با این روش‌های آسان، میکروپلاستیک‌ها را از بدنتان بیرون کنید
5 قدم شگفت‌انگیز برای پاکسازی بدن از پلاستیک‌های نامرئی
آیا تا به حال به بطری آب پلاستیکی که از آن می‌نوشید، ظرف غذای آماده‌ای که استفاده می‌کنید، یا حتی هوایی که تنفس می‌کنید فکر کرده‌اید؟ واقعیت تلخ این است که ذرات ریز و نامرئی پلاستیک، معروف به میکروپلاستیک‌ها و حتی نانوپلاستیک‌های کوچک‌تر، همه‌جا هستند. آن‌ها در آب، غذا، خاک و بله، حتی در بدن ما حضور دارند. این ذرات در خون، ریه‌ها، بافت مغز و حتی پلاک‌های شریانی انسان یافت شده‌اند. این فکر نگران‌کننده است و به راحتی می‌توان در برابر این تهاجم نامرئی احساس ناتوانی کرد. این مشکل در مقیاس تاریخی جدید است و دانشمندان تازه در حال درک پیامدهای بلندمدت آن هستند.
اما خبر خوب این است که شما کاملاً بی‌دفاع نیستید. اگرچه نمی‌توانیم تنفس یا غذا خوردن را متوقف کنیم تا از این ذرات دوری کنیم، تحقیقات جدید به سیستمی قدرتمند و داخلی در بدن اشاره دارند که می‌توانیم از آن برای مقابله استفاده کنیم: سیستم گوارشی. همان مسیری که مواد مغذی را از غذا جذب می‌کند، می‌تواند بهینه‌سازی شود تا میکروپلاستیک‌ها را شناسایی، مسدود و دفع کند.
کلید این کار نه یک قرص جادویی است و نه یک پروتکل پیچیده سم‌زدایی؛ بلکه تقویت و حمایت سیستماتیک از سلامت روده است. این مقاله شما را با امیدوارکننده‌ترین استراتژی‌های مبتنی بر شواهد آشنا می‌کند که می‌توانید از امروز برای کاهش جذب میکروپلاستیک‌ها و افزایش دفع آن‌ها از بدن استفاده کنید.
راههای دفع میکروپلاستیک‌ها از بدن
1. تقویت خط مقدم دفاع روده: دیواره روده
دیواره روده را مانند یک مرزبان دقیق تصور کنید. این دیواره از یک لایه سلول تشکیل شده که توسط پروتئین‌هایی به نام “اتصالات محکم” به هم متصل هستند. در یک روده سالم، این سد بسیار گزینشی عمل می‌کند و به مواد مغذی اجازه می‌دهد وارد جریان خون شوند، درحالی‌که سموم، ذرات غذای هضم‌نشده و مهاجمانی مانند میکروپلاستیک‌ها را بیرون نگه می‌دارد. اما وقتی این سد آسیب می‌بیند،وضعیتی که اغلب به آن “روده نشتی” یا افزایش نفوذپذیری روده می‌گویند، اتصالات محکم شل می‌شوند. این امر شکاف‌هایی ایجاد می‌کند که به مواد ناخواسته اجازه ورود به سیستم را می‌دهد و باعث التهاب و مشکلات سلامتی متعدد می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد هرچه ذرات پلاستیک کوچک‌تر باشند، راحت‌تر می‌توانند از طریق دستگاه گوارش، مانند غذا، جذب شوند. بنابراین، تقویت دیواره روده اولویت شماره یک شماست. با تقویت این دیواره، می‌توانید به طور فیزیکی از ورود این ذرات به جریان خون جلوگیری کنید و آن‌ها را وادار کنید تا مسیر گوارشی را ادامه دهند و از بدن خارج شوند. برای این کار، باید مواد ساختمانی مناسب را به بدن خود بدهید.
مصرف کلاژن، چه از مکمل‌ها و چه از منابع غنی مانند آبگوشت استخوان، اسیدهای آمینه ضروری (مانند گلیسین و پرولین) را فراهم می‌کند که بدن برای ترمیم و بازسازی دیواره روده استفاده می‌کند. علاوه بر این، اسید آمینه ال-گلوتامین منبع اصلی انرژی برای سلول‌های دیواره روده است. مصرف 3 تا 5 گرم گلوتامین چند بار در هفته می‌تواند انرژی لازم را برای حفظ این اتصالات محکم به سلول‌ها بدهد.
