همه چیز درباره کونیزاسیون دهانه رحم؛ روش، کاربرد و مراقبت‌ها
کونیزاسیون دهانه رحم چیست و چرا انجام می‌شود؟
بیوپسی مخروطی (که به آن کونیزاسیون یا بیوپسی با چاقوی سرد نیز گفته می‌شود) یک روش جراحی است که طی آن جراحان یک قطعه بافتی به شکل مخروط از دهانه رحم برمی‌دارند. این بافت برای بررسی سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی به آزمایشگاه ارسال می‌شود. این روش معمولاً پس از یک تست پاپ اسمیر غیرطبیعی انجام می‌شود.
بیوپسی مخروطی چگونه انجام می‌شود؟
بیوپسی مخروطی یک روش جراحی است که برای برداشتن بافت‌های غیرطبیعی از دهانه رحم به کار می‌رود. این روش می‌تواند سرطان دهانه رحم یا تغییرات سلولی غیرطبیعی (دیسپلازی دهانه رحم) را که ممکن است به سرطان منجر شوند، شناسایی کند.
دهانه رحم بخشی از بدن است که قسمت فوقانی واژن را از قسمت تحتانی رحم جدا می‌کند.
این روش بیوپسی مخروطی نامیده می‌شود زیرا پزشک یک قطعه مخروطی‌شکل از بافت غیرطبیعی را برمی‌دارد. این نوع بیوپسی به پزشک اجازه می‌دهد تا لایه‌های عمیق‌تر دهانه رحم را بررسی کند. سپس، این نمونه بافتی برای انجام آزمایش‌های بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
بیوپسی مخروطی یک عمل سرپایی است، به این معنی که بیمار نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و این روش معمولاً در یک مرکز جراحی یا بیمارستان انجام می‌شود.
چرا بیوپسی مخروطی انجام می‌شود؟
بیوپسی مخروطی یک روش درمانی و تشخیصی برای برداشتن سلول‌های غیرطبیعی و پیش‌سرطانی از دهانه رحم است. این روش برای موارد زیر استفاده می‌شود:
• زمانی که تست پاپ اسمیر، تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های دهانه رحم را نشان دهد که ممکن است منجر به سرطان شوند.
• برای برداشتن سلول‌های غیرطبیعی، پیش‌سرطانی یا سرطانی از دهانه رحم.
• برای درمان سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه (مرحله 0 یا IA1).
• در مواردی که سایر روش‌های تشخیصی مانند کولپوسکوپی یا بیوپسی پانچ، علت تغییرات سلولی را مشخص نکنند.
جزئیات انجام کونیزاسیون (بیوپسی مخروطی)
چگونه برای کونیزاسیون آماده شوم؟
پزشک شما دستورالعمل‌هایی را برای آماده شدن جهت بیوپسی مخروطی ارائه می‌دهد. از آنجایی که معمولاً این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، باید چند ساعت قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. همچنین ممکن است محدودیت‌هایی در مورد رابطه جنسی یا وارد کردن هر چیزی به داخل واژن قبل از جراحی وجود داشته باشد.
آیا در طول کونیزاسیون بیدار هستم؟
خیر، معمولاً در حین کونیزاسیون در بیهوشی عمومی به خواب می‌روید. اما در برخی موارد، پزشک ممکن است از بی‌حسی موضعی مانند بلوک عصبی برای بی‌حس کردن نیمه پایینی بدن استفاده کند. در هر صورت، در طول این عمل دردی احساس نخواهید کرد.
در طول کونیزاسیون دهانه رحم چه انتظاری باید داشته باشم؟
در این روش، جراح از چاقوی جراحی (اسکالپل) برای بریدن و برداشتن بافت غیرطبیعی از دهانه رحم استفاده می‌کند. این بافت به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا از نظر سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی بررسی شود.
مراحل انجام کونیزاسیون
• بیهوشی: ابتدا تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرید و در موقعیتی مشابه معاینه لگنی یا تست پاپ اسمیر قرار داده می‌شوید، به‌طوری که پاها روی رکاب مخصوص قرار می‌گیرد.
• قرار دادن اسپکولوم: پزشک یک اسپکولوم (ابزاری برای باز نگه داشتن دیواره واژن) را وارد واژن می‌کند.
• استفاده از کولپوسکوپ: پزشک یک کولپوسکوپ (ذره‌بین نورانی) را وارد واژن می‌کند تا بهتر دهانه رحم را ببیند.
• برداشتن بافت غیرطبیعی: جراح بافت غیرطبیعی را همراه با بخشی از بافت سالم اطراف آن برمی‌دارد.
