مدرسه مصطفویه بستک: گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ
مدرسه مصطفویه بستک؛ سفری به گذشته آموزش در ایران
مدرسه مصطفویه بستک
مدرسه مصطفویه بستک یکی از آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی ایران است که در شهر بستک، استان هرمزگان قرار دارد. این مدرسه با قدمتی نزدیک به یک قرن، نه‌تنها به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مدارس ایران شناخته می‌شود، بلکه نقش مهمی در تربیت نسل‌های مختلف ایفا کرده است. این بنا در تاریخ 7 مهر 1381 با شماره ثبت 6108 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و همچنان یادگاری از تلاش‌ها و زحمات مردمان نیکوکار و فرهنگ‌دوست این منطقه است.
تاریخچه مدرسه مصطفویه
ساخت مدرسه مصطفویه در سال 1302 خورشیدی آغاز شد و در سال 1304 به پایان رسید. این مدرسه به دستور و حمایت فردی نیکوکار به نام حاج شیخ مصطفی بن شیخ عبداللطیف العباسی ساخته شد. مدرسه مصطفویه در محل تقاطع خیابان قدیم و خیابان مصطفویه شهر بستک قرار دارد و طی سال‌ها پذیرای دانش‌آموزان بسیاری بوده است.
این مدرسه در ابتدا به‌صورت یک مرکز آموزشی مستقل اداره می‌شد اما در سال 1316 به اداره معارف فارس تحویل داده شد و به یک مدرسه دولتی تبدیل شد. در طول سال‌های فعالیت، مدرسه مصطفویه بارها مرمت و بازسازی شده و همچنان به‌عنوان یک مرکز آموزشی پابرجا است.
کتیبه سردر مدرسه
یکی از ویژگی‌های برجسته مدرسه مصطفویه، کتیبه زیبای سردر آن است که تاریخ بازسازی بنا در ذیحجه 1343 هجری قمری را نشان می‌دهد. این کتیبه نام بانی مدرسه، حاج شیخ مصطفی، را نیز در خود جای داده است و نمادی از اهمیت فرهنگی و تاریخی این بنا محسوب می‌شود.
اولین مدیر مدرسه مصطفویه
اولین مدیر مدرسه مصطفویه فردی به نام مولوی عبدالله بود که از هند به بستک اعزام شده بود. او دارای تحصیلات عالی در رشته‌های ادبیات و ریاضیات بود و به چندین زبان، از جمله انگلیسی، فرانسه، و آلمانی تسلط داشت. مولوی عبدالله نه‌تنها مدیریت مدرسه را بر عهده داشت، بلکه کلاس‌های شبانه رایگانی نیز در منزل خود برگزار می‌کرد و به بزرگسالان آموزش می‌داد. این تلاش‌ها نقش مهمی در ارتقای سطح سواد و فرهنگ منطقه داشت.
ویژگی‌های معماری مدرسه مصطفویه
مدرسه مصطفویه با معماری ساده اما ماندگار خود نشان‌دهنده تلفیق هنر و کاربری آموزشی در دوره قاجار و پهلوی است. در این بنا، عناصری همچون درب‌های چوبی با حکاکی ماه و ستاره، دودکش‌های قدیمی آشپزخانه، و کتیبه‌های تاریخی به‌چشم می‌خورد. بخش جنوبی مدرسه همچنان سالم و پابرجا باقی مانده است، هرچند برخی قسمت‌های آن به‌مرور زمان فرسوده شده و نیاز به مرمت داشته است.
زمین‌لرزه و بازسازی مدرسه
در زمین‌لرزه 12 دی ماه 1392، مدرسه مصطفویه به‌همراه چند بنای تاریخی دیگر در بستک آسیب دید. بازسازی این مدرسه حدود یک سال و نیم به طول انجامید و در مهرماه 1394 بار دیگر فعالیت خود را از سر گرفت. این بازسازی به‌گونه‌ای انجام شد که اصالت تاریخی بنا حفظ شود و مدرسه بتواند به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و آموزشی به کار خود ادامه دهد.
نقش مدرسه در تربیت نسل‌ها
مدرسه مصطفویه بستک یکی از اولین مدارس دولتی ایران است که از زمان تأسیس تا امروز نقش مهمی در تربیت دانش‌آموزان داشته است. بسیاری از بزرگان، ریش‌سفیدان، و دانشمندان منطقه بستک از فارغ‌التحصیلان این مدرسه هستند. این مرکز آموزشی همواره محلی برای انتقال علم و فرهنگ به نسل‌های مختلف بوده و همچنان جایگاه ویژه‌ای در تاریخ آموزشی ایران دارد.
سوالات متداول درباره مدرسه مصطفویه
1. مدرسه مصطفویه کجا واقع شده است؟
مدرسه مصطفویه در شهر بستک، استان هرمزگان، ایران قرار دارد. این بنا یکی از آثار تاریخی و فرهنگی برجسته منطقه است.
2. قدمت مدرسه مصطفویه چقدر است؟
مدرسه مصطفویه در سال 1302 خورشیدی ساخته شده و در سال 1304 به بهره‌برداری رسیده است. قدمت این مدرسه نزدیک به یک قرن است.
3. بانی ساخت مدرسه مصطفویه چه کسی بوده است؟
بانی ساخت مدرسه مصطفویه، حاج شیخ مصطفی بن شیخ عبداللطیف العباسی بود که نقش مهمی در ساخت این بنای ارزشمند داشت.
4. کتیبه سردر مدرسه مصطفویه چه تاریخی را نشان می‌دهد؟
کتیبه سردر مدرسه تاریخ ذیحجه 1343 هجری قمری را نشان می‌دهد که احتمالاً مربوط به زمان بازسازی بنا است.
5. آیا مدرسه مصطفویه هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
بله، مدرسه مصطفویه هنوز پابرجا است و پس از مرمت‌های متعدد، همچنان به‌عنوان مدرسه استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
مدرسه مصطفویه بستک نه‌تنها یک بنای تاریخی است بلکه نمادی از تلاش‌های انسان‌دوستانه و فرهنگ‌دوستی مردم این منطقه است. این مدرسه قدیمی با گذر از فراز و نشیب‌های مختلف تاریخی همچنان پابرجا مانده و به‌عنوان گنجینه‌ای از تاریخ و آموزش در قلب شهر بستک می‌درخشد. مرمت و نگهداری از چنین بناهایی وظیفه‌ای است که باید با دقت و عشق انجام شود تا این میراث گران‌بها برای نسل‌های آینده باقی بماند.
گردآوری: بخش اسرارخانه داری موزستان
