آیا ورزش کردن برای سنگ کیسه صفرا مضر است؟

ورزش و سنگ‌های کیسه صفرا: آیا فعالیت بدنی باعث بدتر شدن وضعیت می‌شود؟

 بسیاری از افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا نگرانند که فعالیت‌های بدنی ممکن است علائم یا مشکلات آنها را تشدید کند. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش منظم می‌تواند نقش موثری در کاهش خطر تشکیل سنگ و بهبود سلامت عمومی داشته باشد. در ادامه، به جنبه‌های مختلف ورزش و تأثیر آن بر سنگ کیسه صفرا پرداخته خواهد شد.

عملکرد کیسه صفرا 

کیسه صفرا، مایعی به نام صفرا را که توسط کبد تولید می‌شود، ذخیره می‌کند. این مایع پس از مصرف غذا، برای کمک به هضم آن به روده کوچک آزاد می‌شود. صفرا حاوی نمک‌های صفراوی است که به تجزیه چربی‌ها کمک می‌کند. هنگام مصرف غذاهای چرب، فشار بیشتری به کیسه صفرا وارد می‌شود.

عوامل خطر 

افراد چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند. می‌توانید با استفاده از ماشین‌حساب‌های موجود در مؤسسه ملی قلب، ریه و خون بررسی کنید که آیا دچار اضافه وزن هستید یا خیر. همچنین، افرادی که به سرعت وزن کم می‌کنند، دوره‌های طولانی گرسنگی را تحمل می‌کنند یا سابقه رژیم‌های غذایی یویو دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. علاوه بر این، افرادی که دیابت دارند، داروهای پایین‌آورنده کلسترول مصرف می‌کنند، بالای 60 سال هستند، و نیز سرخپوستان آمریکایی یا آمریکایی‌های مکزیکی نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند.

بیماری‌های کیسه صفرا 

این بخش به طور خاص به بیماری‌های کیسه صفرا اشاره نمی‌کند، اما مقدمه‌ای برای بحث در مورد ارتباط بین ورزش و سنگ کیسه صفرا فراهم می‌آورد.

به طور کلی، ورزش برای افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند، مفید است. با این حال، شرایط خاصی وجود دارد که ممکن است نیاز به احتیاط یا اجتناب از ورزش باشد.

علائم سنگ کیسه صفرا

بسیاری از افراد ممکن است سنگ کیسه صفرا داشته باشند بدون آنکه هیچ علامتی را تجربه کنند و تمام عمر خود را بدون مشکل سپری کنند. اما علائم حاد زمانی بروز می‌کند که یک سنگ مجرای صفراوی را که از کیسه صفرا خارج می‌شود، مسدود کند و از لوزالمعده به روده کوچک وارد شود. علائم ممکن است شامل درد مداوم و رو به افزایش در قسمت بالای سمت راست شکم باشد که از 30 دقیقه تا چند روز طول می‌کشد، درد زیر شانه راست یا درد کمر بین تیغه‌های شانه. در صورت بروز درد شدید که بیش از پنج ساعت ادامه دارد و با تب، حالت تهوع، استفراغ، یا زردی پوست و سفیدی چشم همراه است، باید بلافاصله با پزشک مشورت کنید.

ورزش و خطر سنگ کیسه صفرا

اگر سنگ کیسه صفرا ندارید، ورزش با شدت متوسط می‌تواند خطر ابتلا به آنها را کاهش دهد و اگر سنگ کیسه صفرا دارید، می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را کاهش دهد. تحقیقات منتشر شده در “European Journal of Gastroenterology & Hepatology” نشان داده است که افرادی که به طور منظم فعالیت بدنی دارند، پس از پنج سال، 70 درصد خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را کاهش داده‌اند. همچنین، افرادی که کمتر ورزش می‌کنند نیز می‌توانند خطر ابتلا به علائم حاد سنگ کیسه صفرا را کاهش دهند.