• توقف خونریزی: پزشک برای توقف خونریزی از بخیه، کوتر (سوزاندن بافت) یا پانسمان گازی استفاده می‌کند.
• بررسی بافت: پاتولوژیست نمونه را بررسی می‌کند تا اطمینان حاصل شود که تمام بافت غیرطبیعی برداشته شده و فقط بافت سالم باقی مانده است.
پس از کونیزاسیون چه انتظاری باید داشته باشم؟
پس از عمل، چند ساعت در بیمارستان یا مرکز جراحی تحت نظر خواهید بود. پزشک فشار خون، نبض، میزان خونریزی و درد شما را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که می‌توانید به خانه بروید. در برخی موارد، پزشک قبل از مرخص کردن شما، پانسمان گازی داخل واژن را برمی‌دارد.
مراقبت‌های بعد از کونیزاسیون
• دردی شبیه به درد قاعدگی برای چند روز طبیعی است. این درد را می‌توان با مسکن‌های تجویزی یا بدون نسخه کنترل کرد.
• بازگشت به فعالیت‌های روزانه معمولاً پس از یک هفته امکان‌پذیر است، اما بهتر است در کارهای سنگین مانند جارو کشیدن یا بلند کردن اجسام سنگین از اطرافیان کمک بگیرید.
• خونریزی و ترشحات واژینال طبیعی است. این ترشحات در ابتدا قرمز یا صورتی‌رنگ بوده و سپس قهوه‌ای روشن می‌شوند. برای کنترل آن‌ها از نوار بهداشتی استفاده کنید.
مواردی که باید تا ویزیت بعدی خودداری کنید:
• حداقل چهار هفته از وارد کردن هر چیزی به واژن خودداری کنید (رابطه جنسی، تامپون، دوش واژینال و غیره).
• از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌های بدنی شدید خودداری کنید.
• از رفتن به استخر و گرفتن حمام طولانی پرهیز کنید.
پیگیری‌های پس از کونیزاسیون
• پزشک معمولاً 4 تا 6 هفته بعد از جراحی یک ویزیت پیگیری تعیین می‌کند تا روند بهبودی را بررسی کند.
• بعد از کونیزاسیون، ممکن است پزشک توصیه کند که هر 6 ماه یک بار تست پاپ اسمیر انجام دهید. در صورت طبیعی بودن چندین نتیجه متوالی، برنامه پاپ اسمیر به حالت عادی (مثلاً سالیانه) بازمی‌گردد.
عوارض و خطرات کونیزاسیون
بیوپسی مخروطی یک روش ایمن است اما مانند هر جراحی دیگری خطراتی دارد. ازجمله:
• خونریزی شدید
• لخته شدن خون
• عفونت
• تنگی دهانه رحم (استنوز دهانه رحم)
• افزایش خطر زایمان زودرس در بارداری‌های آینده
• آسیب به اندام‌های مجاور مانند مثانه یا رکتوم
• همچنین کونیزاسیون می‌تواند باعث ایجاد زخم در دهانه رحم شود که ممکن است شناسایی سلول‌های غیرطبیعی در پاپ اسمیرهای بعدی را دشوار کند.
عوارض جانبی کونیزاسیون
عوارض شایع این عمل عبارتند از:
• درد و گرفتگی شبیه قاعدگی
• احساس ناراحتی یا درد خفیف
• لکه‌بینی یا خونریزی واژینال
این عوارض در هفته اول پس از جراحی شدیدتر است اما به‌مرور کاهش می‌یابد.
در صورت ادامه یافتن درد یا خونریزی متوسط تا شدید پس از دو هفته، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
نتایج کونیزاسیون دهانه رحم (بیوپسی مخروطی) چه معنایی دارند؟
بافت دهانه رحم شما برای تجزیه و تحلیل زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. نتایج آزمایش به پزشک شما نشان می‌دهد که آیا سلول‌ها طبیعی، پیش‌سرطانی یا سرطانی هستند.
نتیجه طبیعی به این معنی است که هیچ سلول پیش‌سرطانی یا سرطانی در دهانه رحم یافت نشده است.
نتایج غیرطبیعی نشان‌دهنده وجود سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی هستند که به آن‌ها “نئوپلازی داخل اپیتلیالی دهانه رحم” (CIN) گفته می‌شود. CIN بر اساس میزان بافت دهانه رحم که حاوی سلول‌های غیرطبیعی است، به سه درجه تقسیم می‌شود:
• CIN I: دیسپلازی خفیف دهانه رحم؛ سلول‌ها کمی غیرطبیعی هستند.
