نکاتی برای خرید قابلمه چدن

ظروف چدنی اصل، کمیاب و گران هستند

به دلیل اینکه ظروف چدنی دارای کنش و واکنش منفی با غذا نیستند، ظروف مطلوبی محسوب می شوند اما اگر استفاده از ظروف چدنی، موجب افزایش میزان یون های آهن در غذای مصرفی شود و با توجه به این نکته که کمبود آهن، مساله ای بسیار شایع در دنیای امروزی است، استفاده از این ظروف می تواند مفیدتر هم باشد؛ اما باید توجه داشت که:

1- ظروف چدنی اصل، کمیاب و گران هستند.

2- این ظروف سنگین هستند و استفاده از آنها آسان نیست.

3- بسیاری از ظروفی که به نام ظروف چدنی عرضه می‌شوند، در حقیقت آلومینیوم فشرده هستند که با فرآیند ریخته گری تهیه می شوند؛ این فرآیند موجب افزایش مقاومت و نیز افزایش جرم حجمی و در نتیجه سنگین شدن این ظروف (به نسبت آلومینیوم و نه نسبت به چدن اصل) می شود؛ این ظروف به ندرت به صورت بدون پوشش یا بدون لعاب یافت می شوند و اغلب دارای پوشش تفلون هستند که البته اگر این ظروف لعاب استیل داشته باشند، مشکلی ایجاد نمی کند.

4- یک راه برای تشخیص چدنی بودن ظرف این است که آهن ربا به آنها می چسبد و اگر با نیروی زیاد یا از ارتفاع بلند به زمین بیافتند، می شکنند (نه این که قُر یا له شوند.)

5- در ظروف چدنی جدید، نوعی اندود سرامیک به کار می ­رود که براساس اطلاعات فعلی، این گونه ظروف نچسب ضمن داشتن امتیازات ظروف چدنی، مضرات ظروف تفلونی را نیز ندارند؛ گرانی قیمت این ظروف از جنبه ­‌های منفی کاربرد آنهاست.

6- گفته می شود برای کاهش تبادلات نامطلوب چدن های فاقد روکش با غذا، نخستین بار، سطح داخلی آنها با کمی روغن چرب شود و دو ساعت روی اجاق گاز یا فر قرار گیرند.

7- قبل از استفاده از ظروف چدنی اصل و فاقد روکش باید چند دقیقه‌ای آنها را روی حرارت بگذارید تا گرم شوند؛ برای آنکه از گرم شدن کافی ظرف مطمئن شوید، می توانید قطره ای آب داخل آن بریزید و اگر به سرعت تبخیر شد، یعنی ظرف گرم شده است.

8- بعد از اتمام پخت، ماده غذایی را از درون ظروف چدنی فاقد روکش خارج کنید تا چدن اکسید نشود؛ در ضمن بهتر است در ظروف چدنی فاقد روکش، مواد اسیدی مثل آبلیمو یا سس گوجه فرنگی ریخته نشود.

9- برای شست‌وشوی چدن های دارای روکش تفلون از ابر استفاده کنید چرا که سیم ظرفشویی باعث خراشیدگی و آسیب آن می ‌شود.

در استفاده از قابلمه چدن برای اولین بار چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟

در اینجا چند نمونه از نکاتی را که باید رعایت کنید توضیح می دهیم، این نکات بر اساس تجربه و پیشنهادات افراد مختلف و همچنین بر اساس خواص علمی چدن جمع آوری شده اند.

• یکی از پیشنهادات پر کردن قابلمه با ترکیبی از آب و نمک است. قابلمه چدن را با آب و نمک پر کنید و رو حرارت قرار دهید و بجوشانید سپس آب را خالی کرده و ظرف را بشویید و از آن استفاده کنید.

