معجزه‌ای از اعماق دریا؛ فواید شگفت‌انگیز جلبک دریایی برای سلامتی

از دریا تا بشقاب شما؛ طعمی جدید و خواصی بی‌شمار با جلبک دریایی 

جلبک دریایی یا سبزیجات دریایی انواع مختلفی از جلبک هستند که در دریا رشد می‌کنند. این گیاهان منبع غذایی برای موجودات دریایی بوده و رنگ آن‌ها طیف وسیعی از قرمز و سبز تا قهوه‌ای و سیاه را شامل می‌شود. 

جلبک دریایی در سرتاسر جهان در امتداد سواحل صخره‌ای می‌روید، اما مصرف آن در کشورهای آسیایی مانند ژاپن، کره‌ و چین بیشتر رایج است. این ماده غذایی بسیار متنوع بوده و می‌توان از آن در انواع غذاها از جمله رول سوشی، سوپ و خورش، سالاد، مکمل‌ها و اسموتی استفاده کرد.

فواید جلبک دریایی

علاوه بر این، جلبک دریایی بسیار مغذی است و مصرف مقدار کمی از آن فواید بسیاری به همراه دارد. در ادامه، به فواید جلبک دریایی که با پشتوانه علمی تایید شده‌اند، اشاره می‌کنیم:

1. حاوی ید و تیروزین، پشتیبان عملکرد تیروئید

غده‌ی تیروئید هورمون‌هایی ترشح می‌کند که به کنترل رشد، تولید انرژی، تولیدمثل و ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده در بدن کمک می‌کنند. تیروئید برای ساخت هورمون به ید نیاز دارد. با کمبود ید، ممکن است به مرور زمان علائمی مانند تغییرات وزن، خستگی یا تورم گردن را تجربه کنید.

دریافت توصیه‌شده‌ی روزانه (RDI) ید برای بزرگسالان 140 میکروگرم در روز است.

جلبک دریایی توانایی منحصر به فردی در جذب مقادیر زیادی ید از اقیانوس دارد. محتوای ید آن به شدت به نوع جلبک، محل و نحوه‌ی فرآوری آن بستگی دارد. در واقع، یک ورق خشک جلبک دریایی می‌تواند 11 تا 1989 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه را تامین کند.

در ادامه، متوسط ​​محتوای ید سه نوع جلبک دریایی خشک مختلف آورده شده‌است:

• نوری: 37 میکروگرم در هر گرم (25 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه)

• واکامه: 139 میکروگرم در هر گرم (93 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه)

• کمبو: 2523 میکروگرم در هر گرم (1682 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه)

• کلپ یکی از بهترین منابع ید است. تنها یک قاشق چایخوری (3.5 گرم) کلپ خشک می‌تواند 59 برابر میزان توصیه‌شده روزانه را در خود داشته باشد.

جلبک دریایی همچنین حاوی اسید آمینه‌ای به نام تیروزین است که در کنار ید، برای ساخت دو هورمون کلیدی که به عملکرد صحیح غده‌ی تیروئید کمک می‌کنند، استفاده می‌شود.

2. منبع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی

هر نوع جلبک دریایی مجموعه‌ای منحصر به فرد از مواد مغذی دارد. پاشیدن مقداری جلبک خشک روی غذای شما نه تنها طعم، بافت و مزه بیشتری به غذای شما می‌بخشد، بلکه راهی آسان برای افزایش مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی‌ست.

به طور کلی، 1 قاشق غذاخوری (7 گرم) اسپیرولینای خشک می‌تواند موارد زیر را تامین کند: 

• کالری: 20

• کربوهیدرات: 1.7 گرم

• پروتئین: 4 گرم

• چربی: 0.5 گرم

• فیبر: 0.3 گرم

• ریبوفلاوین: 20 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه

• تیامین: 14 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه

• آهن: 11 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه

• منگنز: 6 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه

• مس: 47 درصد از میزان توصیه‌شده روزانه

جلبک دریایی همچنین حاوی مقادیر کمی از ویتامین‌های A، C، E و K، همراه با فولات، روی، سدیم، کلسیم و منیزیم است.

