بیمه حمل و نقل کالا: چقدر برای بار شما مهم است؟
آیا با انواع بیمه ی حمل و نقل کالا آشنا هستید؟
بیمه حمل و نقل کالا چیست؟
بیمه حمل و نقل کالا به بیمه ای گفته می شود که به موجب آن در ازای پرداخت حق بیمه، بیمه گذار ملزم می شود که در صورت بروز هر گونه حادثه و یا آسیب به کالاها از زمان خروج از انبار تا تحویل به مقصد تمامی هزینه های مربوط به خسارات مالی را پرداخت کند.
از جمله حوادثی که باعث آسیب به کالاها می شود شامل: آتش سوزی، غرق شدن، واژگونی، سرقت، پرت شدن و .. است. با توجه به نوع وسیله ی نقلیه ای که برای حمل و نقل انتخاب می شود، بیمه حمل و نقل کالا به سه دسته ی بیمه حمل و نقل دریایی، بیمه حمل و نقل زمینی و بیمه حمل و نقل هوایی تقسیم می شود.
بنابراین یکی از موارد مهمی که در بیمه نامه قید شده و بر اساس آن انواع خساراتی که بیمه گذار ملزم به جبران خسارت آن است مشخص می شود، نوع وسیله ی نقلیه ای است که کالا از طریق آن به مقصد می رسد.
قرارداد بیمه حمل و نقل کالا
همانند سایر انواع قرارداد در بیمه ی حمل و نقل کالا پس از عقد قراردادی به نام قرارداد بیمه حمل و نقل خدمات مورد توافق ارائه می گردد. قوانین حمل و نقل کالاها مطابق با قوانین همان کشور تنظیم می گردد؛ اما اگر قصد صادرات و واردات کالایی را داشته باشید قوانین حمل و نقل کالا براساس قوانین بین المللی اجرا خواهد شد.
البته تدوین قراردادهای مربوط به حمل و نقل در کشورهای مختلف در همکاری با موسسات نیز انجام می پذیرد؛ برای مثال در انگلیس شرکت بیمه گران لندن در خصوص انواع خساراتی که تحت پوشش بیمه حمل و نقل کالا قرار می گیرند بندهایی تحت عنوان بند A، B و C را تدوین کرده است. تمامی خسارات وارده به کالا توسط بیمه گذار مطابق با این بندها مورد ارزیابی قرار می گیرد.
خصوصیات قرارداد بیمه حمل ونقل کالا
بیمه حمل و نقل کالا براساس توافقات دو طرفه میان بیمه گذار و بیمه شونده انجام می شود. این بیمه تقریبا در تمام نقاط دنیا دارای خصوصیات مشترکی است که این خصوصیات شامل موارد زیر است: انواع قراردادهای بیمه ی حمل و نقل دارای خاصیت استمراری هستند استمراری بودن قرارداد بیمه حمل و نقل به این معناست که تمامی شروط و بندهای معاهده از زمان خروج کالا تا زمان تحویل در مقصد در جریان بوده و دارای اعتبار است.
بنابراین چنانچه فردی کالای خود را برای حمل و نقل بیمه کرده و برای آن هزینه پرداخت کند، بیمه گذار متعهد می گردد که در صورت خسارت برای جبران آن هزینه های لازم را پرداخت کند. بیمه حمل و نقل کالا در دسته ی معاملات تجاری قرار می گیرد.
معاملات حمل و نقل در دسته ی انواع معاملات تجاری طبقه بندی می شوند؛ زیرا شرکت های بیمه شرکت های تاجر هستند. این موضوع تنها در خصوص شرکت ها صادق است و در مورد بیمه گذاران صحت ندارد. بیمه گذاری برای بیمه گذار نباید منشا سود باشد.
این بیمه باید فقط بر مبنای اصل جبران خسارت و غرامت تنظیم گردد. منظور از اصل جبران خسارت بدون پرداخت سود این است که در صورت بروز حادثه، بیمه گذار باید تنها معادل جبران خسارت آسیب ذکر شده هزینه پرداخت کند و حق پرداخت مبالغ بیشتر را ندارد.
در ماده 190 قانون مدنی کشور ایران شرایط عقد قرارداد و صحت معامله شامل موارد زیر است:
*رضایت طرفین از شروط قرارداد
*معین بودن بندها و موضوعات مورد بحث در قرارداد
*اهلیت طرفین
*مشروع بودن معامله معرفی انواع بیمه حمل و نقل کالا بیمه حمل و نقل کالا به دو صورت کلی بیمه قراردادی و بیمه ساده صادر می گردد.
