واکنش فعالان سیاسی ایران به مذاکره با آمریکا/ بهشتی‌پور: معتقدم راه دیگری جز مذاکره برای حل مسائل و مشکلات تحریمی متصور نیست
«حسن بهشتی‌پور» در گفت‌وگو با ایسنا ضمن تاکید بر لزوم استمرار و پیگیری اهداف سیاست خارجی و منافع ملی کشور از جمله رفع تحریم‌های آمریکا با تکیه بر دیپلماسی اظهار کرد: برای رسیدن به اهداف و منافع ملی از مسیر دیپلماسی و مذاکره سه ابزار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اول دیپلماسی است که در روابط بین کشورها تعیین کننده است و اینکه چه کسانی درباره چه موضوعی چگونکی مساله را پیش ببرند. نیروی انسانی و متخصصان درگیر در این رابطه نقش تعیین‌کننده دارند. دوم، سیاست‌ها و رویکرد کلان طرف‌هاست که باید دانست در هر کشور یک بخش خاص تعیین کننده این سیاست‌هاست و در ایران شورای عالی امنیت ملی مسوولیت تعیین سیاست‌ها را دارد، بنابراین این شورا حرف نهایی را درباره چگونگی و چرایی مذاکرات مطرح می‌کند که در راس آن رئیس‌جمهور قرار دارد و عامل سوم، رسانه و دیپلماسی رسانه‌ای است که مجموعه دیپلماسی عمومی آن را هدایت می‌کند که باید گفت دیپلماسی رسانه‌ای که دشمنان ایران دنبال می‌کنند، بسیار قوی است و در این زمینه و هر چه قدر که ما محدود و ضعیف هستیم، آنها امکانات گسترده‌تری برای فضاسازی و ایجاد رعب و وحشت دارند و به راحتی در فضای داخلی ایران فضاسازی می‌کنند.
وی با انتقاد از مسوولان ذی‌ربط درباره اینکه چرا درباره سیاست‌ها و چرایی و چگونگی به‌کارگیری آنها به ویژه در رابطه با موضوع مذاکرات سیاسی با آمریکا بر سر رفع تحریم‌ها به مردم و جامعه دانشگاهی و کارشناسان توضیح داده نمی‌شود، گفت: متاسفانه این خلا جدی در دیپلماسی عمومی و رسانه‌های دولت و کشور وجود دارد که هیچ توضیحی به مردم و افکار عمومی در رابطه با تصمیم برای مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا داده نمی‌شود. الان دیگر برجام موضوعیتی ندارد و مساله تحریم‌های آمریکا علیه ایران است که تحت تاثیر این تحریم‌ها، اروپا و کشورهای دیگر نیز از آن تبعیت می‌کنند، بنابراین اینکه آمریکا در برجام هست یا نیست دیگر موضوعیت ندارد.
ایران می‌خواهد نشان دهد اهل تعامل است
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره تصمیم ایران برای مذاکرات غیرمستقیم تصریح کرد: به نظرم برداشت طرف ایرانی این است که با ورود به مذاکرات ولو غیرمستقیم از فضای جنگی که آمریکایی‌ها ایجاد کردند، رها می‌شود و به افکار عمومی داخل و خارج نشان دهد که اهل تعامل و گفت‌وگو است و در مذاکرات هم به طرف مقابل اتمام حجت می‌کند که خطوط قرمزش چیست. اگر به چارچوبی برای مذاکرات رسیدند و توانستند در این مرحله پیش روند آن وقت شاید مثل برجام با طرف آمریکایی پشت یک میز بنشینند.
بهشتی‌پور خاطرنشان کرد: در مذاکراتی که به مذاکرات برجام منتهی شد، یک دور مذاکرات محرمانه در مسقط داشتیم که به بسیار کلیدی و مهم بود و در آنجا آمریکا غنی‌سازی ایران را پذیرفت. الان هم مهم است که در پیش درآمد مذاکرات، ایران و آمریکا ابتدا بر سر مهم‌ترین موضوعاتشان به یک توافق و تفاهم برسند. بنابراین به تفاهم کلیدی رسیدن قبل از ورود به مذاکرات در عمان مهم است و قفل گفت‌وگو را باز می‌کند. مذاکرات غیرمستقیم در دولت شهید رئیسی برای احیای برجام را شاهد بودیم که مسوولان ایرانی در یک اتاق بودند و مسوولان آمریکایی در اتاق دیگر و پیام‌ها را طرف اروپایی جابه‌جا می کرد که نتیجه‌ای نداشت. معتقدم باید جدی‌تر به مسائل نگاه کرد.
