متن نوحه ترکی حضرت رقیه (س)
با وجود تنوع فرهنگی و زبانی در جهان اسلامی، همواره همدلی و همزیستی در میان اندیشه‌ها، احساسات، و زندگی روزمره افراد این امت تاکید شده است. از جمله عواملی که در این همبستگی فرهنگی نقش بسزایی داشته، متون و آثار ادبی مختلف می‌باشند که همواره به عنوان نمایندگان و رموز این همزیستی و انسجام فرهنگی عرفانی بین مردمان این سرزمین‌ها شناخته شده‌اند.
یکی از این آثار ادبی که در فرهنگ ترکیه جایگاه ویژه‌ای دارد، متن‌های نوحه و مرثیه‌ها می‌باشد که به شیوه‌ها و سبک‌های مختلف، احساسات و اعتقادات عمیق مردم را دربارهٔ شخصیت‌های مقدس و رویدادهای مهم دینی و تاریخی بیان می‌کند. یکی از معروف‌ترین متون نوحه در فرهنگ ترکیه، نوحه‌های حضرت رقیه (س) می‌باشد که به عنوان عنصری اساسی در فرهنگ عامه و ادبیات ترکیه تلقی می‌شود.
در این مقاله، قصد داریم به تعدادی از متن‌های ترکی نوحه حضرت رقیه (س) بپردازیم.
متن نوحه ترکی حضرت رقیه (س)
ای منیم دلبریم- نازلی نیلوفریم- آناما بنزریم
آچ اوگوزل گوزلریوی یاتما رقّیه
هم‌دادیم هم‌دوزوم- سُوزولن اولدوزوم- غربت اِئلده قیزیم
بـو بینـوا عمّـه وی آغلاتما رقیّه
وای- نجه بو گوزلریوی باغلاسین عمّون
وای- آنام ایوای چاغوروب آغلاسون عمّون
وای رقیّم ایوای (3) ایوای رقیّم
ای اسیر مُحن- یورولان غُصه‌دن- اشکی قانه دُونَن
قلبینی تیـر غم بولـن رقیّم ایوای
ای صفای حرم- دردی چوخ عُمری کم- دیرم دَمبَدم
قمچـی‌لـر آلتینـدا ئولـن رقیّم ایـوای
وای – گوزون آچ که قورتاروب غم فراقون
وای- ایاقا دور گوزلیم گلوب قوناقون
وای بلالی باشیم-اولدی قان گوزیاشیم-یارالی یولداشیم
دردیـوه درمـان گتوروب اویان رقیّم
یانارام آغلارام – عالمی داغلارام- گوزیوی باغلارام
دور دیلیمون اَزبَری اولدی جان رقیّم
کاش- بوقدر عشقیده زینب یارئییدی
کاش- بـو قـرا تلّلری بیرده دارئییدی
ای حسینون گُلی- یورولان بلبلی- اکبرین سویگُلی
کاش باشون اوستونده سنون دلبر اولیدی
منه آرام جان- ای بَلالر یوران – سن ویرن وقته جان
آلماقـا آغوشـه سنـی اکبـر اولیـدی
وای- غصّه‌لَردن بیلورم که دینجلردون
وای- اکبرین گوزلرینه باخوب گولردون
وای رقیّم ایوای (3) ایوای رقیّم
قویوب رقیه نی چون قبره عترت اطهار
وئروبله سس سسه بیر سس چکوب سیزیلدادیلار
بُیوک کیچیک گلین عورت اوشاق کنیز و حرم
او قبر دوره سینه وئردی حلقۀ ماتم
سیزیلدیان باش اچان زلفینی یولانلاردان
دایاندی قبّۀ افلاکه صیحۀ افغان
مخدّرات طهارت قاریشدی بیر بیرینه
آخاردی خون جگر گوزدن اشگ تر یرینه
ز بس موثریدی داغ محنت هر دلده
ایدردیلر هره مین شور و ناله بیر دلده
او آغلیانلارا اولمازدی بیر تسلی ویرن
او گون خرابه ده شور قیامت اولدی عَلَن
باخوب او حالده زینب بیر امّ کلثومه
گوروب چوخ ایلوری شیون او زار مهمومه
ایله او معدن صبرین گیدوب قرار الدن
او قدر صیحه ووروب آز قالوب دوشه دلدن
اگر بو وضعیله بیر قدرده نوا قیلسون
وار احتمالی که روحی بدندن آیریلسون
دئدی آز آغلا باجی اولما چوخ ملول و فکار
سن آغلیاندا بو اطفال بیقراره نه وار
گلوب تکلُّمه گویا او غمکش ایّام
جواب ویردی باجی من نجه دوتوم آرام
باخاندا هر یانا ای دخت شهریا عرب
رقیه نون یری بوش گورسنور باجی زینب
خیال ایدنده جمالی نظرده جلوه لنور
گورنده یوخدی برابرده گوزیاشیم النور
نجه من آغلامارام قانه دونمز اشک تریم
عزیز جانیم ئولوب اود دوتوب یانار جگریم
جگر که یاندی سیزیلدار ئورک چکر دل داد
دگل منیم اوزومیله که چکمیم فریاد
نه بیر دقیقه یادیمدان چخور خیالاتی
نه محو اولور نظریمدن رقیه حالاتی
دوشر خیاله او حالی چکوب سس آغلاردی
بابا بابا دیوب اشکین توکوب سیزیلداردی
دیزین قوجاقلیوب ایلردی نالۀ دلسوز
فغان و دادی قولاقیمده ایمدیده وار هنوز
بیله گمان ایدرم اگلشوب باخار یوزیمه
کمال یأسیله حسرت گوزین تیکوب گوزیمه
گهی دولاندیرور هر یانه نازنین گوزینی
گهی باخار منه امّا دینموری سوزینی
قالوردی آج ولی اوز آجلیقین دینمزیدی
طعام اولاندا گلو گیر اولوب یینمزیدی
دیردیم ای بالا دردین دی چاره سین بُولَنَم
دیمزدی درد دلین ایستمزدی غصّه لَنَم
اوزی صغیریدی مُعتادیدی ولی صبره
ئورکده ساخلادی دردین آپاردی تا قبره
گورنده قبرینی صبریم گیدور فنایه باجی
فلک چوخ ایلدی جبرین او بینوایه باجی
آدی گلور دله نسگللری دوشور یاده
کیمی خرابه ده دفن ائتدیلر بو دنیاده
مریضیدی مرضینده اسیر دشمنیدی
دواسی طعن و شماتت غذاسی شیونیدی
وجودین ایله اریتمیشدی بوتۀ محنی
آدی وجودیدی تشریح محضیدی بدنی
نه بیر رمق واریدی نازنین وجودینده
نه اختیار قیامینده نه قعودینده
دوراردی بلکه گزوب بیر خرابه نی دولانا
بدن ضعیفیدی ایلدری میل اویان بویانا
باخاردی دورماقا یوخ طاقت و توان اینجیر
گوروردی اگلشه توپراقلار اوسته جان اینجیر
گئدردی عالم فکرتده بیر زمان هوشه
قوجاقلیوب گئنه جان تک باساردیم آغوشه
گئنه او حالیله گوزلردی رسم آدابی
رضا دگلدی بوله حال زارین اَحبابی
ئورکلنوردی ولی گیزلدردی ناله سینی
که عمّه لر باجیلار تا ائشیتمسون سسینی
صغیر سنّیله رسم وفا نشان وئردی
بابا باب دیوب آخر غریب جان وئردی
بس ایله نظمووی ((ذهنی)) بو غم تمام اولماز
رقیّه شرح غمی نظمیله خِتام اولماز