2. حذف عوامل تخریب‌کننده روده: امولسیفایرها و استرس مزمن
به همان اندازه که افزودن مواد مفید به رژیم غذایی مهم است، حذف چیزهایی که به دیواره روده آسیب می‌رسانند نیز اهمیت دارد. در صدر این لیست، برخی افزودنی‌های غذایی، به‌ویژه امولسیفایرها قرار دارند. امولسیفایرها در بسیاری از غذاهای فرآوری‌شده، از بستنی و سس سالاد گرفته تا نان و سس‌ها، برای مخلوط کردن روغن و آب و ایجاد بافتی یکنواخت و پایدار استفاده می‌شوند. یکی از مشکل‌سازترین آن‌ها پلی‌سوربات 80 است. در محیط‌های تحقیقاتی، دانشمندان از پلی‌سوربات 80 برای ایجاد التهاب روده در حیوانات آزمایشگاهی استفاده می‌کنند. این ماده با تخریب لایه محافظ مخاطی روده، آن را در برابر آسیب و التهاب آسیب‌پذیر می‌کند.
وقتی پلی‌سوربات‌ها را روی برچسب مواد غذایی می‌بینید، بهتر است از آن محصول اجتناب کنید. اثرات پایین‌دستی یک لایه مخاطی روده آسیب‌دیده قابل‌توجه است. این یک مسیر مستقیم به التهاب مزمن است که از روده شروع می‌شود اما می‌تواند عواقب گسترده‌ای در بدن داشته باشد، پاسخ‌های ایمنی را تحریک کرده و به طیف وسیعی از بیماری‌های مزمن کمک کند. این یکی از قابل‌پیشگیری‌ترین اشکال التهاب مزمن است. همچنین باید سطح استرس خود را مدیریت کنید. استرس مزمن باعث ترشح هورمون‌هایی مانند کورتیزول می‌شود که می‌توانند مستقیماً دیواره روده را تخریب کرده و تعادل باکتری‌های روده را مختل کنند و دفاع شما در برابر میکروپلاستیک‌ها را ضعیف‌تر کنند.
3. به دام انداختن و حذف: جذب اسیدهای صفراوی
حالا که روی تقویت دیواره روده کار می‌کنید، گام بعدی این است که میکروپلاستیک‌های موجود در روده را به دام بیندازید و مطمئن شوید که از بدن خارج می‌شوند. اینجا جایی است که فرآیند جذب اسیدهای صفراوی وارد عمل می‌شود. کبد شما صفرا را برای کمک به هضم چربی‌ها تولید می‌کند، اما صفرا نقش مهمی در اتصال به سموم و دفع آن‌ها نیز دارد.
با استفاده از انواع خاصی از فیبر، می‌توانید این فرآیند سم‌زدایی طبیعی را تقویت کنید.
فیبر محلول، که در غذاهایی مانند دانه‌های چیا، بذر کتان، پوسته پسیلیوم، سیب و جو یافت می‌شود، در اینجا نقش کلیدی دارد. وقتی فیبر محلول مصرف می‌کنید، ماده‌ای ژل‌مانند در روده تشکیل می‌دهد. این ژل توانایی منحصربه‌فردی در اتصال به اسیدهای صفراوی دارد. این اتصال به دو دلیل مفید است. اول، کبد شما را وادار می‌کند صفرای بیشتری تولید کند، که این مسیر سم‌زدایی را فعال نگه می‌دارد. دوم، و مهم‌تر برای هدف ما، اسیدهای صفراوی می‌توانند به ترکیبات محلول در چربی، از جمله سموم و احتمالاً میکروپلاستیک‌ها متصل شوند.
مجموعه فیبر، صفرا مانند یک اسفنج عمل می‌کند، این ذرات را به دام می‌اندازد و از جذب آن‌ها جلوگیری می‌کند. این مجموعه سپس از طریق روده‌ها حرکت کرده و در مدفوع دفع می‌شود. مطالعات تأیید کرده‌اند که میکروپلاستیک‌ها به طور مداوم در مدفوع انسان یافت می‌شوند، که بسیار امیدوارکننده است، این به ما می‌گوید که این مسیر خروج قابل‌اعتماد است. با به حداکثر رساندن آن با فیبر محلول، شما به طور فعال به بدن خود کمک می‌کنید تا این آلاینده‌ها را به دام بیندازد و حذف کند.