وی ادامه داد: بهترین اقتصاد هم داشته باشیم برای پایان دادن به تحریم‌ها باید مذاکره کنیم و مستقیم و غیرمستقیم و محرمانه و غیرمحرمانه فرقی ندارد.
مذاکره به معنای پذیرفتن خواسته‌های طرف مقابل نیست
بهشتی‌پور تاکید کرد که «شاید این مذاکرات در عمان التهاب جنگ و درگیری را کمی کاهش دهد و از سویی فضایی برای شکل‌گیری مذاکرات جدی را فراهم کند اما معتقدم راه دیگری جز مذاکره برای حل مسائل و مشکلات تحریمی متصور نیست، مذاکره به معنای وادادگی یا پذیرفتن خواسته‌های طرف مقابل و اعتماد به آن نیست بلکه بیش از هر چیز درک شرایط خودمان و اعتماد به مذاکره‌کننده خودمان است».
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره برخی اخبار که در این فضا منتشر می‌شود و بیشتر تمایل به مذاکرات مستقیم با آمریکا را تبلیغ می‌کند، اظهار کرد: آمریکا و اسرائیل فضاسازی می‌کنند و طبعا این فضاسازی در راستای منافع خودشان است. به نظرم مسوولان باید دقیق‌تر و بیشتر افکار عمومی را نسبت به اقدامات خود توجیه کنند و این‌گونه اخبار را فورا رد کنند و اجازه ندهند فضاسازی کنند.
***
مطهری: فکر می‌کنم، کاری از دست مخالفان مذاکره بر نمی‌آید
خبرآنلاین | علی مطهری گفت: دولت باید راه مذاکره را ادامه بدهد و ان‌شاء‌الله که به نتیجه خواهد رسید؛ فکر می کنم که کاری از دست مخالفان مذاکره بر نمی آید و نمی توانند مانع تراشی کنند. زیرا تصمیم مذاکره غیر مستقیم، تصمیم نظام و خواسته مردم است.
نایب رئیس پیشین مجلس و فعال سیاسی، درباره اظهارات مخالفان مذاکره با آمریکا بیان کرد:«می خواهند به دنیا نشان بدهند که در ایران افرادی هستند که درخواست های خیلی بالاتری دارند. در واقع، اقدامات خودشان را یک نوع پشتوانه برای مذاکره می دانند و می خواهند بگویند ما در ایران چنین گروه ها و رفتارهایی داریم که خواسته‌های بالایی دارند. البته، این موضوع می تواند در پشرفت مذاکرات موثر باشد.»
او با اشاره به اظهارات سرلشکر باقری گفت: «معلوم شد که تصمیم نظام بوده و کل نظام خواستار رفع تحریم ها است. در این موضوع دولت و همه نهادهای حکومتی هم‌صدا و متحد هستند. »
مشروح گفت‌وگوی علی مطهری، نماینده ادوار مجلس و فعال سیاسی را در ادامه می خوانید؛
* آقای مطهری! این روزها بحث مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا مطرح شده است؛ نظر شما چیست و آیا با پالس‌هایی که داده می شود می توان به سمت مذاکرات مستقیم رفت؟
از نظر من مذاکرات مستقیم بهتر و موثرتر خواهد بود؛ الآن که تصمیم نظام بر مذاکرات غیر مستقیم است، دخالتی نخواهیم کرد. ایران بر مذاکرات غیر مستقیم تاکید دارد و آمریکا باید پاسخ خود را بدهد. طبق اخباری که ما شنیده ایم، آمریکایی ها مذاکرات مستقیم را ترجیح می‌دهند؛ اما مذاکرات غیر مستقیم هم مخالفتی ندارند. باید دید چه پیش می‌آید.
* چقدر فضای فعلی کشور شبیه فضای قبل از تصویب برجام است و می تواند تاثیر گذاری برای یک توافق جدید داشته باشد؟
اکثر مردم خواهان یک توافق هستند که تحریم‌ها برطرف شود. طبیعی است که یک فضای اجتماعی در موفق بودن مذاکره، موثر است.
* مخالفان مذاکره و تندروها اظهارات عجیبی را مانند ترور ترامپ مطرح می‌کنند. این اظهارات چقدر بر روند مذاکره تاثیرگذار است و آیا می‌توانند مانع مذاکرات شوند؟
می‌خواهند به دنیا نشان بدهند که در ایران افرادی هستند که درخواست‌های خیلی بالاتری دارند. در واقع، اقدامات خودشان را یک نوع پشتوانه برای مذاکره می‌دانند و می‌خواهند بگویند ما در ایران چنین گروه‌ها و رفتارهایی داریم که خواسته‌های بالایی دارند. البته، این موضوع می‌تواند در پیشرفت مذاکرات موثر باشد.
