جادوی سرمای خانگی: طرز تهیه یخ خشک با روشهای ساده
ابزار خلاقیت و سرگرمی: یادگیری ساخت یخ خشک در منزل
یخ خشک چیست؟
یخ خشک، یک ماده جامد است که از دیاکسید کربن (CO2) تشکیل میشود. این نام به دلیل شباهت ظاهری آن به یخ و جامد بودنش است، اما با این تفاوت که هیچ گونه رطوبتی در اطراف خود نگه نمیدارد. ویژگی جالب دیگر این ماده این است که در دمای معین، به جای ذوب شدن، به شکلی که به آن “تصعید” نیز گفته میشود، به حالت گاز تبدیل میشود. این فرآیند باعث ایجاد دود سفیدی میشود که به عنوان افکت مه یا دود در فیلمسازی مورد استفاده قرار میگیرد. این دود در واقع، رطوبت محیط را به شکلی که به توده بخار آب تبدیل میشود،در میآورد.
یخ خشک به عنوان یک ماده خنککننده نیز استفاده میشود. این ماده با ترکیب گاز CO2 در دمای ثابتی که حدود -78.5 درجه سانتیگراد (-109.2 درجه فارنهایت) است، از حالت جامد به گاز تبدیل میشود. در واقع، انرژی مورد نیاز برای تغییر فاز از جامد به گاز (آنتالپی چگالش) در دمای 78.5 درجه سانتیگراد، 199 کیلوژول بر کیلوگرم است.
استفاده از یخ خشک در موارد مختلف از جمله به عنوان یک منبع دود مصنوعی برای فیلمسازی، عامل سردکننده در برخی فرآیندها و همچنین در آزمایشات و تحقیقات بسیار متداول است.
طرز تهیه یخ خشک در خانه
یخ خشک یکی از تجربیات جالب و جذاب است که میتوانید به راحتی در خانه خود تهیه کنید. این فرآیند نهتنها به شما یک روش جدید برای سرگرمی میدهد، بلکه از یخ خشک به عنوان ابزاری در تولید دود مصنوعی، تهیه نوشیدنیهای گازدار، نگهداری مواد غذایی و حتی جلوگیری از آفات میتوانید استفاده کنید.
برای تهیه یخ خشک در خانه، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. ساخت یخ خشک با CO2 فشرده
برای تهیه یخ خشک در خانه، از یک کپسول آتش نشانی CO2 و یک روبالشی پارچهای استفاده کنید. کپسول آتش نشانی CO2 باید دارای شاخهای پلاستیکی باشد. از طریق این روش میتوانید به سرعت یخ خشک تولید کنید.
2. از دست ها، چشم ها و اندام های خود محافظت کنید
پیش از شروع فرآیند، مطمئن شوید که از دستکش چرمی ضخیم، عینک آزمایشگاهی، آستین بلند و شلوار، کفش های جلو بسته استفاده کردهاید. یخ خشک بسیار سرد است و برای محافظت از پوست و چشمها اقدامات ایمنی را رعایت کنید.
3. روبالشی را محکم دور شلنگ بپیچید
شاخهی پلاستیکی کپسول آتش نشانی را به روبالشی بچسبانید و دستهی روبالشی را به طرف بالا فشار دهید. این روبالشی باید محکم و بدون حفره باشد تا گاز CO2 به داخل روبالشی منتقل شود.
4. کپسول آتش نشانی را باز کنید
با فشار دادن دسته روبالشی، خاموش کننده داخل کپسول فشرده شده و گاز CO2 از روبالشی به بیرون خواهد شد. تودهای از یخ خشک در آنجا شکل میگیرد. بعد از چند ثانیه دسته را رها کنید.
5. روبالشی را بردارید
روبالشی را با احتیاط از روی شاخه برداشته و یخ خشک چسبیده به آن را با یک پارچه پاک کنید. توجه داشته باشید که یخ خشک بسیار سرد است و باید از تماس مستقیم با پوست جلوگیری کنید.
