تموزولوماید؛ موارد استفاده، دوز و عوارض جانبی

مشخصات تموزولاماید

• نام دارو: تموزولاماید

• نام لاتین: Temozolomide

• نام تجاری: تمودار، تمودال، تمکد

• رده دارویی: آلکیله کننده‌هاست

• اشکال دارویی: کپسول

• فروش دارو: بانسخه

موارد مصرف تموزولاماید

• درمان تومورهای مغزی مانند گلیوبلاستوما و آستروسیتوم آناپلاستیک

• گاهی اوقات برای درمان سرطان های دیگر مانند ملانوما و سرطان ریه

موارد منع مصرف تموزولاماید

• حساسیت شناخته شده به تموزولوماید یا هر یک از اجزای آن

• کم خونی آپلاستیک یا سرکوب مغز استخوان

• نارسایی شدید کبدی یا کلیوی

• بارداری یا شیردهی

مقدار و نحوه مصرف تموزولاماید

• سن بیمار

• نوع و شدت بیماری تحت درمان

• نحوه واکنش به اولین مقدار مصرفی دارو

• سایر شرایط پزشکی بیمار

• معمولاً یک بار در روز در شب هنگام خواب مصرف می شود.

• برای برخی از انواع تومورهای مغزی، تموزولوماید روزانه به مدت 42 تا 49 روز مصرف می شود. سپس، پس از یک استراحت 28 روزه، می توان آن را یک بار در روز به مدت 5 روز متوالی مصرف کرد و پس از آن یک استراحت 23 روزه قبل از تکرار چرخه دوز بعدی انجام می شود.

• برای درمان انواع دیگر تومورهای مغزی، تموزولوماید یک بار در روز به مدت 5 روز متوالی مصرف می شود و پس از آن یک استراحت 23 روزه قبل از تکرار چرخه دوز بعدی مصرف می شود.

• طول درمان به میزان پاسخ بدن شما به آن و نوع سرطانی که دارید بستگی دارد. 

عوارض جانبی تموزولاماید

• حالت تهوع و استفراغ

• اسهال 

• یبوست

• از دست دادن اشتها

• زخم در دهان و گلو

• سردرد

• پوست رنگپریده

• کمبود انرژی

• از دست دادن تعادل یا هماهنگی

• غش کردن و سرگیجه

• ریزش مو

• بیخوابی

• مشکلات حافظه

• تغییرات در بینایی

• خونریزی یا کبودی غیر معمول

• مدفوع قرمز یا سیاه، قیری رنگ

• ادرار صورتی، قرمز یا قهوه ای تیره

• سرفه یا استفراغ خون یا موادی که شبیه تفاله قهوه است

• تب، گلودرد، سرفه و احتقان مداوم یا سایر علائم عفونت

• خستگی یا ضعف غیر معمول

• کهیر

• قادر به حرکت یک طرف بدن نیست

• تنگی نفس

• تشنج

• زرد شدن پوست یا چشم

• درد در سمت راست بالای معده

• کاهش ادرار

• تموزولوماید ممکن است خطر ابتلا به سرطان های دیگر را افزایش دهد. 

نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود اطلاع دهید.

تداخل دارویی تموزولاماید

• کاربامازپین (کارباترول، اپیتول، تگرتول)

• کوتریموکسازول (Bactrim، Septra)

• فنی توئین (Dilantin، Phenytek)

• استروئیدهایی مانند دگزامتازون (Decadron، Dexone)

• متیل پردنیزولون (Medrol) 

• پردنیزون (Deltasone)

• اسید والپروئیک (Stavzor، Depakene)

نکته: برای جلوگیری از این تداخل، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.

موارد احتیاط مصرف تموزولاماید

• حساسیت به داروهای دیگر: قبل از مصرف تموزولوماید ، اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. یا به داکاربازین ؛ یا اگر آلرژی دیگری دارید . این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

• مصرف تموزولاماید در دوران بارداری: اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید. هنگام استفاده از تموزولوماید نباید باردار شوید. تموزولوماید ممکن است به جنین آسیب برساند. قبل از شروع این دارو، پزشک باید آزمایش بارداری را تجویز کند. زنانی که از این دارو استفاده می کنند باید در طول درمان و تا 6 ماه پس از آخرین دوز از بارداری جلوگیری کنند. مردانی که از این دارو استفاده می کنند باید در طول درمان و تا 3 ماه پس از آخرین دوز از کاندوم برای پیشگیری از بارداری استفاده کنند. اگر شما یا همسرتان باردار شدید، فوراً با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای این دارو صحبت کنید.

• مصرف تموزولاماید در دوران شیردهی: مشخص نیست که آیا این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر . به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد ، شیردهی در حین مصرف این دارو و حداقل یک هفته پس از قطع درمان توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

• مصرف تموزولاماید در سالمندان: افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه افزایش خطر عفونت و کبودی/خون‌ریزی آسان، حساس‌تر باشند.

• مصرف تموزولاماید در کودکان: تموزولاماید باید فقط برای کودکانی که به شدت نیاز دارند استفاده شود. پزشک باید خطرات و مزایای تموزولاماید را قبل از تجویز آن به کودک ارزیابی کند.

نحوه عملکرد

• تموزولاماید یک داروی شیمی درمانی است که با آسیب رساندن به DNA سلول های سرطانی عمل می کند. این کار با متیل کردن DNA انجام می شود که می تواند باعث آسیب DNA و مرگ سلولی شود.

• برخی از تومورها قادرند آسیب DNA ناشی از تموزولاماید را با تولید آنزیمی به نام MGMT ترمیم کنند. MGMT DNA را متیل می کند که می تواند از آسیب ناشی از تموزولاماید جلوگیری کند.

• تومورهایی که MGMT را تولید می کنند به تموزولاماید پاسخ خوبی نمی دهند. تومورهایی که MGMT را تولید نمی کنند به تموزولاماید پاسخ خوبی می دهند.

شرایط نگهداری تموزولاماید

• در اتاق به دور از نور و نگهداری شود. 

توصیه هایی برای مصرف کنندگان تموزولاماید

• این دارو ممکن است باعث سرگیجه شما شود. الکل یا ماری جوانا ( حشیش ) می تواند سرگیجه شما را بیشتر کند. تا زمانی که علایمتان برطرف نشده رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا کاری را که نیاز به هوشیاری دارد انجام ندهید. 

• تموزولوماید می تواند احتمال ابتلا به عفونت ها را افزایش دهد یا ممکن است عفونت های فعلی را بدتر کند. از هر کسی که عفونتی دارد که ممکن است به راحتی پخش شود (مانند آبله مرغان ، کووید-19، سرخک ، آنفولانزا ) دوری کنید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید با پزشک خود صحبت کنید.

تذکر مهم

مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای مصرف دارو حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.