در حالی که ممکن است تنها درصد کمی از برخی از میزان‌های توصیه‌شده‌ی روزانه را تامین کند، استفاده از آن به عنوان چاشنی یک یا دو بار در هفته، راهی آسان برای افزودن مواد مغذی بیشتر به رژیم غذایی شماست.

پروتئین‌های موجود در برخی جلبک‌ها مانند اسپیرولینا و کلرلا، حاوی تمام اسیدهای آمینه‌ی ضروری هستند. این بدان معناست که جلبک دریایی می‌تواند به شما در دریافت کل طیف اسیدهای آمینه‌ی مورد نیازتان کمک کند. جلبک دریایی همچنین می‌تواند منبع خوبی از چربی‌های امگا-3 و ویتامین B12 باشد.

3. حاوی انواع آنتی اکسیدان های محافظ است

آنتی اکسیدان ها می توانند مواد ناپایدار بدن شما به نام رادیکال های آزاد را کمتر واکنش نشان دهند. این باعث می شود آنها کمتر به سلول های شما آسیب بزنند.

علاوه بر این، تولید بیش از حد رادیکال های آزاد به عنوان یک علت زمینه ای برای چندین بیماری، مانند بیماری قلبی و دیابت در نظر گرفته می شود.

جلبک دریایی علاوه بر اینکه حاوی ویتامین های آنتی اکسیدانی A، C و E است، دارای طیف گسترده ای از ترکیبات گیاهی مفید از جمله فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها است. نشان داده شده است که اینها از سلول های بدن شما در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کنند. تحقیقات زیادی بر روی یک کاروتنوئید خاص به نام فوکوگزانتین متمرکز شده است.

این کاروتنوئید اصلی موجود در جلبک های قهوه ای مانند واکامه است و 13.5 برابر ظرفیت آنتی اکسیدانی ویتامین E دارد. نشان داده شده است که فوکوگزانتین بهتر از ویتامین A از غشای سلولی محافظت می کند. در حالی که بدن همیشه فوکوگزانتین را به خوبی جذب نمی کند، جذب آن ممکن است با مصرف آن همراه با چربی بهبود یابد.

با این وجود، جلبک دریایی حاوی طیف گسترده ای از ترکیبات گیاهی است که با هم کار می کنند تا اثرات آنتی اکسیدانی قوی داشته باشند.

4. تأمین کننده فیبر و پلی ساکاریدهایی که می توانند سلامت روده شما را تقویت کنند

باکتری‌های روده نقش بسیار مهمی در سلامتی شما دارند. تخمین زده می شود که تعداد سلول های باکتریایی در بدن شما بیشتر از سلول های انسانی است. عدم تعادل در باکتری‌های “خوب” و “بد” روده می‌تواند منجر به بیماری و نارسایی شود.

جلبک دریایی منبع عالی فیبر است که به ‌خاطر تقویت سلامت روده شناخته شده. فیبر می‌تواند 25 تا 75 درصد از وزن خشک جلبک دریایی را تشکیل دهد. این مقدار بیشتر از محتوای فیبر اکثر میوه‌ها و سبزیجات است.

فیبر در برابر هضم مقاومت می‌کند و به جای آن به عنوان منبع غذایی برای باکتری‌های روده بزرگ شما مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که برخی قندهای خاص موجود در جلبک دریایی به نام سولفاته پلی ساکاریدها، باعث افزایش رشد باکتری‌های “خوب” روده می‌شوند. این پلی ساکاریدها همچنین می‌توانند تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFA) را افزایش دهند، که از سلول‌های پوششی روده شما حمایت و تغذیه می‌کنند.

