مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز، می‌توانند سطح DHT را کاهش دهند.

• کمبود آندروژن: کمبود آندروژن وضعیتی است که در آن بدن به اندازه کافی هورمون‌های جنسی مردانه تولید نمی‌کند.

4. آیا آزمایش DHT برای همه افراد ضروری است؟

نه، آزمایش DHT برای همه افراد ضروری نیست. این آزمایش معمولاً فقط برای افرادی انجام می‌شود که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هایی هستند که با DHT مرتبط هستند، مانند ریزش مو با الگوی مردانه، BPH یا سرطان پروستات.

5. اگر سطح DHT من بالا یا پایین باشد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر سطح DHT شما بالا یا پایین باشد، پزشک شما در مورد گزینه‌های درمانی بیشتر با شما صحبت خواهد کرد. درمان ممکن است شامل داروها، جراحی یا تغییرات در سبک زندگی باشد.

نکات مهم دیگری که باقی مانده است و باید بدانید

• مهم است که نتایج آزمایش DHT خود را با پزشک خود در میان بگذارید تا آنها بتوانند نتایج را به درستی تفسیر کرده و در صورت نیاز به شما در مورد گزینه‌های درمانی بیشتر مشاوره دهند.

• چندین عامل سبک زندگی می توانند بر سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) در بدن تأثیر بگذارند. توجه به این نکته مهم است که این عوامل ممکن است بر نمایه کلی آندروژنی تأثیر بگذارند و تأثیر آنها بر DHT به طور خاص می تواند در بین افراد متفاوت باشد.

• آزمایش دی هیدروتستوسترون (DHT) می تواند در ارزیابی باروری و سلامت باروری مرتبط باشد، به ویژه در مواردی که سطح آندروژن ممکن است در مسائل تولید مثل نقش داشته باشد.

تذکر مهم

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.