ورزش با سنگ کیسه صفرا

اگر سنگ کیسه صفرا دارید که بدون علامت است، می‌توانید به روال ورزشی معمول خود ادامه دهید. ورزش به شما کمک می‌کند وزن کم کنید که این امر خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را کاهش می‌دهد. داشتن یک الگوی ثابت ورزشی، همراه با یک رژیم غذایی متعادل و کم‌چرب، ممکن است خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را بیشتر از تنها کاهش وزن کاهش دهد.

سنگ کیسه صفرا با علائم حاد

اگر علائم حاد سنگ کیسه صفرا، مانند درد در شکم را تجربه می‌کنید، احتمالاً تمایل نخواهید داشت که ورزش کنید. حتی اگر یک ورزشکار پرشور هستید، بهتر است تا زمانی که علائم سنگ کیسه صفرا کاهش پیدا کند، از تمرین خودداری کنید. به بدنتان گوش کنید و در زمان‌هایی که احساس درد می‌کنید، از تمرینات ورزشی خودداری نمایید. اگر علائم بیش از پنج ساعت ادامه یافت، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم برطرف شد و احساس بهتری داشتید، ممکن است بخواهید با پزشک خود مشورت کنید، اما احتمالاً اجازه ادامه برنامه ورزشی خود را خواهید داشت.

ورزش برای جلوگیری از مشکلات کیسه صفرا

تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را کاهش دهد. در ادامه، نحوه شروع و مزایای ورزش برای سلامت کیسه صفرا را بررسی می‌کنیم.

شواهد علمی

گرچه هیچ راه قطعی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا وجود ندارد، شواهد علمی نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند تأثیر محافظتی داشته باشد و به طور قابل توجهی خطر مشکلات کیسه صفرا را کاهش دهد. بررسی منتشر شده در ژوئیه 2016 در “مجله فعالیت بدنی و سلامت” نشان داد که ورزش منظم خطر مشکلات کیسه صفرا را کاهش می‌دهد، و این تأثیر بدون توجه به شاخص توده بدنی (BMI) فرد برقرار است.

میزان و نوع ورزش

برای رسیدن به نتایج مطلوب نیازی به ورزش بیش از حد نیست. تحقیقات نشان داده‌اند که کاهش خطر به طور قابل توجهی بیشتری برای سطوح شدید فعالیت وجود ندارد. در واقع، ورزش‌های بسیار شدید، مانند دویدن مسافت‌های طولانی، ممکن است منجر به علائم گوارشی مانند اسهال و درد شکم شود. این بدان معنا نیست که باید فعالیت بدنی را کاملاً کنار بگذارید، بلکه باید به ظرفیت بدن خود توجه داشته باشید و از فعالیت‌های بیش از حد شدید اجتناب کنید.

نکات عملی

دکتر دیا علاالدین، جراح عمومی در کلینیک کلیولند، می‌گوید: “تمامی انواع ورزش‌هایی که هدف آن‌ها کاهش وزن سالم است، برای پیشگیری از بیماری‌ها، نه تنها بیماری‌های کیسه صفرا بلکه بیماری‌های گوارشی به طور کلی و بیماری‌های قلبی عروقی به ویژه، مفید هستند.”

بنابراین، تمرینات هوازی مانند شنا که به کاهش کلسترول و حفظ وزن سالم کمک می‌کند، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا کمک کند. برای پیشگیری از مشکلات کیسه صفرا، توصیه می‌شود که ورزش منظم و متناسب با ظرفیت بدنی خود را در برنامه روزانه خود بگنجانید.

چگونه عدم فعالیت می‌تواند منجر به سنگ کیسه صفرا شود

عدم فعالیت و چاقی می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد. رایج‌ترین نوع سنگ‌های کیسه صفرا، سنگ‌های کلسترول هستند که معمولاً به رنگ زرد ظاهر می‌شوند و زمانی تشکیل می‌شوند که مقدار زیادی کلسترول در صفرا ذخیره شده در کیسه صفرا وجود داشته باشد. این تجمع کلسترول می‌تواند به تشکیل کریستال‌ها و در نهایت سنگ‌ها منجر شود.