5. ممکن است با به تأخیر انداختن گرسنگی و کاهش وزن به کاهش وزن شما کمک کند

جلبک دریایی حاوی مقدار زیادی فیبر است که هیچ کالری‌ ندارد. همچنین، فیبر موجود در جلبک دریایی ممکن است باعث کند شدن تخلیه معده شود. این امر به شما کمک می‌کند تا برای مدت طولانی‌تری احساس سیری کنید و می‌تواند از گرسنگی زودرس جلوگیری کند.

علاوه بر این، جلبک دریایی دارای اثرات ضدچاقی نیز محسوب می‌شود. به طور خاص، چندین مطالعه روی حیوانات نشان می‌دهد که ماده‌ای در جلبک دریایی به نام فوکوزانتین ممکن است به کاهش چربی بدن کمک کند.

یک مطالعه روی حیوانات نشان داد که موش‌هایی که فوکوزانتین مصرف کردند، وزن کم کردند، در حالی که موش‌هایی که رژیم غذایی کنترل را مصرف کردند، وزنشان کم نشد.

نتایج نشان داد که فوکوزانتین بیان پروتئینی را که چربی را در موش‌ها متابولیزه می‌کند، افزایش می‌دهد. 

مطالعات دیگر روی حیوانات نیز نتایج مشابهی را نشان دادند. برای مثال، نشان داده شده است که فوکوزانتین به طور قابل توجهی سطح قند خون را در موش‌ها کاهش می‌دهد و به کاهش وزن بیشتر کمک می‌کند. اگرچه نتایج در مطالعات حیوانی بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما انجام مطالعات انسانی برای تأیید این یافته‌ها ضروری است.

6. ممکن است خطر بیماری قلبی را کاهش دهد

بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. عواملی که خطر شما را افزایش می دهند عبارتند از کلسترول بالا، فشار خون بالا، سیگار کشیدن و عدم تحرک فیزیکی یا اضافه وزن. جلبک دریایی ممکن است به کاهش سطح کلسترول خون شما کمک کند.

یک مطالعه 8 هفته ای به موش ها با کلسترول بالا با رژیم غذایی پرچرب همراه با 10 درصد جلبک دریایی خشک شده در انجماد تغذیه کرد. نشان داد که موش‌ها 40 درصد کلسترول تام کمتر، 36 درصد کلسترول LDL و 31 درصد سطوح تری گلیسیرید پایین‌تری داشتند.

بیماری قلبی همچنین می تواند به دلیل لخته شدن بیش از حد خون ایجاد شود. جلبک دریایی حاوی کربوهیدرات هایی به نام فوکان است که ممکن است به جلوگیری از لخته شدن خون کمک کند. در واقع، یک مطالعه حیوانی نشان داد که فوکان استخراج شده از جلبک دریایی به اندازه یک داروی ضد انعقاد از لخته شدن خون جلوگیری می کند.

محققان همچنین شروع به بررسی پپتیدهای موجود در جلبک دریایی کرده‌اند. مطالعات اولیه بر روی حیوانات نشان می دهد که این ساختارهای پروتئین مانند ممکن است بخشی از مسیری را که فشار خون را در بدن شما افزایش می دهد مسدود کند. با این حال، مطالعات انسانی در مقیاس بزرگ برای تأیید این نتایج مورد نیاز است.

7. ممکن است با بهبود مدیریت قند خون به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 کمک کند

دیابت زمانی رخ می دهد که بدن شما نتواند در طول زمان سطح قند خون خود را متعادل کند.

انتظار می رود تا سال 2040، 642 میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت نوع 1 یا نوع 2 مبتلا شوند. جالب توجه است که جلبک دریایی به یک مرکز تحقیقاتی برای راه‌های جدید حمایت از افرادی که در معرض خطر دیابت هستند تبدیل شده است. یک مطالعه 8 هفته ای روی 60 ژاپنی نشان داد که فوکوگزانتین، ماده ای در جلبک دریایی قهوه ای، ممکن است به بهبود کنترل قند خون کمک کند.