روش دوم درست کردن یخ خشک
روش دوم برای درست کردن یخ خشک به این صورت است که یک کپسول دی اکسید کربن (با فشار حداقل 75 بار و دمای حدود 31 درجه سانتیگراد) تهیه کنید. سپس کپسول را برعکس کنید تا شیر خروجی آن در پایین قرار گیرد و شیر را باز کنید. در این حالت، CO2 به صورت یخ خشک از کپسول خارج میشود. این پدیده به علت فرآیند اختناق یا خفگی ایجاد میشود که منجر به تبخیر ناگهانی گاز CO2 و تشکیل یخ خشک میشود.
این توضیحات به شما کمک میکند که به سرعت و به صورت ایمن یخ خشک را در خانه تهیه کنید. حتماً به احتیاطها و اقدامات ایمنی توصیه شده توجه کنید تا از هر گونه مشکل جلوگیری شود.
کاربردهای یخ خشک
یخ خشک، علاوه بر این که یک تجربه جذاب در خانه میتواند باشد، کاربردهای متعددی در زندگی روزمره دارد. این کاربردها شامل موارد زیر میشوند:
1- برای تولید گاز مهمانند، یخ خشک را با آب ترکیب کنید. یکی از کاربردهای رایج یخ خشک ایجاد دود یا مه مصنوعی است. این کار به سادگی با مخلوط کردن یخ خشک و آب انجام میشود. با پاشیدن آب بر روی یخ، صدای خشخش خواهد شد و دیاکسید کربن زیادی تولید خواهد شد.
این روش در رقصها، کنسرتهای راک، خانههای ترسناک و مکانهای دیگری که نیاز به فضای مرموز دارند، مفید است. بهیاد داشته باشید که تولید دیاکسید کربن را فقط در محیطهای باز و با تهویه مناسب انجام دهید. اگرچه کماحتمال است، ایجاد مقدار زیادی دیاکسید کربن در محیط با تهویه ضعیف میتواند اکسیژن را کاهش داده و تنفس را دشوار کند. اگر از ظرفی با سوراخ کوچک استفاده کنید، میتوانید مانند ایجاد یک آبپاش مهآور عمل کنید. این حتی ممکن است توانایی پیشرفتهتری داشته باشد و بتواند موتور کوچکی را حرکت دهد یا چرخدندهها را بچرخاند.
2- از یخ خشک برای ایجاد نوشیدنیهای گازدار استفاده کنید. یکی دیگر از کاربردهای یخ خشک تولید نوشابههای گازدار مانند نوشابه، آبجو، شامپاین و آبهای گازدار است. با قرار دادن یخ خشک در آب، دیاکسید کربن در آب آزاد میشود و در نتیجه در لیوان های کوچک که برای نوشیدنیهای گازدار هستند، جمع میشود. اگرچه بسیاری از تولید کنندگان تجاری و نیز نوشابهسازی خانگی از گاز CO2 مایع (به جای یخ خشک) استفاده میکنند، اما همچنان استفاده از یخ خشک تأثیر خود را دارد. قبل از نوشیدن، صبر کنید تا یخ خشک کاملاز بین برود؛ زیرا بلعیدن یخ خشک میتواند بافتهای داخلی را آسیب بزند. همچنین، برخی از افراد ممکن است طعم یخ خشک در نوشیدنیهای گازدار را دوست نداشته باشند، بنابراین بهتر است قبل از افزودن به نوشیدنی اصلی، با مقدار کمی آزمایش کنید.
3- برای نگهداری مواد غذایی از یخ خشک استفاده کنید. یخ خشک نسبت به یخ معمولی بسیار سردتر است و میتواند غذاها و نوشیدنیها را سردتر نگه دارد. اما باید مواظب باشید که غذاها و نوشیدنیها به حدی سرد نشوند که خراب شوند؛ بهعنوان مثال، قرار دادن شیشهای شامپاین روی یخ خشک ممکن است باعث شکسته شدن یا حتی منجمد شدن آن شود. بنابراین، فقط برای غذاها و نوشیدنیهایی که تحمل سرمای بیشتری دارند، از یخ خشک استفاده کنید. همچنین، اگر میخواهید از یخ خشک در یخچال استفاده کنید، آن را در یخ قرار داده و سپس درب یخچال را بهآرامی ببندید؛ این به نگهداری بهتر یخ خشک کمک میکند.
