حنوط میت: آداب و احکام حنوط میت در اسلام

آشنایی با حنوط میت و شرایط آن

حنوط میت چیست ؟

حنوط یکی از آداب تدفین در اسلام است که پس از غسل دادن میت انجام می‌شود. این عمل شامل مالیدن کافور به برخی از اعضای بدن میت است و به اعتقاد مسلمانان، علاوه بر جنبه تطهیر، دارای فضایل و برکات دیگری نیز می‌باشد.

مفهوم و هدف حنوط :

حنوط به معنای مالیدن چیزی معطر به بدن میت است. در اسلام، کافور به عنوان ماده اصلی حنوط استفاده می‌شود و به بدن میت در نقاط مشخصی مالیده می‌شود. حنوط به معنای مالیدن کافور به بدن میت است. کافور ماده‌ای سفید رنگ و معطر است که از خواص ضدعفونی‌کنندگی برخوردار است. در گذشته از کافور برای نگهداری اجساد و جلوگیری از فساد آن‌ها استفاده می‌شد. مالیدن کافور به بدن میت، تحنیط خوانده می شود. هدف از حنوط عبارت است از:

تطهیر: حنوط به عنوان مرحله‌ای از تطهیر بدن میت پس از غسل محسوب می‌شود.

حفظ بدن: کافور دارای خاصیت ضدعفونی‌کنندگی است و به حفظ بدن میت کمک می‌کند.

بوی خوش: بوی خوش کافور به بدن میت عطری خوش می‌دهد.

برکت و فضیلت: در روایات اسلامی به فضایل و برکات حنوط اشاره شده است.

احکام حنوط :

وجوب: حنوط کردن میت واجب است و ترک آن مکروه می‌باشد.

مواضع حنوط: احکام حنوط در مورد مواضع مختلف بدن میت متفاوت است. به طور کلی، مالیدن کافور به پیشانی، کف دست‌ها، زانوها و سر انگشتان شست پاها واجب است. بنابر قول برخی، نوک بینی از مواضع واجب حنوط هستند. تحنیط زیر بغل، گودی گلو، زیر زانو، مفاصل، کف پاها، پشت دست‌ها و هر موضعی از بدن را که عرق می‌کند و بوی بد می‌دهد، مستحب دانسته‌اند.

در صورت کم بودن کافور، اگر نتوان آن را هم در غسل میت و هم در تحنیط استفاده کرد، غسل مقدّم است و بین تحنیط پیشانی و سایر مواضع، پیشانی مقدّم است.

مقدار کافور: مقدار مشخصی برای کافور تعیین نشده است، اما باید به اندازه‌ای باشد که بدن میت به آن آغشته شود. برخی فقها مالیدن کافور به مواضع بدن میت را واجب دانسته‌اند و برخی دیگر تنها تماس با آن مواضع را کافی دانسته و مالیدن را مستحب شمرده‌اند.

زمان حنوط: حنوط باید پس از غسل دادن میت و قبل از کفن کردن انجام شود.

ترکیب کافور با تربت: به نظر برخی فقها مستحب است مقداری تربت حضرت سیدالشهدا (ع) را با کافور مخلوط کرده و به بدن میت بمالند.

در صورت نبود کافور: اگر کافور یافت نشود، میت بدون تحنیط دفن می‌گردد؛ هرچند خوش‌بو کردن بدن وی با ذریره (ماده ای خوشبو یا هر ماده ساییده شده معطر) جایز است؛ لیکن حنوط به شمار نمی‌رود. در کراهت یا حرمت خوش بو کردن میت به غیر ذریره و کافور اختلاف است. مخلوط کردن کافور با ذریره در حنوط جایز است.

نظر آیت الله سیستانی درباره حنوط کردن :

کسی که در اعتکاف به سر می‌برد و زنی که شوهر او مرده و هنوز عدّۀ‏ وفاتش تمام نشده، هرچند حرام است خود را خوشبو کنند، ولی چنانچه بمیرند، حنوط آنها واجب است.

احتیاط مستحب آن است که اوّل کافور را به پیشانی میّت بمالند، ولی در جاهای دیگر ترتیبی نیست. همین طور، احتیاط مستحب آن است که کافور را با دست، بلکه با گودی کف دست به محل ‌های ذکر شده بمالند و بهتر آن است که مقدار کافور برای حنوط میّت، هفت مثقال بازاری باشد.

احتیاط مستحب آن است که میّت را با مُشک و عَنبر و عُود و عطرهای دیگر خوشبو نکنند و نیز، آنها را با کافور مخلوط ننمایند.

آداب حنوط :

نیت: هنگام حنوط باید نیت تطهیر و تقرب به خداوند را داشته باشد، که این کار را به عنوان یک فریضه یا مستحب انجام می‌دهد.

توجه به احتیاطات: در حنوط باید به احتیاطات شرعی توجه شود و از هرگونه اسراف و تبذیر پرهیز کرد.

توجه به مواضع: باید دقت کرد که کافور به تمام مواضع واجب حنوط مالیده شود.

خواندن دعا: هنگام حنوط خواندن دعا و ذکر مستحب است.

فواید حنوط :

آرامش روح: برخی معتقدند که بوی خوش کافور باعث آرامش روح میت می‌شود.

احترام به میت: حنوط نشان‌دهنده احترام به میت و تلاش برای حفظ کرامت اوست.

آمادگی برای قیامت: حنوط می‌تواند نمادی از آمادگی برای قیامت و دیدار با خداوند باشد.

تقرب به خداوند: انجام فرایض دینی مانند حنوط، موجب تقرب به خداوند می‌شود.

حنوط در مذاهب اسلامی :

احکام و آداب حنوط در مذاهب اسلامی، به ویژه شیعه و سنی، با جزئیات متفاوت بیان شده است. اما به طور کلی، همه مذاهب بر اهمیت و وجوب حنوط تاکید دارند.

سوالات متداول :

آیا حنوط برای همه میت‌ها واجب است؟ 

بله، بنابر قول مشهور، حنوط برای همه میت‌های مسلمان واجب است.

آیا حنوط در همه فرهنگ‌ها انجام می‌شود؟ 

بله، حنوط با تفاوت‌هایی در آداب و مواد مورد استفاده، در بسیاری از فرهنگ‌ها انجام می‌شود.

در پایان :

حنوط یکی از آداب مهم تدفین در اسلام است که دارای ابعاد مختلف بهداشتی، معنوی و اجتماعی می‌باشد. انجام صحیح حنوط، نشان‌دهنده احترام به میت و اعتقاد به آخرت است.

گردآوری: بخش مذهبی موزستان