• CIN II: دیسپلازی متوسط تا شدید؛ سلول‌ها غیرطبیعی هستند.
• CIN III: دیسپلازی شدید یا کارسینوم در محل (مرحله اولیه سرطان دهانه رحم)؛ سلول‌ها شدیداً غیرطبیعی بوده و احتمال سرطانی شدن آن‌ها بالا است.
CIN I معمولاً به سرطان تبدیل نمی‌شود. اما CIN II و CIN III ممکن است نیاز به درمان برای جلوگیری از سرطان داشته باشند.
چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیرم؟
در صورت تجربه هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
• تب 101 درجه فارنهایت (38.3 درجه سانتی‌گراد) یا بالاتر
• لرز، تنگی نفس یا احساس گیجی
• تورم یا گرفتگی عضلات پا (که می‌تواند نشانه لخته شدن خون باشد)
• نیاز به تعویض نوار بهداشتی هر دو ساعت یک بار
• دردی که با دارو کاهش نمی‌یابد.
• ترشحات بدبو از واژن
تفاوت بیوپسی مخروطی و روش LEEP چیست؟
هر دو روش بیوپسی مخروطی (Conization) و LEEP (حلقه الکتروسرجیکال) برای برداشتن بافت‌های غیرطبیعی دهانه رحم استفاده می‌شوند.
• LEEP: از یک حلقه سیمی کوچک که دارای بار الکتریکی است برای برداشتن بافت‌های غیرطبیعی استفاده می‌کند.
• بیوپسی مخروطی: در این روش، جراحان یک بخش مخروطی‌شکل از بافت غیرطبیعی را با استفاده از چاقوی جراحی برمی‌دارند. بیوپسی مخروطی یک جراحی پیچیده‌تر است که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، دوره نقاهت طولانی‌تری دارد و خطرات بیشتری نسبت به LEEP دارد.
سوالات متداول درباره کونیزاسیون
1. آیا پس از کونیزاسیون بخیه خواهم داشت؟
گاهی اوقات بله، اما معمولاً پزشک به‌جای بخیه از پانسمان واژینال استفاده می‌کند. این پانسمان شبیه یک تامپون یا گاز رول‌شده بزرگ است.
2. چه مدت بعد از کونیزاسیون می‌توانم به کار بازگردم؟
اگر کار سبکی دارید، چند روز بعد می‌توانید به محل کار بازگردید.
اما اگر شغل شما نیاز به بلند کردن اجسام سنگین یا ایستادن طولانی‌مدت دارد، ممکن است نیاز باشد تا دو هفته استراحت کنید.
3. آیا کونیزاسیون می‌تواند سرطان را درمان کند؟
بله، بیوپسی مخروطی می‌تواند سرطان دهانه رحم را در مراحل اولیه (مرحله 0 یا IA1) درمان کند.
4. چند بار می‌توان بیوپسی مخروطی انجام داد؟
در صورت باقی ماندن سلول‌های غیرطبیعی یا بازگشت آن‌ها، ممکن است به بیوپسی مخروطی اضافی نیاز باشد. پزشک شما براساس نتایج آزمایشات، مزایا و معایب انجام بیوپسی مجدد را بررسی خواهد کرد.
5. چه کسی بیوپسی مخروطی را انجام می‌دهد؟
این روش معمولاً توسط متخصص زنان و زایمان (Ob/Gyn) انجام می‌شود.
6. چه زمانی نتایج بیوپسی مخروطی را دریافت خواهم کرد؟
پزشک شما معمولاً طی حدود یک هفته نتایج بیوپسی را دریافت می‌کند. زمان دقیق به آزمایشگاه بستگی دارد. بهتر است از پزشک خود بپرسید که چه مدت طول می‌کشد تا نتایج آماده شود.
سخنی با شما
بیوپسی مخروطی یک روش تشخیصی و درمانی برای شناسایی و حذف سلول‌های غیرطبیعی است که ممکن است به سرطان دهانه رحم منجر شوند. ممکن است قبل از این جراحی احساس اضطراب یا نگرانی داشته باشید. در این شرایط، می‌توانید از خانواده، دوستان و تیم پزشکی خود حمایت بگیرید. همچنین، در مورد هرگونه نگرانی یا سؤالات خود، از پرسیدن دریغ نکنید. در اکثر موارد، بیوپسی مخروطی موفقیت‌آمیز است و هیچ عوارض بلندمدتی ندارد. انجام منظم تست پاپ اسمیر بهترین راه برای تشخیص زودهنگام سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم است.
گردآوری:بخش سلامت موزستان
