عراقچی: توافقنامه ایران-روسیه یک معاهده جامع است و برای ائتلاف نظامی نیست

به گزارش ایسنا، «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شامگاه سه‌شنبه و در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، درباره مسائل مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی اظهارنظر کرد.

وزیر امور خارجه ایران در مورد سفر «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان و روسیه گفت: این 2 سفر در راستای تداوم سیاست همسایگی انجام می‌شود. رئیس‌جمهور در روز چهارشنبه به دعوت «امام علی رحمان» رئیس‌جمهور تاجیکستان به این کشور سفر می‌کند و در روز جمعه نیز به روسیه سفر خواهند کرد.

او با بیان اینکه سفر رئیس‌جمهور به تاجیکستان، اولین سفر او به منطقه اوراسیاست، گفت: رئیس‌جمهور در جریان سفر به تاجیکستان علاوه بر دیدار با مقامات سیاسی، در نشست مشترک تجار و بازرگانان ایرانی و تاجیکستانی حضور پیدا می‌کند. شب شعر نیز با حضور شعرای ایرانی و تاجیکستانی در جریان این سفر با حضور رئیس‌جمهور برگزار خواهد شد و مطمئن هستم از لحاظ توجه به شعر و ادب فارسی، شب بسیار لذت‌بخشی خواهد بود.

عراقچی با بیان اینکه هیات تجاری بزرگی در این سفر حضور خواهند داشت، گفت: در جریان سفر رئیس‌جمهور به تاجیکستان 20 یادداشت‌تفاهم بین مقامات 2 کشور امضا خواهد شد.

وزیر خارجه ایران همچنین خبر داد که در جریان این سفر مشورت‌های منطقه‌ای نیز بین مقامات ایران و تاجیکستان انجام می‌شود و 2 کشور در ارتباط با تحولات آسیای مرکزی و اوراسیا و همچنین افغانستان رایزنی و گفت‌وگو می‌کنند.

معاهده ایران و روسیه در ادامه معاهده‌ای است که از سال 1379 وجود داشته است

او با بیان اینکه در جریان سفر به روسیه نیز هیأت اقتصادی از جمله وزرای اقتصادی و تجار و بازرگانان رئیس‌جمهور را همراهی می‌کنند، گفت: در جریان این سفر نیز نشست اقتصادی برگزار خواهد شد.

عراقچی همچنین گفت: در جریان این سفر معاهده مشارکت جامع راهبردی بین ایران و روسیه امضا می‌شود. این یک معاهده جامع است و یک معاهده برای هدف خاص و یا ائتلاف نظامی نیست.

وزیر خارجه ایران با بیان اینکه این معاهده چیز جدیدی نیست و در ادامه معاهده‌ای است که از سال 1379 بین 2 کشور وجود داشته و در واقع این معاهده به‌روز و جدیدتر شده است، گفت: این معاهده بر اساس منافع متقابل تنظیم شده است.

عراقچی با یادآوری اینکه مذاکرات در مورد این معاهده در دوران شهید رئیسی انجام شد و در زمان آقای پزشکیان امضا می‌شود، گفت: این معاهده برای همکاری بین ایران و روسیه است و علیه هیچ کشور ثالثی نیست. این معاهده هیچ منعی برای گسترش روابط هر یک از این 2 کشور با کشورهای دیگر ایجاد نمی‌کند. این معاهده ربطی به تحولات اخیر ندارد و و حدود چهار سال است که بر روی آن در حال کار کردن هستیم.

او با اشاره به اینکه این معاهده ابعاد مختلف روابط 2 کشور را در بر می‌گیرد و بعد اقتصادی آن گسترده‌تر است، اظهار کرد: این یک معاهده 20 ساله است که 2 کشور می‌توانند پس از پایان 20 سال برای دوره‌های پنج‌ساله آن را تمدید کنند.

عراقچی در ادامه گفت: روابط ایران و روسیه بر اساس احترام احترام متقابل و منافع متقابل در جریان است. در کل، روابط ایران و روسیه روابط خوب و رو به رشدی است، البته این به این معنا نیست که همه چیز آن‌طور که ما می‌خواهیم پیش رفته است و و روابط 2 کشور فراز و نشیب‌هایی را داشته ولی همانطور که گفتم روابط 2 کشور در سطح کلان روابط خوبی بوده است.