من فکر می‌کنم افرادی که این روزها این اظهارات را مطرح کردند؛ می‌خواهند به آمریکا علامت بدهند که کسانی هستند خواهان ترور ترامپ هستند. خودشان فکر می‌کنند که این موضوع می‌تواند برای مذاکره با مفید باشد و باید دید چه تاثیری در مذاکرات دارد. در آمریکا هم افرادی هستند که با مذاکره مخالف بوده و طرفدار حمله به ایران هستند. در هر دو کشور این گروه‌ها وجود دارند.
* دولت در مواجه با تندروها و کاسبان تحریم چه راهکاری رو باید در نظر گرفت؟
دولت باید راه مذاکره را ادامه بدهد و ان‌شاء‌الله که به نتیجه خواهد رسید؛ فکر می‌کنم که کاری از دست مخالفان مذاکره بر نمی‌آید و نمی‌توانند مانع تراشی کنند. زیرا تصمیم مذاکره غیر مستقیم، تصمیم نظام و خواسته مردم است. البته بخشی از مردم خواهان مذاکره مستقیم هستند اما همین مقدار را هم قبول دارند.
* با توجه به اظهارات رئیس ستاد کل نیروهای مسلح می توان گفت که حاکمیت برای رفع تحریم ها در کنار دولت قرار گرفته است؟
بله، معلوم شد که تصمیم نظام بوده و کل نظام خواستار رفع تحریم‌ها است. در این موضوع دولت و همه نهادهای حکومتی هم‌صدا و متحد هستند.
***
نورانی‌نژاد: مذاکره ایران با آمریکا هزینه کمتری نسبت به ترک مذاکره دارد
حسین نورانی‌نژاد قائم‌مقام حزب اتحاد ملت در روزنامه ایران نوشت: مذاکره سیاسی و دیپلماتیــک گـــــــــاهی بین دولت‌های همسو صورت می‌گیرد و گاهی بین دولت‌های دارای اختلاف و حتی دشمن. مذاکره اولی عادی است و مذاکره دوم، می‌تواند بیانگر ارزش سیاست و هنر سیاستمدار باشد.
مسأله مذاکره ایران و آمریکا هم می‌تواند ذیل صورت‌بندی دوم باشد. زیرا اختلافات تاریخی بین دو کشور کم نیست. آمریکا خوی استکباری دارد، زورگویی می‌کند، سوابق مداخله آزاردهنده‌ای دارد، بدعهدی رئیس‌جمهوری فعلی‌اش ترامپ در برجام پیش روی ماست. همه اینها خشم و بدبینی نسبت به هیأت حاکمه آمریکا را منطقی می‌سازد. اما با علم به همه این موارد، به نظر می‌رسد می‌شد با حواس جمع‌تر منافع ملی خود را دنبال کنیم.
امروز اگر حل مسائل را صرفاً بر اساس منافع ملی ایران و ایرانیان و چهارچوب‌های تعیین شده دنبال کنیم، در مواجهه با آمریکا و غربی که روزبه‌روز راستگراتر و فاشیستی‌تر می‌شود، بهتر است.
از سوی دیگر باید دانست که اصل مذاکره یک نمایش صلح در صحنه داخلی و جهانی به همراه خواهد داشت. البته حضور در مذاکره به معنای پذیرش نظرات یا زورگویی‌های طرف مقابل نیست.می‌توان وارد مذاکره شد و سپس شکست مذاکرات را هم اعلام کرد.
همین عامل به تنهایی هزینه کمتری دارد تا اجتناب از مذاکره. با اینکه بنا بر نظر قریب به اتفاق کارشناسان، ترامپ ویژگی‌های شخصیتی خاصی دارد، اما در مقابل ایران هم کارت‌هایی دارد و در کنار همه اینها، منطقه خاورمیانه شرایطی دارد که می‌توان روی آنها برای مدیریت تنش با آمریکا حساب کرد.
رویکرد اخیر رئیس‌جمهوری پزشکیان درباره مذاکره می‌تواند منفذی برای این راهبرد و خرید زمان و فرصت برای این منظور باشد.
اکثریت جامعه هم چنین مطالبه‌ای دارد و شاید اغراق نباشد که اصلی‌ترین وجه تمایز دکتر پزشکیان با رقبایش در انتخابات ریاست‌جمهوری و از عوامل انگیزه‌بخش برای رأی به او همین رویکرد باشد.
***
ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور در دوره روحانی: گفت‌و‌گو‌های ایران و آمریکا، از این مرحله که چگونه باید انجام شود عبور کرده است
ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور در دوره روحانی در یادداشتی با عنوان «6 نکته درمورد اظهارات ترامپ درمورد آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در روز شنبه» نوشت:
الف) گفت‌و‌گو‌های ایران و آمریکا، از این مرحله که چگونه باید انجام شود عبور کرده است؛ ایرادی هم ندارد که دو طرف بر یک «کنشِ دیپلماتیک» نام‌های متفاوتی بگذارند.