4- از یخ خشک برای نگهداری مواد غذایی نرم و شل استفاده کنید. به شگفتی میتوانید از یخ خشک برای تازه نگهداشتن موادی مانند غلات، لوبیا، عدس و پاستا استفاده کنید. برای این کار، ابتدا یخ خشک را در کف یک سینه یخ قرار دهید، سپس مواد غذایی خود را بر روی آن قرار دهید. بعد از آن، یخ خشک را روی مواد قرار داده و درب سینه یخ را بهآرامی ببندید. این کار باعث ایجاد یک محیط سردتر و معمولاً منجمدتر برای مواد شما میشود. با توجه به تصعید یخ خشک، دیاکسید کربن آزاد میشود که از هوا سنگینتر است و هوای داخل سینه یخ را اخراج میکند. این کار باعث میشود میکروبها کمتر به مواد غذایی دسترسی داشته باشند و عمر مفید آنها افزایش پیدا کند.
5- از یخ خشک برای جمعآوری مواد جامد استفاده کنید. همانطور که پیشتر گفته شد، یخ خشک به اندازهای سرد است که مواد مانند فلز و سرامیک را کوچکتر و جمعتر کرده و به شکل دقیقتری قرار میدهد. این ویژگی میتواند در موارد خاصی مورد استفاده قرار گیرد.
برای مثال:
در رفع فرورفتگیهای خودرو، با استفاده از یخ خشک میتوانید دینگهای کوچک فلزی را بهوسیلهی یک بلوک یخ خشک و یک دستکش سنگین برطرف کنید.
برای برداشتن کاشیهای کف، میتوانید یخ خشک را روی کاشی قرار داده و منتظر شوید تا کاشی سرد شود و از پایه جمعشدهای برخوردار شود.
6- از یخ خشک برای کنترل آفات در حیاط استفاده کنید. از آنجایی که دیاکسید کربن سنگینتر از هوا است، از یخ خشک برای کنترل آفاتی مانند خالها و گوفرها میتوان استفاده کرد. برای انجام این کار، تکههای کوچک یخ خشک را در سوراخها یا محلهای آفات قرار داده و سپس سوراخها را با خاک بپوشانید. هنگامی که یخ خشک تصعید میشود، دیاکسید کربن آزاد میشود که از هوا سنگینتر است و باعث کشتن آفات میشود.
خطرات یخ خشک
یخ خشک می تواند خطرناک هم باشد، چون واقعا سرد است! قرار گرفتن طولانی مدت در معرض یخ خشک باعث می شود سلول های پوستتان یخ بزنند و دچار نوعی آسیب دیدگی شبیه سوختگی بشوید. در ضمن اگر آن را درون نوشیدنی هایتان می اندازید مراقب باشید قورتش ندهید.
علاوه بر این یخ خشک را باید به شیوه درستی دفع کنید؛ آن را در سینک ظرفشویی نریزید و در سطل زباله هم نیندازید. برای سرعت بخشیدن به روند تصعید یخ خشک می توانید در ظرف یخ خشک آب داغ بریزید.
در ضمن حتما موقع استفاده از یخ خشک در اتاقی باشید که تهویه مناسبی دارد چون تنفس زیاد دی اکسید کربن به خصوص برای کودکان کشنده است. در نهایت اینکه اگر یخ خشک را در ظرف کاملا در بسته و یا در فریزر بگذارید باعث ایجاد فشار روی آن می شود و ظرف منفجر می شود. پس مراقب باشید که اشتباهی بمب یخ خشک درست نکنید!
نکات ایمنی برای استفاده از یخ خشک
از تماس مستقیم پوست با یخ خشک جلوگیری کنید چون میتواند باعث سوختگی مشابه یخ زدگی شود. هنگام دست زدن به آن حتماً از دستکشهای عایق استفاده کنید.