• راه دوم این است که قابلمه چدن را با یک ابر نرم و مایع ظرفشویی بشویید، (هیچ وقت از سیم و اسفنج های خشن استفاده نکنید چون لایه های آستر قابلمه خراب می شود) و بعد با روغن داخل آن را چرب کنید و با پارچه ای تمیز روغن ها را پاک کنید و روی حرارت قرار دهید و آشپزی را شروع کنید.

• همیشه به یاد داشته باشید که قابلمه برروی حرارت خیلی زیاد قرار نگیرد یعنی شعله ها تا دیواره بالا نیاید و رنگ قابلمه را تغییر ندهد.

قابلمه چدن را با یک ابر نرم و مایع ظرفشویی بشویید

چرب کردن تابه و قابلمه چدن

• هیچ وقت قابلمه چدن را بدون غذا روی شعله نگه ندارید، حرارت زیاد، رنگ قابلمه را تغییر می دهد.

• بعد از استفاده از قابلمه ها و تابه های چدن حتما آنها را بشویید و خشک کنید چون این ظروف برای نگهداری غذا در یخچال مناسب نیستند.

• برای هم زدن غذا از قاشق های مخصوص قابلمه چدن و یا قاشق های چوبی استفاده کنید تا کف قابلمه خش ایجاد نشود.

• سایز قابلمه را متناسب با نیاز خود انتخاب کنید تا سرریز نشود، گاهی سرریز شدن غذا بر روی دیواره های قابلمه، برای همیشه لکه هایی روی آن ایجاد می کند.

• قبل از استفاده از قابلمه های چدن ابتدا آنها را کمی گرم کنید، به این شکل که قابلمه را بر روی شعله قرار دهید و بعد از مدتی چند قطره آب در آن بچکانید اگر آب سریع تبخیر شد یعنی حرارت مناسب است.

• بعد از شستن این ظروف آنها را خشک کنید و اجازه دهید در مجاورت هوا بمانند سپس در کابینت قرار دهید.

قابلمه چدن زود خراب می شود؟

چدنی ها (که ترکیبی از آهن و کربن هستند)، عمر بالایی دارند. این ظروف مناسب برای پخت طولانی با دمای متوسط تا بالا هستند و اگر فاقد آلومینیم باشند، گزینه مناسبی برای پخت و پز محسوب می شوند. این قابلمه ها به طور یکسان حرارت را پخش می کنند و به دلیل مقاومت شان در برابر دمای بالا برای سرخ کردن، پختن یا حتی در فر قرار دادن بسیار مناسب هستند.

البته باید بدانید که اکثر قابلمه هایی که امروزه با نام قابلمه چدن در بازار به فروش می رسند، در واقع چدن نیستند بلکه از جنس آلومینیم خشکند که با دستگا ه هایی خاص در قالب تزریق می شوند و روی آن ها تفلون یا سرامیک می کشند که تشخیص این قابلمه های تقلبی کار سختی نیست و آن ها بر خلاف چدن های واقعی که بسیار سنگین هستند، وزن سبکی دارند.

یک تابه بزرگ چدن حدود چهار کیلوگرم وزن دارد اما اگر بخواهید یک سرویس استیل یا تفلون را به خانه بیاورید، احتمالا باید چنین وزنی را تحمل کنید. قابلمه هایی که آلومینیومی و روکش شده اند، از نظر سلامت با ظروف تفلون تفاوتی ندارند و باید همان ملاحظاتی که در مورد قابلمه های تفلون وجود دارد، در مورد آن ها هم رعایت کرد. در زمان استفاده از ظروف چدنی، باید ریزه کاری هایی را رعایت کنید تا دوام قابلمه های تان بیشتر شود.

اول این که قبل از استفاده باید چند دقیقه ای آن ها را روی حرارت بگذارید تا گرم شوند. برای آن که از گرم شدن کافی ظرف مطمئن شوید، می توانید قطره ای آب داخل آن بریزید و اگر به سرعت تبخیر شد، یعنی ظرف گرم شده است. در صورتی که ظروف چدنی اول گرم شوند، مواد غذایی به آن ها نخواهد چسبید. دوم این که در ظرف چدنی ای که هنوز استفاده نشده، نباید آب به مدت طولانی بماند زیرا باعث می شود زنگ بزند.