دیپلمات عالی‌رتبه ایران همچنین خبر داد: در جریان این سفر علاوه بر امضای این معاهده در ارتباط با موضوع انرژی و انتقال گاز و نفت به نحوی که ایران تبدیل به هاب انرژی شود و همچنین موضوع کریدورهای اتصالی بین 2 کشور رایزنی و گفت‌وگو خواهیم کرد. در این سفر همچنین در ارتباط با روابط منطقه‌ای و تحولات غرب آسیا  و دیگر مسائل بین‌المللی نیز رایزنی و گفتگو خواهد شد. 

عراقچی با اشاره به ظرفیت‌های همکاری ایران و روسیه در سازمان‌هایی چون شانگهای و و بریکس، تصریح کرد: دریایی از موضوعات بین ما و روسیه در جریان است و این سفر یک نقطه عطف در روابط 2 کشور است.

وزیر خارجه ایران در بخش دیگر صحبت‌های خود در این گفتگوی خبری به موضوع موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا اشاره کرد و گفت: اخیرا ایران به این موافقتنامه ملحق شده است و مجلس آن را تصویب کرده است و با تایید شورای نگهبان این موضوع نهایی می‌شود. ملحق شدن ایران به این اتحادیه اقتصادی  منجر به این می‌شود که ایران از موضوع از رفع تعرفه‌های تجاری منتفع شود که به صورت مشخص بین ایران و روسیه تقریباً در مورد 900 کالا تعرفه به صفر می‌رسد  که این خود زمینه تجاری گسترده‌ای را فراهم می‌کند و در مورد تعداد زیادی از کالاها نیز تعرفه‌ها کاهش پیدا می‌کند .

بحث اف‌ای‌تی‌اف کاملا فنی است و نباید آن‌را دوقطبی کرد

عراقچی درباره بحث پیوستن به کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی در اف‌ای‌تی‌اف و پیش‌بینی از جمع‌بندی مجمع تشخیص مصلحت نظام در این خصوص گفت: این بحث کاملا فنی و کارشناسی است و دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد مبنی بر اینکه پیوستن ما به اف‌ای‌تی‌اف منافعی را برای ما خواهد داشت و یا اینکه خسارت‌های را در پی خواهد داشت.

او گفت: بهتر است اجازه دهیم مجمع تشخیص مصلح نظام در یک فضای آرام و از موضع فنی و کارشناسی آن‌را بررسی کند و به هر نتیجه‌ای رسید، تابع باشیم. مهم این است که فضا را دوقطبی نکنیم. یکی از آفات سیاست خارجی این است که موضوعات جناحی شود و قطب‌بندی درباره آن‌ها صورت بگیرد.

وزیر خارجه ایران تصریح کرد: بحث کاملا فنی است. اینکه مقام معظم رهبری هم فرمودند که در مجمع تشخیص بحث فنی و کارشناسی صورت بگیرد، دقیقا نشان می‌دهد مسیر صحیح همین است. اجازه دهیم مجمع تشخیص مصلحت، مصلحت را تشخیص دهد.

دیپلمات‌عالی‌رتبه ایران در ادامه گفت: طبیعی است که دولت با توجه به اصراری که درباره بررسی مجدد اف‌ای‌تی‌اف دارد، مصلحت را در این می‌بیند و نظرات خود را مجمع تشخیص مطرح می‌کند. نمایندگان دولت در جلسات حضور خواهند داشت. اینکه مجمع چه تصمیمی خواهند گرفت، به خودشان مربوط است و باید اجازه داد در آرامش این تصمیم گرفته شود.

اف‌ای‌تی‌اف حلال همه مشکلات نیست، حلال بخشی از مشکلات است

او در پاسخ به این سوال که آیا با پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف، از لیست سیاه آن خارج می‌شویم یا خیر گفت: بحث پیوستن در اینجا مطرح نیست، رعایت استانداردها و اصولی است که اف‌ای‌تی‌اف مقرر کرده و کشورهایی که این استانداردها را رعایت نکنند، در لیست‌های مختلف آن قرار می‌گیرند و آن‌چه به‌عنوان لیست سیاه شناخته می‌شود، در اصل لیست سیاه نیست بلکه لیستی است که کشورهایی دیگر را از انجام همکاری مالی و بانکی با این کشورها منع می‌کند.

عراقچی تصریح کرد: اینکه ما این کارها را انجام بدهیم و از لیست خارج شویم، طبیعتا در داخل اف‌ای‌تی‌اف سازوکارهایی وجود دارد که در آن‌جا باید تصمیم‌گیری شود. اینکه آیا بر فرض از لیست خارج شویم، تاثیر فوق‌العاده‌ای را در روابط اقتصادی ما خواهد گذاشت، این هم تضمین‌شده نیست.