ارتباط بین چاقی و سنگ کیسه صفرا

یک مطالعه منتشر شده در “ژورنال Hepatology” در ژوئن 2013 نشان داد که شاخص توده بدنی (BMI) بالا با افزایش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا مرتبط است و این ارتباط به ویژه در زنان قوی‌تر است. محققان اظهار کردند که چاقی ممکن است مقدمه‌ای برای بیماری کیسه صفرا باشد زیرا توده چربی شکمی می‌تواند باعث کاهش حرکت کیسه صفرا (هیپوموتوریتی کیسه صفرا) و استاز صفرا (عدم جریان مؤثر صفرا) شود، که این عوامل می‌توانند خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش دهند.

انتخاب نوع مناسب ورزش

تحقیقات مختلفی در مورد انواع مختلف ورزش‌ها انجام شده است، از جمله دوچرخه‌سواری، کالیستنیک، دویدن، شنا، تنیس و پیاده‌روی. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که هیچ نوع ورزشی به طور خاص بهتر از دیگری برای کاهش خطر مشکلات کیسه صفرا نیست.

مطالعاتی که بر روی زنان منتشر شده در “مجله New England Journal of Medicine” انجام شده است، نشان داد که صرف نظر از شدت ورزش (مانند دویدن شدید یا پیاده‌روی سریع)، افزایش کلی میزان فعالیت بدنی منجر به کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا می‌شود. به عبارت دیگر، هیچ نوع ورزشی باعث افزایش احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا نمی‌شود.

توصیه‌های کلی

برای بهره‌مندی از مزایای ورزش و کاهش خطر سنگ کیسه صفرا، لازم است که ورزش به صورت منظم و به مقدار متوسط در طول زمان انجام شود. دکتر دیا علاالدین تاکید می‌کند: “ما هرگز به بیماران نمی‌گوییم که ورزش نکنند.” مشکلات کیسه صفرا می‌تواند دردناک و درمان آن می‌تواند گران تمام شود. نتیجه نهایی این است که برای کمک به جلوگیری از سنگ کیسه صفرا و بسیاری از مشکلات دیگر، توصیه‌های پزشک خود را دنبال کنید و به صورت منظم ورزش کنید.

سوالات متداول درباره آیا ورزش کردن برای سنگ کیسه صفرا مضر است؟

1. آیا ورزش کردن برای سنگ کیسه صفرا خطرناک است؟

به طور کلی ورزش کردن برای افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا مضر نیست و حتی می‌تواند به کاهش خطر بروز علائم کمک کند. اما در صورت وجود علائم حاد، بهتر است از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید.

2. آیا ورزش می‌تواند از تشکیل سنگ کیسه صفرا جلوگیری کند؟

بله، ورزش منظم و متوسط می‌تواند خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را کاهش دهد، به خصوص در افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند.

3. آیا در زمان بروز علائم سنگ کیسه صفرا باید ورزش را متوقف کرد؟

بله، در صورتی که علائم حاد مانند درد شدید، تهوع یا تب دارید، باید ورزش را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.

4. چه نوع ورزش‌هایی برای جلوگیری از سنگ کیسه صفرا مناسب هستند؟

ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری برای کاهش خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا توصیه می‌شوند. انجام ورزش منظم و مداوم اهمیت دارد.

5. آیا ورزش شدید باعث مشکلات کیسه صفرا می‌شود؟

ورزش شدید ممکن است در برخی موارد باعث علائم گوارشی مانند اسهال یا درد شکم شود، اما به طور کلی ورزش به میزان متوسط برای سلامت کیسه صفرا مفید است.

سخن آخر   

در پایان، می‌توان گفت که ورزش منظم و متعادل نه تنها برای حفظ سلامت عمومی بدن مفید است، بلکه می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا نیز کمک کند. افرادی که به سنگ کیسه صفرا مبتلا هستند باید با مشورت پزشک خود، نوع و شدت ورزش مناسب را انتخاب کنند تا بدون افزایش فشار بر کیسه صفرا، از مزایای سلامتی آن بهره‌مند شوند. به خاطر داشته باشید که شنیدن به بدن خود و رعایت اعتدال، کلید اصلی حفظ سلامتی و پیشگیری از مشکلات بیشتر است.

گرد آوری:بخش ورزشی موزستان