سوم، برای شست و شوی چدن از ابر استفاده کنید زیرا سیم ظرف شویی باعث خراشیدگی و آسیب آن می شود و چهارم این که بعد از اتمام پخت ، ماده غذایی را از درون ظروف چدنی خارج کنید تا اکسید نشود. در ضمن در ظروف چدنی فاقد روکش نباید مواد اسیدی مثل آب لیمو یا سس گوجه فرنگی ریخت. (بیشتر بخوانید: چگونه وسایل چدنی را تمیز کنیم؟)

اگر قابلمه چدن تان اصل باشد :

• عمر طولانی دارد و در برابر حرارت مقاوم است.

• شست و شویش آسان است.

• بیشتر از بسیاری از قابلمه ها سلامت شما را تامین می کند.

• با محیط زیست سازگار است.

• کمی گران است.

قابلمه های چدن عمر بالایی دارند. این ظروف مناسب برای پخت طولانی با دمای متوسط تا بالا هستند و اگر فاقد آلومینیوم باشند، گزینه مناسبی برای پخت و پز محسوب می شوند. این قابلمه های به طور یکسان حرارت را پخش می کنند و به دلیل مقاومت شان در برابر دمای بالا برای سرخ کردن، پختن یا حتی در فر قرار دادن بسیار مناسب هستند.

ظروف چدن در دو نوع است. در برخی از آنان از فلز چدن برای ساخت استفاده شده و یک لایه نچسب شده اند که این مدل هم کیفیت بهتری دارد و هم جنس آن بسیار ماندگارتر است. این ظروف حرارت را در خود نگه می دارند و بسیار داغ می شوند بدون اینکه مواد سمی آزاد کنند به همین دلیل می توان در آنها به راحتی انواع گوشت و مرغ را بدون روغن پخت و مواد غذایی مختلف را گریل کرد.

برای پخت و پز روزانه می توان با خیال راحت از سالم بودن غذا از این ظروف استفاده نمود. البته برخی ظروف چدن حتی لایه سازی نشده اند و کاملا از جنس چدن هستند و لایه تفلون یا نچسب داخل آن کشیده نشده است. این ظروف ساختار خوبی دارند و برای آشپزی مناسب اند.

مدل دوم ظروف چدنی هستند که ساختار شبیه به تفلون دارند اما فقط لایه داخلی آنها یک لایه چدن و یک لایه نچسب است. ساختار آنها شبیه به تفلون است فقط عمر طولانی تری دارند و لایه نچسب دیرتر از بین می رود.

ظروف چدن از سوختن غذا ممانعت می کنند

آیا ظروف چدن گرما را به صورت مساوی توزیع می کنند؟

متاسفانه خیر. ممکن است تصور کنید بدنه ضخیم تابه ها و قابلمه های چدن باعث می شود گرما به صورت یکسان توزیع شود، اما لازم است بدانید که ظروف چدن در بسیاری از مواقع به دلیل وجود نقاط سرد در هنگام آشپزی مورد انتقاد قرار می گیرند.

برای این که از پخته شدن تمامی قسمت های غذا مطمئن شوید، توصیه می کنیم در هنگام آشپزی تابه ها و قابلمه های چدنی را به خوبی گرم کنید و حرارت آن ها را تا جایی که امکان دارد بالا ببرید.

آیا زنگ زدگی ظروف چدن باعث از کار افتادن آن ها می شود؟

خیر. اگر در تابه یا قابلمه چدنی شما آثاری از زنگ زدگی مشاهده می شود، کافیست با استفاده از سیم ظرفشویی لایه تشکیل شده روی سطح ظرف را جدا کنید و مراحل آماده سازی ظروف چدن را بار دیگر اجرا کنید.