وزیر خارجه ایران گفت که «آن‌چه از نظر موافقان پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف محرز است، این است که رعایت این استانداردها و خروج از لیست، حداقل خسارت‌های ما را کمتر می‌کند، چراکه ما به‌دلیل بحث‌های تحریم و بسیاری از بحث‌های دیگر مشکلاتی در حوزه اقتصادی داریم».

او تاکید کرد: اف‌ای‌تی‌اف حلال همه مشکلات ما نیست، حلال بخشی از مشکلات است. زمانی هم که در برجام، تحریم‌ها برداشته شد، آن‌موقع متوجه شدیم مانع دیگری به اسم اف‌ای‌تی‌اف وجود دارد. تلاش‌ها به آن سمت رفت که آن مانع را هم برطرف کنیم. الان تحریم‌ها دوباره بازگشته است. دولت معتقد است اگر از لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف خارج شویم، خسارت‌های کمتری متحمل می‌شویم و بعضی‌از راه‌ها برای تعاملات بانکی باز می‌شود.

مذاکرات انجام شده با اروپایی‌ها مثبت بوده است

عراقچی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با مذاکرات 2 روز گذشته ایران با سه کشور اروپایی و همچنین نماینده اتحادیه اروپا گفت: طی دیروز و امروز، همکاران ما در وزارت خارجه «مجید تخت روانچی» و «کاظم غریب آبادی» با نمایندگان سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه و همچنین «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و کارشناسان اتحادیه اروپا دیدار و رایزنی کرده‌اند.

او افزود: هدف اصلی ما در این مذاکرات، پیدا کردن راهی رای شروع مجدد مذاکرات هسته‌ای است. ما در موضوع هسته‌ای هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکردیم، چون به ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای خود اطمینان داشته‌ایم. ما به صورت اصولی و مبنایی با مذاکرات هسته‌ای مشکلی نداریم، گرچه بعضاً زیاده خواهی‌های طرف‌های مقابل مشکلات و سختی‌هایی را در مذاکرات ایجاد کرده است.

این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه ما همواره بر مذاکرات عزتمندانه و شرافتمندانه تاکید داریم، گفت: ما در مذاکرات با سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا به دنبال این هستیم که بررسی کنیم که چگونه به میز مذاکرات هسته‌ای برگردیم و اینکه آیا  امکان دارد یک مسیر مذاکراتی ایجاد شود یا نه.

عراقچی همچنین با بیان اینکه با توجه به اینکه آمریکا از برجام خارج شده است ما مذاکره‌ای با آمریکا در این زمینه نداریم، اظهار کرد: آیا دولت جدید آمریکا در این زمینه  آماده هست یا نه ؟ ما نمی‌دانیم و باید و باید مشخص شود. 

او همچنین گفت: مذاکرات انجام شده با اروپایی‌ها در اساس خود مثبت بوده است. ما جدیت را در اروپایی‌ها دیدیم. خواست آن‌ها برای رسیدن به یک راه حل مذاکراتی را احساس کردیم و احساس کردیم که این خواست در آن‌ها وجود دارد. 

وزیر خارجه ایران با بیان اینکه ما با دولت جدید آمریکا در چارچوب مذاکرات هسته‌ای کاری نداریم، چون آمریکایی‌ها  از برجام خارج شده‌اند، ادامه داد: بعد از خروج آمریکا، طرف‌های دیگر یعنی اروپایی‌ها با آمریکا مذاکره می‌کردند و سیاست ما کماکان همان است؛ ما با آمریکا مذاکره‌ای نمی‌کنیم، تا زمانی که به برجام بازگردند و سیاست خود را در این زمینه اعلام کنند.

عراقچی همچنین با اشاره به مشورت‌ها و رایزنی‌های ایران در ارتباط با موضوع پرونده هسته‌ای با کشورهایی چون روسیه و چین گفت: موضوع اوکراین باعث ایجاد شکاف‌های بین اروپا و روسیه شده است و اینکه چگونه می‌خواهد این موضوع بروز کند، امروز ما در مورد آن بحث کردیم. ما چین و روسیه را عضوی از مذاکرات می‌دانیم و در سفر رئیس جمهور به روسیه یکی از مسائل مورد بحث موضوع هسته‌ای است.

او در ادامه گفت: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، امید و اتکای دولت به مذاکره نیست و امید ما خنثی‌سازی و مقابله با تحریم‌هاست، اما این مسیر را نیز رها نمی‌کنیم، در عین حال که به آن دل نبسته‌ایم و برای خنثی‌سازی تحریم‌ها با اتکا به توانمندی‌های داخلی کشور تلاش می‌کنیم.

