حذف لبنیات از سفره مردم با جراحی اقتصادی
روزنامه جهان صنعت نوشت: مدیرعامل و رییس هیات‌مدیره اتحادیه تعاونی‌های لبنی کشور با بیان اینکه جراحی اقتصادی نادرست و کاهش قدرت خرید جامعه باعث شد که لبنیات از سفره مردم حذف شود، اعلام کرد که سرانه مصرف لبنیات که تا 120کیلوگرم هم رسیده بود، در حال حاضر به 55کیلوگرم افت کرده است.
این در حالی است که مرکز آمار ایران داده‌های مربوط به تورم خرداد1403 را منتشر کرد. محاسبات تورم موادغذایی نشان می‌دهد که میوه و خشکبار تنها طی یک ماه 7/16درصد گران شده‌اند. گوشت قرمز نیز همچنان رکورددار تورم سالانه و نقطه‌ای شناخته می‌شود.
در این ماه گروه «میوه و خشکبار» با ثبت تورم 7/16درصدی از رکوردداران تورم ماهانه در طول سال‌های اخیر به حساب می‌آید. به نظر می‌رسد با شروع فصل تابستان و عرضه نوبرانه‌های تابستانی به بازار، طبق روال همیشگی نرخ‌ها، نجومی کار خود را آغاز کرده‌اند. گروه «قند، شکر و شیرینی‌ها» نیز افزایش قیمت قابل‌توجهی را طی 31روز خرداد تجربه کرده و با ثبت تورم 6/6درصدی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.
14 میلیون تن ظرفیت صنایع لبنی
علی‌احسان ظفری عنوان کرد: در حال حاضر حدود 14میلیون تن ظرفیت نصب‌شده صنایع لبنی در کشور وجود دارد و شیر خام تولیدی کشور بر حسب گزارش وزارت جهادکشاورزی 12میلیون تن است، ولی جذب شیری که در واحدهای لبنی صورت می‌گیرد، حدود 7 الی 5/7میلیون تن است و احتمالا بخشی هم به‌صورت خودمصرفی و در مغازه‌ها به‌صورت سنتی عرضه می‌شود که میزان آن نمی‌تواند از 5/0میلیون تن بیشتر باشد، پس آمار وزارت جهادکشاورزی می‌تواند محل تردید باشد.
وی ادامه داد: جمعیت کشور 85میلیون نفر است و طبق آمارهای تولید 12میلیون تن، سرانه مصرف لبنیات در کشور باید بالای 110کیلوگرم باشد، در صورتی که سرانه مصرف حدود 55 الی 60کیلوگرم است.
ظفری ادامه داد: در سال 89 سرانه مصرف تا مرز 110 الی 120کیلوگرم هم رسیده بود اما متاسفانه با اتفاقاتی که تحت عنوان جراحی اقتصادی در کشور افتاد، شیر مدارس و شیر یارانه‌ای که در اختیار جامعه قرار می‌گرفت، حذف شد و مردم توان خرید نداشتند؛ در نتیجه سرانه مصرف به مرور پایین آمد، چراکه قیمت لبنیات نسبت به درآمد مردم همخوانی ندارد و قدرت خرید مصرف‌کننده بسیار پایین آمده است.
وی اعلام کرد: نزدیک به 700 الی 800 واحد لبنی در کشور به‌دلیل مشکلات تعطیل شده‌اند و تعداد واحدهای فعال در حال حاضر نزدیک به 300 واحد است. حدود 120واحد هم زیر 50درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند و برخی واحدهای صنایع لبنی هم با حدود 70 الی 80درصد ظرفیت فعالیت دارند.
قاچاق شیرخشک به خارج از کشور
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی در ادامه صحبت‌های خود گفت: به دلیل کاهش سرانه مصرف لبنیات، بخش عمده شیر تولیدی در کشور تبدیل به شیرخشک شده و به‌صورت قاچاق به کشورهایی مانند پاکستان صادر می‌شود. همچنین شیرخشک به ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و برخی کشورهای دیگر قاچاق و در آنجا برچسب آن تعویض و به کشورهایی مانند روسیه و… صادر می‌شود.
ظفری گفت: قاچاق شیرخشک بزرگ‌ترین آسیب را به قشر مصرف‌کنندگان از یک طرف و از سوی دیگر به صنعت لبنیات وارد می‌کند، چراکه صنعت شیرخشک، یک صنعت ابتدایی است و در واقع مصداق خام‌فروشی محسوب می‌شود. وی اضافه کرد: حدود 40 الی 50واحد شیرخشک در کشور وجود دارند و در حالی که سالانه در کشور به حدود 15هزار تن شیرخشک نیاز است اما در حال حاضر تولید آن تا مرز 50 هزار تن در سال می‌رسد و از کشور قاچاق می‌شود.
ظفری ضمن تاکید بر اینکه دولت با جراحی اقتصادی باعث به هم ریختن آرامش مصرف‌کنندگان شد، گفت: با سیاست‌های اشتباه، یارانه مصرف‌کننده قطع و این یارانه را به ابتدای زنجیره برای تامین نهاده اختصاص دادند که این نهاده صرف تولید شیرخام می‌شو، ولی با قاچاق شیرخشک، این شیرخام سهم مردم کشور نمی‌شود و بخشی از آن تبدیل به شیرخشک و با حداقل قیمت نسبت به قیمت جهانی و بدون هیچ‌گونه سودی برای جامعه و کشور، قاچاق می‌شود.