شرکت کنندگان یک روغن محلی جلبک دریایی دریافت کردند که حاوی 0 میلی گرم، 1 میلی گرم یا 2 میلی گرم فوکوگزانتین بود. این مطالعه نشان داد که افرادی که 2 میلی گرم فوکوگزانتین دریافت کردند، در مقایسه با گروهی که 0 میلی گرم دریافت کردند، سطح قند خونشان بهبود یافته بود.

این مطالعه همچنین به بهبودهای اضافی در سطح قند خون در افرادی که تمایل ژنتیکی به مقاومت به انسولین دارند، اشاره کرد که معمولاً با دیابت نوع 2 همراه است. علاوه بر این، ماده دیگری در جلبک دریایی به نام آلژینات از افزایش قند خون حیوانات پس از تغذیه با یک وعده غذایی با قند بالا جلوگیری کرد. تصور می‌شود که آلژینات ممکن است جذب قند را در جریان خون کاهش دهد.

چندین مطالعه حیوانی دیگر بهبود کنترل قند خون را هنگام افزودن عصاره جلبک دریایی به رژیم غذایی گزارش کرده اند.

عوارض و خطرات احتمالی جلبک دریایی

با اینکه جلبک دریایی یک غذای سالم در نظر گرفته می‌شود، مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات بالقوه‌ای به همراه داشته باشد.

ید اضافی

جلبک دریایی می‌تواند مقدار بسیار زیاد و بالقوه خطرناکی ید داشته باشد. مصرف بالای جلبک دریایی توسط مردم ژاپن ممکن است یکی از دلایلی باشد که آن‌ها بالاترین امید به زندگی را در جهان دارند.

با این حال، متوسط مصرف روزانه ید در ژاپن بین 1000 تا 3000 میکروگرم (667 تا 2000 درصد از RDI) تخمین زده می‌شود. این برای افرادی که هر روز جلبک دریایی مصرف می‌کنند، خطرناک است، زیرا 1،100 میکروگرم ید حداکثر میزان قابل تحمل (TUL) برای بزرگسالان است.

خوشبختانه، در فرهنگ‌های آسیایی، جلبک دریایی معمولاً با غذاهایی خورده می‌شود که می‌تواند جذب ید توسط غده تیروئید را مهار کند. این غذاها به عنوان گواتروژن شناخته می‌شوند و در غذاهایی مانند بروکلی، کلم و کلم چینی یافت می‌شوند. علاوه بر این، مهم است توجه داشته باشید که جلبک دریایی محلول در آب است، به این معنی که پختن و فرآوری آن می‌تواند بر میزان ید آن تأثیر بگذارد.

به عنوان مثال، زمانی که کلپ به مدت 15 دقیقه جوشانده شود، می تواند تا 99 درصد از محتوای ید خود را از دست بدهد. در حالی که چند گزارش موردی مصرف کلپ حاوی ید و اختلال عملکرد تیروئید را به هم مرتبط کرده‌اند، عملکرد تیروئید پس از قطع مصرف به حالت عادی بازگشته است. با وجود این، مقادیر بالای جلبک دریایی می‌تواند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارد و علائم مصرف بیش از حد ید اغلب با علائم کمبود ید مشابه است.

اگر فکر می‌کنید ید زیادی مصرف می‌کنید و علائمی مانند تورم در ناحیه گردن یا نوسانات وزن را تجربه می‌کنید، مصرف غذاهای غنی از ید را کاهش دهید و با پزشک خود صحبت کنید.

بار فلزات سنگین

جلبک دریایی می‌تواند مواد معدنی را به صورت متمرکز جذب و ذخیره کند.

این موضوع یک خطر سلامتی را به همراه دارد، زیرا جلبک دریایی همچنین می تواند حاوی مقادیر زیادی از فلزات سنگین سمی مانند کادمیوم، جیوه و سرب باشد. با این حال، میزان فلزات سنگین در جلبک دریایی معمولاً کمتر از حداکثر مجاز غلظت در اکثر کشورها است.