ما حرفی را از دولت جدید آمریکا نشنیده‌ایم

وزیر امور خارجه ایران در ادامه این گفت‌وگو و در پاسخ به سوالی در ارتباط با برخی از گمانه زنی‌ها مبنی بر انجام مذاکرات مستقیم  بین ایران و دولت جدید آمریکا و اظهار نگرانی‌های برخی از افراد در این ارتباط گفت: دولت جدید آمریکا هنوز مستقر نشده است و تکلیف دولت قبل نیز مشخص است. ما با دولت قبلی آمریکا موضوع مذاکرات غیرمستقیم و روند مسقط را داشتیم.

عراقچی گفت: ما حرفی را از دولت جدید آمریکا نشنیده‌ایم و ما بر اساس رویکردهای طرف مقابل سیاست خود را تنظیم می‌کنیم.

او افزود: ما همواره بر  مذاکرات شرافتمندانه و عزتمندانه و بر اساس احترام متقابل تاکید کرده‌ایم، نه مذاکراتی که بر اساس زور و فشار باشد. به نظر ما فرمولی که در برجام وجود داشت یعنی «اعتمادسازی در برابر رفع تحریم‌ها» همچنان معتبر است. به دوستانی که دغدغه دارند اطمینان می‌دهم که سیستم و روال تصمیم‌گیری در کشور شناخته شده است و این موضوع سازوکار خود را دارد.

وزیر خارجه ایران با بیان اینکه موضوعات مهمی مثل هسته‌ای در شورای امنیت مطرح می‌شود و مصوبات شورای امنیت نیز  مسیر آن مشخص است، گفت: این اطمینان را به کسانی که نگران هستند می‌دهم که مراحل تصمیم گیری در موضوعات مهم کشور از جمله این موضوع مراحل شناخته شده‌ای دارد و تصمیم‌گیری در ارتباط با آن در جایی که باید گرفته شود، گرفته می‌شود  وزارت خارجه به عنوان مجری عمل می‌کند.

عراقچی با اشاره به تعاملات خود در حوزه مسائل سیاست خارجی با مجلس تاکید کرد: نباید موضوعات سیاست خارجی به بحث و موضوعات جناحی تبدیل شود و باید در داخل کشور  با اجماع نظر و صدای واحد در ارتباط با آن‌ها عمل شود و وزارت خارجه تلاش می‌کند که در این زمینه وفاق ایجاد کند.

ما همواره از حاکمیت اوکراین و از تمامیت ارضی اوکراین حمایت کردیم

عراقچی درباره اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه علیه ایران و بازگشت به گفت‌وگوهای انتقادی دهه 70 گفت: ما به گفت‌وگوهای انتقادی و آن‌چه در گذشته بوده، هیچ‌وقت بازنمی‌گردیم و از آن مراحل عبور کرده‌ایم. ما تنها در گفت‌وگوهایی که بر اساس احترام متقابل باشد و بر اساس منافع متقابل، شرکت خواهیم کرد.

او در ادامه گفت: اروپایی‌ها در موضوع اوکراین نگرانی‌هایی را دارند. واقعیت این است که جنگی در اوکراین در جریان است و این جنگ خاص اوکراین نیست. تمام کشورهای اروپایی و در حقیقت تمام غرب در حمایت از اوکراین بسیج شده‌اند و به آنچه در اوکراین می‌گذرد، به‌عنوان یک تهدید بزرگ امنیتی نگاه می‌کنند. طبیعی است که به نسبت به سیاست‌های ایران نگرانی‌هایی داشته باشند اما از نظر ما هیچ دلیل موجهی برای نگرانی نسبت به ایران وجود ندارد.

وزیر خارجه ایران تاکید کرد: ما همواره از حاکمیت اوکراین و از تمامیت ارضی اوکراین حمایت کردیم. موضع جمهوری اسلامی ایران هیج‌وقت خدشه‌ای را در تمامیت ارضی اوکراین وارد نکرده و جایز ندانسته است. همکاری‌هایی را با روسیه داریم. این همکاری‌ها از قدیم بوده است. همکاری‌های نظامی بین ایران و روسیه از قدیم جریان داشته و پس از تحریم‌های روسیه اشکال دیگری هم به خود گرفته است.

عراقچی همچنین خبر داد: ما برای رفع نگرانی کشورهای اروپایی و در خصوص تهدیدات امنیت ملی آن‌ها، حاضر به گفت‌وگو هستیم، البته اگر علاقمندی از جانب آن‌ها وجود داشته باشد. آن‌ها باید بدانند این جاده‌ای دوطرفه است و آن‌ها هم باید به نگرانی‌های امنیتی ما پاسخ دهند.