وی تشریح کرد: وقتی توان خرید مردم پایین آمد و فروش واحدهای لبنی افت کرد، این صنایع به سمت تولید شیرخشک رفتند و آنچه از شیرخام که مصرف داخلی نمی‌شود، با تبدیل به شیرخشک، بدون هیچ نظارتی به خارج از کشور قاچاق می‌شود. در صورتی که بهتر بود این شیر به صنایع لبنی اختصاص پیدا کند و فرآوری شود.
ظفری همچنین گفت: نسبت شیرخام به شیرخشک حدود یک به 12کیلوگرم است و تقریبا از هر 12کیلوگرم شیرخام، یک‌کیلوگرم شیرخشک تولید می‌شود.
اجرای غلط طرح شیر مدارس
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی در مورد اجرای طرح شیر مدارس نیز گفت: طرح شیر مدارس عملا راه نیفتاد، یک حرکتی انجام شده و نه‌تنها راه نیفتاد بلکه آسیبی هم به آینده آن وارد شد.
ظفری توضیح داد: در گذشته بودجه شیر مدارس در بودجه عمومی تخصیص داده می‌شد و چون منابع آن در بودجه دیده می‌شد، به‌خوبی هم اجرا می‌شد.
وی ادامه داد: امسال می‌خواستند از محل هدفمند کردن یارانه‌ها و اگر یارانه‌ای اضافه آمد، به شیر مدارس تخصیص دهند. الان شیر مدارس توزیع شده اما وقتی یارانه مردم را نمی‌توانند سرموقع تهیه کنند، اصلا مازادی ندارد که بخواهد به شیر مدارس اختصاص پیدا کند و در نتیجه پول بسیاری از واحدها که شیر مدارس را تامین و توزیع کرده‌اند، پرداخت نشده است.
کیفیت تولیدات
ظفری در مورد کیفیت محصولات لبنی کشور نیز گفت: تجهیزات و ماشین‌آلات صنایع لبنی کشور در 10 الی 15سال آخر تجهیز شده بودند و ماشین‌آلات مناسبی در واحدها نصب است که محصولات خوبی تولید می‌کنند و شاید تفاوت در سرعت آنها باشد. همچنین شیرخام بسیار مناسبی هم در کشور ما تولید می‌شود که باعث شده محصولات لبنی ما از کیفیت مناسبی برخوردارند و چیزی از محصولات دیگر کشورها کمتر ندارند. ظفری اضافه کرد: نظارت خوبی هم بر تولیدات لبنی توسط سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد انجام می‌شود و به طور مرتب از بخش‌های مختلف تولید و همچنین محصولات عرضه شده به بازار نمونه‌برداری صورت می‌گیرد.
لبنیات باز
ظفری در مورد عرضه لبنیات باز و سنتی در بازار گفت: واقعیت قضیه این است که لبنیات باز نه استاندارد دارد و نه بهداشت؛ بیماری‌ها و میکروب‌ها برای مغازه‌های عرضه‌کننده این محصولات ناشناخته است؛ چون تجهیزات آزمایشگاهی لازم برای این کار را در اختیار ندارند و ممکن است آلودگی‌هایی به این لبنیات منتقل شود.
ظفری با اشاره به اهمیت لبنیات برای سلامتی جامعه گفت: کاهش مصرف لبنیات روی سلامت و بهداشت جامعه تاثیرات منفی زیادی دارد. به طور مثال؛ اگر بانوان و دخترانی که قرار است نسل آینده را تحویل جامعه دهند، از نظر لبنیات دریافتی ضعیف باشند، چگونه می‌توان نسل سالمی داشت؟
انتظارات از دولت جدید
مدیرعامل و رییس‌هیات‌مدیره اتحادیه تعاونی‌های لبنی کشور با بیان اینکه ما منتقد سیاست‌هایی هستیم که باعث شد سرانه مصرف در جامعه کاهش پیدا کند، گفت: از دولت جدید انتظار داریم کاری کند تا روند تعطیلی واحدها متوقف شود و فکری به حال این واحدها بکند. خواسته ما این است که دولت نگاهش بر حمایت از تولید باشد، چراکه تا زمانی که تولید وجود نداشته باشد، رشد سرمایه و رفاه در کشور اتفاق نمی‌افتد.
ظفری گفت: اگر دولت کمک کند بنگاه‌های تولیدی راه بیفتد، رشد اقتصادی اتفاق می‌افتد اما متاسفانه دولت‌ها به جای حمایت از تولید، بیشتر بر سر راه آنها موانع ایجاد می‌کنند و سیاست‌های دولت، تبدیل به یک معضل بزرگ برای تولید شده است.
وی اضافه کرد: دولت با وجود اینکه می‌بیند واحدهای ما مرتباً تعطیل می‌شوند، برای آنها مشکلاتی ایجاد می‌کند که روند تعطیلی سریع‌تر می‌شود. مثلا مالیات بر ارزش‌افزوده را افزایش می‌دهد و در مورد صادرات و برگشت ارز، این کالا را با برخی کالاهای دیگر یکسان فرض می‌کند.
ظفری توضیح داد: دولت در این چرخه کالایی مانند لبنیات را با محصولات پتروشیمی و… که تمام مواد اولیه خود را از منابع دولتی دریافت می‌کنند، یکسان فرض می‌کند. چرا دولت انتظار دارد صنایع لبنی هم ارز حاصل از صادرات را مانند پتروشیمی‌ها به کشور برگردانند؟!