ب) مهم این است که روزشنبه که نمایندگان عالیرتبه ایران و آمریکا برای مذاکراتِ غیرمستقیم وارد اتاق «مذاکراتِ مستقیم» می‌شوند، یا جهت مذاکرات مستقیم به اتاق «مذاکراتِ غیرمستقیم» درمی‌آیند، گفت‌و‌گو‌ها طبق توافق قبلی پیش برود! خصوصا آنکه پس از انجام گفت‌و‌گو‌ها نیز طرفین حق دارند بگویند این مذاکرات به روش مستقیم و به صورت غیرمستقیم، یا برعکس، انجام گردیده است!
ج) مهم این است که هیئت ایرانی اختیارات کافی برای مذاکره و برنامه دقیق برای تصمیم‌گیری را داشته باشد.
د) مهم این است که هیئت ایرانی از خطای عدم دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا، با میانجی‌گری مکرون در نیویورک، درس لازم را گرفته باشد.
ه) مهم این است که طرفین برای مصاحبه مطبوعاتی، مشترک یا جدا، آمادگی داشته و هماهنگی‌های لازم را در حین مذاکرات به عمل آورند.
و) مهم این است که تصویر ارائه شده از سوی ایران و آمریکا در روزشنبه، تصویر صلح و تفاهم و دوستی باشد، نه مخاصمه و جنگ.
***
محمد مهاجری: اگر به جای ترامپ بودم…/ سود مذاکره تهران – واشنگتن برای آمریکایی ها بیشتر از ایران است
محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا در گفت وگو با روزنامه اعتماد درباره مذاکره ایران و آمریکا گفت: اگر جای مسوولان امریکایی بودم، به این گزاره می‌اندیشیدم که اگر با ایران جنگ کنیم چه دستاوردی نصیب امریکا می‌شود و در نقطه مقابل این تصمیم چه خساراتی در پی خواهد داشت؟
وی دوگانه جنگ یا مذاکره را این‌طور شرح می‌دهد: «در دوگانه‌ای که این روزها درخصوص جنگ یا مذاکره پیرامون ایران شکل گرفته،باید گفت تضعیف ایران هیچ سودی را متوجه امریکایی‌ها و منطقه نمی‌کند، چراکه ایران یک ظرفیت بالقوه و بالفعل بزرگ هم از نظر نیروی انسانی، و هم دانش، فرهنگ، تمدن، ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری و… است. تضعیف ایران جز اینکه به اقتصاد امریکا و به حیثیت امریکا ضربه بزند، نتیجه دیگری نخواهد داشت.»
مهاجری با اشاره به اینکه تضعیف و حتی ناآرام کردن ایران منجر به تقویت هم‌پیمانان امریکا در منطقه نمی‌شود، می‌گوید: «تضعیف ایران حتی برای اسراییل هم نفعی نخواهد داشت، چراکه اسراییل ظرفیت‌های محدودی از منظر اقتصادی، دیپلماتیک، فرهنگی و استراتژیک دارد. نباید فراموش کرد مردم ایران و کشور ایران در منطقه از محبوبیت‌های بسیاری برخوردارند، اما اسراییل هرگز دارای محبوبیت قابل توجه در منطقه و حتی جهان نیست. در بسیاری از کشورهایی اروپایی و حتی امریکا علیه این رژیم شعارهای اعتراضی سر داده می‌شود. اما در مورد ایران با همه تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که در راستای ایران‌هراسی صورت گرفته، هنوز هم فرهنگ ایرانی و مردم ایران در نگاه شهروندان جهانی، مردمی مترقی به شمار می‌روند. هر تلاشی برای ازبین بردن یا تضعیف ایران و فشار آوردن به مردم ایران به جز اینکه ضربات حیثیتی قابل توجهی به امریکا وارد می‌سازد، فایده‌ای نخواهد داشت. هیچ هدفی را نیز محقق نمی‌کند.»
مهاجری در پایان یادآور می‌شود: «اگر به جای ترامپ و سایر مقامات ارشد امریکا بودم به جای اینکه ترفند لابی‌های صهیونیستی مرا اغوا کند، حتما برای سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی بیشتر در کشور بزرگی مانند ایران دورخیز می‌کردم. امریکایی‌ها فرصت خوبی به دست آورده‌اند که مشکلات خود را با مردم منطقه و مردم ایران حل کنند و نفرتی که به دلیل سال‌ها سیاست‌های اشتباه تجمیع شده را کاهش بدهند.»
