تکلیف نیاز آبی تالاب گاوخونی اصفهان چه می‌شود؟
به گزارش ایرنا، دوم آذر ماه جاری خروجی سد زاینده رود برای تامین آب کشت پاییزه غرب و شرق اصفهان افزایش یافت و مقرر است آب به مدت 10 روز در بستر این رودخانه جریان داشته باشد تا از طریق کانال‌های آبیاری به اراضی کشاورزی برسد.
به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان، طبق سند تعیین تکلیف حقابه‌های زاینده‌رود، سهم‌آبه تالاب گاوخونی 15.5 درصد است و طبق مطالعاتی که توسط پژوهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان با عنوان «تعیین نیاز آبی تالاب گاوخونی و زاینده‌رود برای حفظ کارکردهای زیست محیطی» صورت گرفته، می‌توان در هر شرایطی و در هر نوبت رهاسازی آب به‌طور متناسب بخشی از نیاز آبی این تالاب را تامین کرد.
حسین اکبری روز پنجشنبه به ایرنا گفت: سند تعیین تکلیف حقابه‌های زاینده‌رود با مشارکت و همکاری همه ذی‌مدخلان در سال‌های گذشته پس از اجماع کلی، مصوب و حقابه‌ها برای هر کاربری به‌صورت درصد مشخص شد، طبق این سند 15.5 درصد برای تالاب گاوخونی و حدود 13 درصد برای پایداری جریان زاینده‌رود در نظر گرفته شده است.
وی افزود: متناسب با این اجماع و وفاق و همچنین طبق مطالعات تعیین نیاز آبی تالاب بین‌المللی گاوخونی و زاینده‌رود برای حفظ کارکردهای زیست محیطی در هر شرایطی حتی اگر با خشکسالی و با ذخایر پایین سد زاینده‌رود نیز مواجه باشیم، در هر نوبت رهاسازی رودخانه می‌توان به‌طور متناسب از 15.5 درصدی که برای تالاب مصوب شده است، آب تامین کرد.
وی گفت: انتظار داشتیم در رهاسازی ماه آذر امسال معادل 10 میلیون مترمکعب نیز برای تالاب بین‌المللی گاوخونی در نظر گرفته شود ولی این اتفاق نیفتاد با این وجود تلاش و پیگیری اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان ادامه دارد تا در رهاسازی‌های بعدی، برای تالاب نیز سهمی در نظر گرفته شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: میزان ذخیره سد زاینده‌رود در زمان حاضر پایین است و بازگشایی رودخانه در آذر امسال با در نظر گرفتن کاربری کشاورزی صورت گرفت.
اکبری افزود: در این بازه رهاسازی زاینده‌رود، آبی برای تالاب گاوخونی در نظر گرفته نشد اما همچنان در حال رایزنی هستیم تا پس از رهاسازی آب برای کشاورزی، سهمی نیز برای تالاب گاوخونی در نظر گرفته شود.
وی با تاکید بر اینکه تالاب گاوخونی جزیی تفکیک‌ناپذیر از زیست بوم یکپارچه حوضه زاینده‌رود از سراب تا پایاب است، تصریح کرد: رهاسازی آب برای تالاب گاوخونی و تامین حقابه‌های زیست محیطی به‌منظور حمایت از تنوع زیستی و پرندگان مهاجر و پیشگیری از تبدیل شدن این گستره به کانون گرد و غبار اهمیت ویژه ای دارد.
اکبری با بیان اینکه این موضوع به‌صورت سازمانی، ملی و استانی پیگیری می‌شود و مورد وفاق و تاکید بین‌بخشی است، اضافه کرد: امیدواریم با بهتر شدن وضعیت بارش ها و بهتر شدن وضعیت ذخایر سد، برای تالاب گاوخونی نیز رهاسازی آب صورت گیرد.
تالاب گاوخونی خشک است
اکبری اظهار داشت: با توجه به اینکه تالاب گاوخونی، امسال به جز 2 مورد سیلاب موقت در فصل بهار آبی دریافت نکرده و تابستان بسیار گرمی را پشت سر گذاشته، شرایط نامساعدی دارد و خشک است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: تالاب گاوخونی برای پیشگیری از خیزش گرد و غبار و حمایت از تنوع زیستی این منطقه به شدت نیازمند تامین حقابه‌هاست زیرا بسیاری از پرندگان مهاجر به‌ویژه در فصل زمستان وابسته به این تالاب هستند.
اکبری خاطرنشان کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در جلسه‌های تخصصی با حضور دستگاه‌های اجرایی مربوطه از جمله شرکت آب منطقه ای و همچنین در کارگروه سازگاری با کم‌آبی بر تامین حقابه زیست محیطی متناسب با وضعیت ذخایر سدها و بارش‌ها تاکید کرده و این موضوع از طریق مکاتبه نیز به‌طور دائم پیگیری شده است.
پیگیری خبرنگار ایرنا برای مصاحبه با مسوولان شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در این باره تا لحظه مخابره خبر بی‌نتیجه ماند.
آخرین بار آذر سال 1402 بود که آب از سد «رودَشتِین» به سمت تالاب بین‌المللی گاوخونی به‌منظور تامین حقابه زیست محیطی آن جاری شد و با پیگیری اداره کل حفاظت محیط زیست و مجموعه مدیریت استان اصفهان برای رسیدن آب به تالاب، سد زاینده‌رود به مدت چند روز باز شد.
استمرار جریان رودخانه به‌منظور تامین بخشی از حقابه زیست محیطی تالاب گاوخونی به مدت 17 روز در آذر پارسال موجب شد تا حدود 10 میلیون مترمکعب آب به این تالاب برسد.
تالاب بین‌المللی گاوخونی در شرق اصفهان یکی از بزرگترین و مهمترین تالاب‌های ایران محسوب می‌شود و حقابه آن در سال و در شرایط معمول بارش‌ها، 176 میلیون متر مکعب است.
این تالاب پیش از آغاز خشکسالی‌های اخیر، علاوه بر ایجاد فضای فرحبخش در شرق اصفهان، مأمن پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بود اما بدلیل کمبود منابع آبی و نرسیدن آب زاینده‌رود به آن در معرض خشکی قرار گرفت.
به گفته کارشناسان، ادامه این روند می‌تواند تالاب بین‌المللی گاوخونی را به کانون تولید گرد و غبار تبدیل کند و تا شعاع 500 کیلومتری خود را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین تامین حقابه آن ضروریست.