این دو نوع بیمه براساس ویژگی های مشخص به صورت زیر تقسیم بندی می شوند: برمبنای روش حمل و نقل: بیمه ی حمل و نقل کالا در این نوع تقسیم بندی براساس نوع حمل و نقل یعنی زمینی، هوایی، دریایی و یا ترکیبی از این سه مورد تقسیم بندی می شود.
البته در حمل و نقل دریایی نوع دیگری از تقسیم بندی وجود دارد که برمبنای آن ترانزیت کالا بر اساس حمل و نقل با شناورهای کوچک و حمل و نقل با کشتی تقسیم بندی می شود.
براساس محدوده جغرافیایی: در این نوع تقسیم بندی انواع حمل و نقل به چهار صورت داخلی، صادرات، واردات و ترانزیت تقسیم می گردند. بر مبنای نوع پوشش های بیمه ای: در تقسیم بندی جزئی تر انواع بیمه حمل و نقل کالا بر اساس محدوده جغرافیایی و نوع خطرات تقسیم بندی می شود.
در این دسته بندی حمل نقل داخلی به پوشش خطرات تکمیلی و پوشش خطرات محدود و در حمل و نقل خارجی به پوشش های A, B,C و Total Loss تقسیم می شود. در ادامه برای تفهیم بهتر به توضیح هر کدام از این موارد می پردازیم.
بیمه حمل و نقل کالای وارداتی در این نوع بیمه کالاهای که به علت نیاز کشور از کشور های خارجی وارد می شوند تحت پوشش قرار می گیرند. مدارک مورد نیاز برای بیمه حمل و نقل داخلی شامل:
*اصل گواهی مبدا
*بارنامه داخلی
*قبوض انبار گمرکی
* گواهی کسر تخلیه یا عدم تحویل
* گزارش پلیس از محل وقوع حادثه (در صورت وقوع حادثه)
*اصل صورت بسته بندی کالا
* کپی پشت و روی پروانه سبز گمرکی
* بارنامه داخلی
* اصل CMR
بیمه حمل و نقل کالاهای داخلی
در بیمه حمل و نقل کالاهای داخلی کالاهایی تحت پوشش قرار می گیرند که در کشور از شهری به شهری دیگر منتقل می شوند. از جمله مواردی که در این نوع بیمه تحت پوشش قرار می گیرد تقریبا مشابه با سایر بیمه ها شامل مواردی مانند: سرقت، آبدیدگی، انفجار، تخلیه و بارگیری اشتباه، زمین گیر شدن، غرق شدن یا واژگون شدن کشتی، آتش سوزی و شکستن است.
بیمه حمل و نقل کالاهای صادراتی
در این نوع بیمه کالاهایی که برای عرضه به بازارهای جهانی بسته بندی و ارسال می شوند، تحت پوشش بیمه قرار می گیرند. در بیمه حمل و نقل کالاهای صادراتی پس از بروز خسارت مالک کالا لازم است با ارائه اسناد به اداره گمرک مراجعه کرده و میزان خصارت را مشخص کند. جبران خسارت در این نوع بیمه اغلب پس از 5 روز خسارت پرداخت می گردد. انواع خسارت در بیمه ممکن است به صورت پرداخت کامل هزینه و یا فرانشیز (پرداخت بخشی از خسارت) واریز شود.
بیمه حمل و نقل کالاهای ترانزیت
کالاهای ترانزیت به کالاهایی گفته می شود که از کشور خارجی به کشور خارجی دیگر صادر می شود. این بیمه به دو دسته ی کالاهایی که برای صادرات از مرز ایران عبور می کنند و کالاهایی که از مرز ایران عبور نمی کنند تقسیم می شود. از این نوع بیمه افرادی استفاده می کنند که در ایران قصد دارند محصول خود را که در شرکت های خارجی تولید می شود برای عرضه به سایر کشورهای صادر کنند.
در نهایت توصیه می کنیم برای عقد قرارداد بیمه حمل و نقل کالا با نوجه به مطالب بالا، زمینه ی فعالیت خود را انتخاب کنید. سپس با مشاوران و وکلای حقوقی برای انتخاب شرکت بیمه ای و بندهای آن مشورت کرده و کالاهای خود را قبل از هرگونه حمل و نقل بیمه کنید. دقت کنید! با توجه به انواع حوادث مانند حوادث جاده ای در صورت عدم توجه به بیمه نمودن کالاها ممکن است با حوادث جبران ناپذیری و جدی مادی و جانی مواجه شوید.
گردآوری: بخش علمی موزستان