یخ خشک را در مکانهای دارای تهویه نگهداری کنید چون این ماده مقدار زیادی دی اکسید کربن دارد که سبب افزایش غلظت آن در خون میشود. از نگهداری یخ خشک در یخچال، فریزر یا مکان دیگری که تهویه ی هوا وجود ندارد، اجتناب کنید چون باعث افزایش فشار و در نهایت عواقب ناخواسته انفجاری میشود.
اگر یخ خشک را در اتومبیل حمل میکنید، حتماً از ظروف قابل تهویه برای نگهداری آن استفاده کنید و شیشههای ماشین را پایین بکشید تا از استشمام گاز جلوگیری شود.
بریدن و خرد کردن یخ خشک مشکل است. پس سعی کنید آن را به شکل و اندازه مورد نیاز خود خریداری کنید. اگر میخواهید آن را برش دهید، حتماً از دستکش عایق و عینک محافظ استفاده کنید.
اجازه دهید یخ خشک باقی مانده، در یک منطقه با تهویه مناسب به گاز تبدیل شود. این کار تنها باید در فضای باز انجام شود. فقط مطمئن شوید که آن را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
هرگز یخ خشک را نخورید و قورت ندهید.
سوالات متداول درباره نحوه درست کردن یخ خشک در خانه
چگونه میتوان یخ خشک در خانه تهیه کرد؟
برای تهیه یخ خشک در خانه، ابتدا یخ معمولی را در یک ظرف مناسب قرار داده و در محیطی با تهویه مناسب قرار دهید تا تبخیر طبیعی اتفاق بیافتد. در نهایت، دیاکسید کربن موجود در محیط تبخیر میشود و یخ به صورت خشک به شکل جامد باقی میماند.
چه کاربردهایی میتوان از یخ خشک در خانه داشت؟
یخ خشک در خانه میتواند برای ایجاد دود مصنوعی، سرد کردن نوشیدنیها، نگهداری مواد غذایی، جمعآوری مواد جامد و حتی کنترل آفات در حیاط مورد استفاده قرار گیرد.
چه نکاتی برای ایمنی در استفاده از یخ خشک وجود دارد؟
هنگام استفاده از یخ خشک، باید به ایمنی توجه داشت و از تهویه مناسب و فضای باز برای ایجاد دیاکسید کربن اطمینان حاصل کرد. از مخلوط شدن زیاد یخ خشک با آب و آشامیدن آب تولید شده از یخ خشک باید خودداری کرد.
چگونه میتوان از یخ خشک برای تولید دود مصنوعی استفاده کرد؟
برای تولید دود مصنوعی با یخ خشک، کافی است یخ خشک را با کمی آب ترکیب کرده و با پاشیدن آب روی آن، مه مانند ایجاد کنید. این کار میتواند در رقصها، کنسرتها و مکانهای دیگری که به فضای مرموز نیاز دارند، مفید باشد.
چگونه میتوان از یخ خشک برای نگهداری مواد غذایی استفاده کرد؟
برای نگهداری مواد غذایی با یخ خشک، مواد را درظرف یخ قرار داده و یخ خشک را بهصورت دقیق روی آن قرار دهید. این کار باعث ایجاد محیط سردتری میشود که مواد را برای مدت طولانیتر نگه میدارد.
سخن پایانی مقاله ی نحوه درست کردن یخ خشک
در این مقاله از موزستان، شما با نحوه درست کردن یخ خشک در خانه آشنا شدید. این روشهای ساده و کاربردی میتوانند به شما در تهیه یخ خشک برای مختلف مصارف از جمله ایجاد دود مصنوعی، تهیه نوشیدنیهای گازدار و حتی نگهداری مواد غذایی به کار آید. با رعایت ایمنیها و دقت لازم، میتوانید از این تکنیکها بهرهبرداری کنید و لحظات خاصی را با ایجاد اثرات جذاب و مفرح تجربه کنید.
گردآوری: بخش اسرارخانه داری موزستان