کود شیمیایی یا کود ارگانیک- بررسی مزایا و معایب انواع کود شیمایی و استفاده از آن

استفاده از کودهای ارگانیک و کودهای شیمیایی به طور همزمان، نظارت مستمر بر نحوه مصرف و در نظر گرفتن جنبه‌های کلیدی به منظور به حداقل رساندن آسیب‌های زیست‌محیطی ضروری است.

امروزه کودهای شیمیایی نیاز بسیاری از زمین‌های زراعی و محصولات کشاورزی را برطرف می‌نمایند. در فرمولاسیون این کودها به منظور رساندن مواد مغذی به گیاهان، از سه عنصر اساسی نیتروژن، فسفر و پتاسیم استفاده می‌شود. آمونیوم نیترات، پتاسیم نیترات و کلسیم نیترات برخی از مهم‌ترین ترکیباتی هستند که به عنوان کود شیمیایی و به منظور رشد گیاهان و افزایش بهره‌وری به کار برده می‌شوند. بسته به نوع خاک و محصولات مورد نظر، کودهای شیمیایی در نسبت‌های مشخص و روش‌های مختلف به کار برده می‌شوند.

مزایای استفاده از کودهای شیمیایی

کودهای شیمیایی دارای خواصی هستند که با نیازهای خاک و محصولات کشاورزی مطابقت دارند. برخی از مزایای استفاده از کودهای شیمیایی عبارتند از:

تولید محصولات بیشتر

به دلیل وجود سطح بالایی از درشت‌مغذی‌ها در کودهای شیمیایی، این محصولات عملکرد گیاهان را بهبود بخشیده و منجر به تولید محصولات بیشتر می‌شوند. این کودها علاوه‌بر افزایش جذب مواد مغذی، عمق ریشه را افزایش داده و در نتیجه سبب تقویت گیاهان می‌شوند. با استفاده از کودهای شیمیایی، گیاهان قوی‌تر شده و می‌توانند به طور کامل از آب‌های زیرزمینی تغذیه کنند.

بهبود کیفیت خاک

سطح اسیدیته در خاک اهمیت بسیاری دارد. با استفاده از کودهای شیمیایی می‌توان میزان pH خاک را تنظیم کرده و کیفیت آن را بهبود بخشید. استفاده درست و به موقع از کودهای شیمیایی به خاک کمک می‌کند تا کیفیت و حاصلخیزی خود را برای چرخه تولید محصولات کشاورزی حفظ نماید.

تامین ترکیبات مغذی به طور فوری

در صورت بروز مشکلات مختلف در گیاهان، می‌توان به منظور تامین ترکیبات ضروری (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) از کودهای NPK استفاده کرد. به همین منظور کودهای شیمیایی در آب رقیق شده و به طور مستقیم به خاک و گیاهان اعمال می‌شوند. کودهای شیمیایی این قابلیت را دارند که به صورت فوری استفاده شوند و نتیجه استفاده از آنها هم به صورت آنی قابل مشاهده است.

سازگاری کودهای شیمیایی با انواع محصولات کشاورزی

کودهای شیمیایی این قابلیت را دارند که نیازهای خاص محصولات کشاورزی را تامین کنند. بسته به نوع خاک و محصولات کشاورزی، می‌توانید از کود شیمیایی مناسب استفاده کنید. پتاسیم نیترات، کلسیم نیترات و آمونیوم نیترات برخی از مهم‌ترین ترکیباتی هستند که در فرمولاسیون کودهای شیمیایی به کار گرفته شده و بهره‌وری را در این حوزه تا حد زیادی بهبود می‌بخشند.

معایب استفاده از کودهای شیمیایی

اگرچه استفاده از کودهای شیمیایی برای تولید محصولات کشاورزی و رفع نیازهای غذایی ضروری است، اما استفاده نادرست و بیش از حد از کودهای شیمیایی هم می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. در ادامه مطلب، معایب استفاده از کودهای شیمیایی مورد بررسی قرار گرفته است.

تخریب خاک

استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی ممکن است سطح اسیدیته خاک را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. علاوه‌براین، ممکن است خاک نسبت به درشت مغذی‌ها حساسیت پیدا کند و جذب این ترکیبات تحت تاثیر قرار بگیرد.

آلودگی آب‌های زیرزمینی

استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی منجر به نفوذ ترکیبات شیمیایی به لایه‌های زیرزمینی و سپس آلودگی آب‌های زیرزمینی خواهد شد.

رشد بیش از حد و افت کیفیت محصولات کشاورزی

استفاده از کودهای شیمیایی بدون در نظر گرفتن نسبت مناسب و زمان کوددهی، ممکن است از معیارهای معمول فراتر رفته و باعث رشد بیش از حد گیاهان شود. بدین‌ترتیب به جای افزایش بهره‌وری، برداشت و کیفیت محصولات کشاورزی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

در صورت عدم مدیریت استفاده از کودهای شیمیایی، چرخه تولید، کیفیت خاک و همچنین کیفیت محصولات کشاورزی نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

کود شیمیایی یا کود ارگانیک؟

اگرچه استفاده از کودهای شیمیایی به منظور افزایش بهره‌وری و رشد گیاهان ضروری است، اما استفاده نادرست از این ترکیبات و عدم استفاده از کود شیمیایی با کیفیت که از تامین کننده معتبر کودهای شیمیایی تهیه شده باشد، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. اگرچه نمی‌توانیم به طور کامل از اثرات مضر کودهای شیمیایی جلوگیری کنیم، با استفاده کودهای ارگانیک و کودهای شیمیایی به طور همزمان می‌توانیم تا حد زیادی از بروز مشکلات مربوطه جلوگیری نماییم.

طبق مطالعات انجام‌شده استفاده از کودهای ارگانیک به منظور افزایش کیفیت محصولات کشاورزی ضروری است. به طور مثال، گوجه‌فرنگی پرورش‌یافته با استفاده از کودهای ارگانیک به ترتیب حاوی 79% و 97% سطوح بالاتری از آنتی‌اکسیدان‌های کوئرستین و کامفرول در مقایسه با نمونه مشابه با استفاده از کودهای شیمیایی می‌باشد. با این وجود، به دلیل محدودیت کودهای ارگانیک و افزایش جمعیت استفاده از کودهای شیمیایی ضروری است. به منظور جلوگیری از بروز آسیب‌های ذکرشده، بهتر است از کودهای شیمیایی در کنار کودهای ارگانیک استفاده کنیم و مواردی همچون زمان مصرف و نحوه کوددهی را هم در نظر داشته باشیم.