برای سهولت بیشتر می توانید از شوینده های نسبتا قوی استفاده کنید تا لایه نارنجی رنگ بدون زحمت اضافی جدا شود. اما لازم است از سمی نبودن این نوع شوینده ها اطمینان حاصل کنید تا مواد خطرناک توسط سطح ظرف جذب نشود.

ظروف چدن چه مزایایی دارند؟

ظروف چدن فوق العاده مستحکم و با دوام هستند

تابه ها و قابلمه های چدنی همانطور که ظروف سنگین به حساب می آیند، فوق العاده مستحکم و با دوام نیز هستند.

پخت غذا در تابه های با روغن کمتری صورت می پذیرد

پخت غذا در ظروف چدن کمی متفاوت است. در هنگام آشپزی داخل تابه های چدنی ابتدا باید ظرف تا کاملا حرارت دهید، سپس روغن را اضافه کرده و با تکان دادن تابه آن را در سرتاسر ظرف پخش کنید.

یک لایه کاملا نازک از روغن که سرتاسر سطح تابه را پوشانده باشد تنها چیزی است که برای پخت غذا در ظروف چدن نیاز خواهید داشت و به این ترتیب می توانید در مصرف روغن صرفه جویی کنید و خطرات احتمالی غذا های بیش از حد چرب را از بین ببرید.

ظروف چدن از سوختن غذا ممانعت می کنند

اگر زمان کافی برای گرم شدن را در اختیار تابه های چدنی قرار ندهید و بلافاصله پس از روشن کردن تحت مواد اولیه را داخل تابه بریزید، احتمال سوختن قسمت هایی از غذا افزایش می یابد.

به همین دلیل بسیاری از کاربران قبل از شروع آشپزی به خوبی تابه های چدنی را حرارت می دهند تا این ظروف کاملا گرم شوند. با توجه به اینکه رسانایی گرمایی ظروف‌ چدن در مقایسه با ظروف آلومینیومی و‌ مسی بسیار خفیف است، و همچنین با در نظر گرفتن این واقعیت که احتمال به وجود آمدن نقاط سرد در تابه های چدنی همچون ظروف استیل بالاست، توصیه می شود برای رسیدن به آشپزی بهتر و داشتن غذایی کاملا یک دست پخته شده حداقل دو تا سه دقیقه قبل از شروع آشپزی تابه چدنی را روی اجاق گاز قرار دهید تا واقعا داغ شود. در این صورت تمام نقاط ظرف در طول آشپزی گرم خواهد ماند و از سوختن برخی از قسمت های غذا جلوگیری خواهد شد.

نگهداری و مراقبت از ظروف چدن نسبتا آسان است

ظروف چدن از آزمایش های سخت فیزیکی سربلند خارج می شوند و برخورد سایر ظروف فلزی به خصوص چاقو های فلزی هیچ اثر منفی روی بدنه آن ها باقی نمی گذارد. علاوه بر آن هنگام آشپزی داخل ظروف چدن شما به راحتی می توانید از کفگیرها و ملاقه های فلزی استفاده کنید و هیچ گونه نگرانی بابت از بین رفتن روکش روغنی و درنتیجه سطح نچسب نداشته باشید.

از سوی دیگر تابه ها و قابلمه های چدن می توانند در صورتی که هنوز داغ هستند زیر آب قرار گیرند و برخلاف سایر ظروف نچسب موجود در چنین شرایطی کیفیت خود را از دست نمی دهند. در هنگام شستن ظروف چدن نیز شما می توانید از مواد شوینده کمک بگیرید و فرایند شست و شوی تابه چدن یا قابلمه چدن را به راحتی پشت سر بگذارید. جالب است بدانید که مایع ظرفشویی باعث از بین رفتن لایه روغنی نچسب نمی شود.

گردآوری: بخش اسرارخانه داری موزستان