مراسم عروسی در کلاردشت: رازها و رسوم سنتی که باید بدانید

رسوم قدیمی عروسی در کلاردشت: چگونه آیین‌ها زندگی مردم را شکل می‌دهند؟

در جامعه سنتی کلاردشت، مراسم عروسی پر از آیین‌ها و سنت‌های خاصی بود که هرکدام ویژگی‌ها و نمادهای منحصر به فرد خود را داشتند. از جمله این آیین‌ها می‌توان به «قندشکنان»، «سیزدهی»، «خرج بار»، «کشتی‌گیری»، «زناری» و «دزدشب نشینی» اشاره کرد. این رسوم که از انتخاب عروس آغاز می‌شد و تا مراسم‌های شب عروسی ادامه می‌یافت، در عین حال که ویژگی‌های خاص خود را داشتند، در دل خود پیام‌ها و نمادهای فرهنگی را به همراه می‌آوردند.

تنوع و فراوانی این آیین‌ها نه تنها باعث شادی و نشاط در میان مردم می‌شد، بلکه موجب ایجاد حس همدلی و همکاری در تمام اعضای جامعه می‌گشت. برای نمونه، مراسم‌هایی مانند «نان پزان»، «هیمه بار»، «خرج بار» و «حنابندان» بدون همکاری و مشارکت نزدیکان و خویشاوندان امکان‌پذیر نبود. این مقاله قصد دارد تا برخی از این آیین‌های ویژه و جذاب را در مراسم عروسی کلاردشت به تصویر کشیده و معرفی کند.

مراسم عروسی کلاردشت

در جامعه سنتی کلاردشت، نقش مادر دختر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. او مسئولیت بزرگی بر دوش داشت، زیرا باید تمامی نکات ظریف خانه‌داری، تربیت بچه‌ها، انجام کارهای بیرون از منزل، و اصول اخلاقی و تربیتی را به دخترش می‌آموخت. در غیر این صورت، خانواده داماد ممکن بود با مشکلاتی مواجه شوند، زیرا داشتن عروسی که از این مسائل آگاهی نداشت، برای خانواده داماد دشوار بود و می‌توانست به مشکلاتی مانند طلاق منجر شود. در این موارد، جمله‌ای همچون «مگه ما نون خور اضافه آوردیم» به گوش می‌رسید که شرایط را برای جدایی فراهم می‌کرد. 

رسم ورسوم خواستگاری

همچنین قبل از خواستگاری، مادر پسر، سرش را روی زانوی دختری که نشان کرده بود میگذاشت و به او میگفت سرم را نگاه کن چیزی نباشد اگر دختر باب دل او سرش را نگاه میکرد و به قول قدیمیها دل می داد؛ انتخاب میشد یا در گذشته، یکی از روش‌های جلب نظر برای انتخاب عروس در کلاردشت، وابسته به رفتار و اخلاق دختر در محیط‌های اجتماعی بود. به عنوان مثال، اگر دختری در حمام عمومی پشت خانمی را که پسر بزرگی داشت به درستی و با دقت  کیسه می‌کِشید، نشانگر آن بود که او کارش را جدی و به خوبی انجام می‌دهد و این ویژگی‌ها برای خانواده داماد مهم بود.  یعنی مثلاً عمه یا خاله داماد، اگر عروس آن محله بود وقتی فامیل های آنها به خانه او رفت وآمد میکردند و دختر را میدیدند آن عمه یا خاله را واسطه قرار میدادند و ازدواج با این رابطه صورت میگرفت .

مراسم های نامزدی

در مراسم‌های عید نوروز و سیزده آبان، اگر عروس هنوز نامزد بود، خانواده داماد به شکل ویژه‌ای به خانه عروس می‌رفتند. در این مراسم، تمامی اعضای خانواده داماد برای نشان دادن احترام و نزدیکی بیشتر، طبق‌هایی می‌آراستند. این طبق‌ها با برنج، کله قند، چای، نقل، خورشت و کوکو پر می‌شدند و سپس بر سر گرفته می‌شدند. خانواده داماد با این هدایای خاص به خانه عروس می‌رفتند و این عمل نماد محبت و پیوند میان خانواده‌ها بود، که در آن به طور غیر مستقیم نزدیکی و وحدت میان دو خانواده تأکید می‌شد.

سوالات متداول درباره مراسم عروسی کلاردشت

1. چه رسوم خاصی در مراسم عروسی کلاردشت وجود دارد؟

در مراسم عروسی کلاردشت، رسوم خاصی مانند قندشکنان، سیزدهی، خرج بار و دزدشب نشینی وجود دارد که هرکدام به نوعی نمادهایی از فرهنگ و همدلی مردم منطقه را انتقال می‌دهند.

2. چگونه عروس در کلاردشت انتخاب می‌شود؟

در کلاردشت، انتخاب عروس معمولا با مشورت نزدیکان و خانواده‌ها انجام می‌شود. روش‌های مختلفی مانند بررسی رفتارهای روزمره دختر یا انتخاب از طریق واسطه‌های خانوادگی در این فرایند نقش دارند.

3. چه مراسمی برای جشن ازدواج در کلاردشت برگزار می‌شود؟

مراسمی مانند نان پزان، هیمه بار، خرج بار و حنابندان از جمله مراسم‌های مهم در جشن ازدواج در کلاردشت هستند که با مشارکت همه اعضای خانواده و فامیل برگزار می‌شوند.

4. مراسم “سیزدهی” در مراسم عروسی کلاردشت چیست؟

مراسم “سیزدهی” در کلاردشت در روز 13 آبان یا عید نوروز برگزار می‌شود، که در آن خانواده داماد به خانه عروس می‌روند و به همراه غذا و شیرینی‌های مخصوص از او استقبال می‌کنند.

5. آیا مراسم عروسی کلاردشت به همدلی و همکاری خانواده‌ها نیاز دارد؟

بله، مراسم عروسی در کلاردشت به شدت به همکاری و همدلی نزدیکان نیاز دارد. بدون مشارکت همه اعضای خانواده، مراسم‌هایی همچون نان پزان و خرج بار امکان‌پذیر نخواهند بود.

سخن پایانی

مراسم عروسی کلاردشت نه تنها یک جشن و مراسم است، بلکه نمایانگر فرهنگ، سنت‌ها و همدلی مردم این منطقه می‌باشد. آداب و رسوم خاص این مراسم، هر یک با نمادهایی عمیق از ارزش‌های اجتماعی و خانوادگی همراه است که ارتباط نزدیک و همکاری میان خانواده‌ها و جامعه را نشان می‌دهد. این مراسم‌ها به عنوان بخشی از هویت فرهنگی مردم کلاردشت همچنان جایگاه ویژه‌ای دارند و در گذر زمان همچنان حفظ و منتقل می‌شوند.

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر موزستان