4. ادامه حرکت: نقش حیاتی هیدراتاسیون و زمان انتقال روده
تمام فیبرهای دنیا اگر سیستم شما به‌خوبی کار نکند، فایده‌ای نخواهد داشت. اینجا جایی است که هیدراتاسیون مناسب و زمان انتقال روده اهمیت حیاتی پیدا می‌کنند. زمان انتقال به سادگی مدت‌زمانی است که طول می‌کشد تا غذا از دهان شما تا انتهای دستگاه گوارش حرکت کند. زمان انتقال کند (یعنی یبوست) مشکل بزرگی است، زیرا به سموم، از جمله میکروپلاستیک‌ها، زمان بیشتری می‌دهد تا در روده بمانند و احتمال جذب آن‌ها به جریان خون افزایش می‌یابد.
نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از این مشکل اساسی است. آب به فیبر محلول اجازه می‌دهد ژل مفید خود را تشکیل دهد و به فیبر نامحلول کمک می‌کند تا حجم مدفوع را افزایش دهد و حرکات منظم و سالم روده را تقویت کند. هیدراتاسیون مناسب نه تنها از روده، بلکه از کل سیستم سم‌زدایی شما، از جمله کلیه‌ها و سیستم لنفاوی که به طور مداوم در حال فیلتر کردن ضایعات بدن هستند، حمایت می‌کند.
بیش از حد پیچیده‌اش نکنید: هدف این است که در طول روز مقدار زیادی آب تمیز و فیلترشده بنوشید. این عادت ساده تضمین می‌کند که میکروپلاستیک‌هایی که با فیبر به دام انداخته‌اید، به‌سرعت از بدن شما خارج شوند، نه اینکه بمانند و آسیب برسانند.
5. تقویت با پلی‌فنول‌ها: ابرقهرمانان ضدالتهابی روده
در نهایت، بیایید درباره ارتقای کیفیت محیط داخلی روده صحبت کنیم. بسیاری از افراد فقط روی فیبر تمرکز می‌کنند، اما کیفیت مواد مغذی غذاهایی که می‌خورید به همان اندازه مهم است. اینجا جایی است که پلی‌فنول‌ها وارد می‌شوند. پلی‌فنول‌ها ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قدرتمندی هستند که به گیاهان رنگ‌های زنده‌شان را می‌دهند،مثل رنگ قرمز تیره گیلاس، بنفش غنی بلوبری و سبز تیره اسفناج.
این ترکیبات برای روده شما فوق‌العاده هستند. اول، آن‌ها ضدالتهاب‌های قوی هستند. با کاهش التهاب مستقیماً در روده، به حفظ یکپارچگی دیواره روده کمک می‌کنند. دوم، آن‌ها به‌عنوان پروبیوتیک و پست‌بیوتیک عمل می‌کنند. به‌عنوان پروبیوتیک، غذای باکتری‌های مفید روده را فراهم می‌کنند و به پرورش میکروبیوم سالم و مقاوم کمک می‌کنند.
اما همچنین منجر به ایجاد پست‌بیوتیک‌ها می‌شوند. این زمانی است که باکتری‌های روده پلی‌فنول‌ها را متابولیزه کرده و آن‌ها را به ترکیبات جدید و قدرتمندی (مانند یورولیتین A از انار و توت‌ها) تبدیل می‌کنند که فواید سلامتی خاص خود را دارند، از جمله حمایت از سلامت سلولی و کاهش التهاب در سراسر بدن.
پلی‌فنول‌ها همچنین تولید آنتی‌اکسیدان‌های داخلی بدن شما، مانند گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را تقویت می‌کنند. این آنزیم‌ها حتی ممکن است به کاهش برخی از آسیب‌های التهابی ناشی از میکروپلاستیک‌هایی که قبلاً جذب شده‌اند کمک کنند. بنابراین، روی خوردن مجموعه‌ای رنگارنگ از غذاهای کامل تمرکز کنید. مسئله کمتر به مقدار فیبر و بیشتر به کیفیت و تنوع این ترکیبات گیاهی قدرتمند مربوط است.