یک مطالعه اخیر غلظت 20 فلز را در 8 نوع جلبک دریایی مختلف از آسیا و اروپا تجزیه و تحلیل کرد.

این مطالعه نشان داد که سطوح کادمیوم، آلومینیوم و سرب موجود در 4 گرم از هر جلبک دریایی خطرات جدی برای سلامتی ندارد. با وجود این، اگر به طور مرتب جلبک دریایی مصرف می‌کنید، این احتمال وجود دارد که فلزات سنگین به مرور زمان در بدن شما انباشته شوند.

در صورت امکان، جلبک دریایی ارگانیک خریداری کنید، زیرا احتمال کمتری دارد که حاوی مقادیر قابل توجهی از فلزات سنگین باشد.

سوالات متداول در مورد جلبک دریایی

1. آیا جلبک دریایی برای پوست مفید است؟

استفاده از لوازم آرایشی حاوی جلبک دریایی ممکن است برای پوست افراد مفید باشد. اثرات ضد التهابی جلبک دریایی به علاوه محتوای آنتی اکسیدانی و ترکیبات زیست فعال آن ممکن است به بهبود سلامت پوست کمک کند.

2. آیا می توانید بیش از حد جلبک دریایی بخورید؟

خوردن بیش از حد جلبک دریایی ممکن است، به خصوص اگر حاوی مقادیر زیادی ید باشد، که می تواند بر سلامت تیروئید تأثیر بگذارد. یک مطالعه نشان می دهد که مصرف جلبک دریایی ممکن است باعث قرار گرفتن در معرض ید زیاد شود که می تواند منجر به بیماری تیروئید شود.

3. جلبک دریایی چیست؟ 

جلبک دریایی نوعی گیاه دریایی است که در آب‌های شور و اقیانوس‌ها رشد می‌کند. این گیاهان تنوع رنگی زیادی دارند و در فرهنگ‌های مختلف به عنوان غذا و مکمل استفاده می‌شوند.

4. انواع مختلف جلبک دریایی کدامند؟ 

جلبک دریایی در انواع مختلفی مانند نوری، واکامه، کلپ، اسپیرولینا و چلورلا وجود دارد. هر نوع جلبک دریایی طعم، بافت و خواص تغذیه‌ای منحصر به فرد خود را دارد.

5. چگونه می‌توان جلبک دریایی را مصرف کرد؟

جلبک دریایی را می‌توان به روش‌های مختلفی مصرف کرد. می‌توانید آن را به صورت خام، خشک یا پخته میل کنید. جلبک دریایی را می‌توان به عنوان ساشیمی، سالاد، سوپ، خورش، اسموتی و مکمل غذایی استفاده کرد.

6. آیا مصرف جلبک دریایی برای همه افراد بی‌خطر است؟

مصرف جلبک دریایی برای اکثر افراد بی‌خطر است. با این حال، زنان باردار یا شیرده، افراد مبتلا به بیماری‌های تیروئید و افراد دارای حساسیت به ید باید قبل از مصرف جلبک دریایی با پزشک خود مشورت کنند.

سخن پایانی

جلبک دریایی به طور فزاینده ای یک ماده محبوب در غذاهای سراسر جهان است. این بهترین منبع غذایی ید است که به حمایت از غده تیروئید شما کمک می کند. همچنین حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگری مانند ویتامین K، ویتامین‌های B، روی و آهن، همراه با آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به محافظت از سلول‌های شما در برابر آسیب کمک می‌کنند.

با این حال، ید بیش از حد از جلبک دریایی می تواند به عملکرد تیروئید شما آسیب برساند.

برای فواید بهینه برای سلامتی، از این ماده باستانی در مقادیر منظم اما کم لذت ببرید.

گردآوری: بخش سلامت موزستان