وزیر خارجه ایران در ادامه و در پاسخ به سوالی درباره حمایت اروپا از رژیم صهیونیستی در عملیات وعده صادق گفت: ما هنوز درباره اوکراین وارد مذاکره با اروپایی‌ها نشده‌ایم. اگر اروپا شاکی است که چرا سلاح‌های ایرانی و یا همکاری نظامی ایران و روسیه وجود دارد، باید درباره همکاری‌های نظامی خود که با رژیم صهیونیستی دارد که منجر به نسل‌کشی در غزه شده، پاسخگو باشد و حتی مشارکتی که انجام داده‌ داده‌اند، نه‌تنها در عملیات ایران یلکه با حمایت همه‌جانبه از رژیم صهیونیستی در غزه، لبنان و سوریه.

او تصریح کرد: همه این‌ها با کمک تجهیزات غربی صورت گرفت استه. حرف از نگرانی زدن طبیعی است اما این جاده دوطرفه است، آن‌ها فکر می‌کنند در باغی نشسته‌اند که به هر شکل باید از خود محافظت کنند اما خاری که از طرف اروپا در چشم بقیه جهان رفته، اصلا قابل نادیده‌گرفته‌شدن نیست. گفت‌وگوها باید بر اساس نگرانی‌های دوطرف باشد و منطق ما قوی است.

در صورت وجود تضمین امنیتی، سفارت ایران در سوریه بازگشایی می‌شود

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با موضوع سوریه و روابط ایران با این کشور با توجه به تحولات اخیر در آن گفت: در خصوص سوریه، یک سری اصولی وجود دار که ما به آن‌ها پایبند هستیم و بر آن تاکید کردیم. حفظ تمامیت ارضی و وحدت سرزمینی، مقابله با تجزیه، ایجاد آرامش و ثبات، مخالفت با جنگ داخلی و قومی که زمینه وقوع آن زیاد است، تأمین آرامش و پیشرفت سوریه و تشکیل یک دولت فراگیر در این کشور که همه اقشار جامعه سوریه را در بر بگیرد.

او گفت: جامعه سوریه به هر حال یک جامعه متحدالشکلی نیست، اکراد وجود دارند، علویان وجود دارند و خیلی متنوع است و به اعتقاد ما و خیلی کشورهای دیگر ثبات و آرامش در سوریه منوط به این است که یک دولت فراگیر در این کشور تشکیل شود که همه این گروه‌ها و همه اقوام در آن  مشارکت داشته باشند.

وزیر امور خارجه ایران گفت: ما از ایجاد چنین دولت و حکومتی که بر اساس خواست مردم سوریه شکل بگیرد، حتماً حمایت خواهیم کرد. بسیاری از کشورهای منطقه هم عیناً موضع ما را دارند. ما با آن‌ها در حال مشورت و رایزنی هستیم .

عراقچی همچنین در مورد بازگشایی سفارت ایران در سوریه نیز گفت: با بازگشایی سفارت‌مان در دمشق مشکلی نداریم و اگر تضمین امنیتی سفارت تامین شود، حتما این کار را انجام خواهیم داد و البته بحث شناسایی (نظام حاکم بر سوریه) بحث دیگری است که در زمان خود در مورد آن تصمیم‌گیری می‌شود.

سیستم پدافندی کشور کامل‌تر خواهد شد

عراقچی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای اعلام کرده که در جریان حمله رژیم صهیونیستی به ایران پدافند ایران به طور کامل منهدم شده است و پاسخ ایران به این موضوع چیست، گفت: پاسخ ما به این موضوع روشن است، توانمندی‌های دفاعی ما درون‌زاست، ما بر اساس توانمندی‌ها و تلاش‌های خودمان به این مرحله از توانمندی دفاعی رسیده‌ایم و آن را توسعه داده‌ایم. 

او افزود: اینکه در گوشه و کنار ضرباتی زده شود، در زد و خورد امری طبیعی است و ضربه‌ای زده می‌شود و ضربه‌ای وارد می‌شود ولی مسئله مهم این است که تاسیسات دفاعی ما وارداتی نیست که اگر ضربه‌ای دید، نتوانیم آن را جبران و جایگزین کنیم. جایگزینی بسیار خوب و خیلی بهتر از چیزی که تصور می‌شد، صورت گرفته است. سیستم پدافندی کشور دوباره برقرار شده و کامل‌تر هم خواهد شد.