سوالات متداول
1. میکروپلاستیک‌ها دقیقاً چیستند و چگونه وارد بدن ما می‌شوند؟
میکروپلاستیک‌ها ذرات پلاستیکی بسیار کوچکی (کوچک‌تر از 5 میلی‌متر) و نانوپلاستیک‌ها حتی کوچک‌تر (کمتر از 1 میکرومتر) هستند که از تجزیه پلاستیک‌ها یا محصولات حاوی پلاستیک به وجود می‌آیند. آن‌ها از طریق آب آشامیدنی، غذا (مخصوصاً غذاهای دریایی)، بسته‌بندی‌های پلاستیکی، و حتی هوای تنفسی وارد بدن می‌شوند.
2. چرا میکروپلاستیک‌ها برای سلامتی مضر هستند؟
میکروپلاستیک‌ها می‌توانند در بدن التهاب ایجاد کنند، تعادل هورمونی را مختل کنند و حتی به بافت‌هایی مانند مغز، ریه‌ها و عروق خونی نفوذ کنند. تحقیقات هنوز در مراحل اولیه است، اما شواهد نشان می‌دهد که تجمع آن‌ها ممکن است به بیماری‌های مزمن کمک کند.
3. آیا رژیم غذایی به‌تنهایی می‌تواند میکروپلاستیک‌ها را کاملاً از بدن حذف کند؟
خیر، رژیم غذایی نمی‌تواند میکروپلاستیک‌ها را به طور کامل حذف کند، زیرا این ذرات در محیط بسیار گسترده هستند. با این حال، تقویت سلامت روده می‌تواند جذب آن‌ها را کاهش داده و دفعشان را از طریق مدفوع افزایش دهد.
4. چه مقدار فیبر باید روزانه مصرف کنم تا به دفع میکروپلاستیک‌ها کمک کند؟
توصیه عمومی برای بزرگسالان 25 تا 38 گرم فیبر در روز است (بسته به جنسیت و سن). تمرکز بر فیبر محلول (مانند دانه‌های چیا، بذر کتان، و جو) برای به دام انداختن میکروپلاستیک‌ها مهم است.
5. آیا ورزش به دفع میکروپلاستیک‌ها کمک می‌کند؟
ورزش به طور غیرمستقیم با بهبود گردش خون، تقویت متابولیسم و حمایت از سلامت گوارش می‌تواند به دفع سموم از جمله میکروپلاستیک‌ها کمک کند. همچنین، تعریق ممکن است به دفع برخی ذرات از طریق پوست کمک کند، اگرچه شواهد در این مورد محدود است.
6. آیا کودکان هم در معرض خطر میکروپلاستیک‌ها هستند؟
بله، کودکان نیز در معرض میکروپلاستیک‌ها هستند، به‌ویژه از طریق غذا، آب و اسباب‌بازی‌های پلاستیکی. تقویت رژیم غذایی آن‌ها با فیبر و پلی‌فنول‌ها و کاهش قرار گرفتن در معرض پلاستیک‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.
نتیجه‌گیری
چالش میکروپلاستیک‌ها ممکن است طاقت‌فرسا به نظر برسد، اما تمرکز بر چیزی که می‌توانید کنترل کنید حیاتی است. علم واضح است: سلامت روده قوی‌ترین ابزار شما در این مبارزه است. با تمرکز بر ساخت دیواره روده‌ای محکم، اجتناب از افزودنی‌های آسیب‌رسان به روده، استفاده از فیبر محلول برای به دام انداختن و حذف ذرات، حفظ هیدراتاسیون و غنی‌سازی سیستم خود با پلی‌فنول‌های ضدالتهابی، می‌توانید جذب این پلاستیک‌ها را به طور قابل‌توجهی کاهش دهید و دفع آن‌ها را افزایش دهید. شاید نتوانیم محیط اطرافمان را یک‌شبه تغییر دهیم، اما قطعاً می‌توانیم محیط داخل بدنمان را تغییر دهیم.
گردآوری:بخش سلامت موزستان
