مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی رحم؛ کلید طلایی یک ریکاوری سریع و موفق

بازگشت به زندگی بعد از لاپاراسکوپی؛راهنمای گام به گام مراقبت های بعد از عمل

لاپاراسکوپی نوعی جراحی کم تهاجمی است که با استفاده از چند برش کوچک و یک دوربین برای مشاهده داخل بدن انجام می شود. این روش جراحی برای طیف وسیعی از بیماری ها از جمله مشکلات زنان و زایمان، آپاندیسیت و کیسه صفرا استفاده می شود.

در این مقاله، دستورالعمل های کلی مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی مشکلات زنان و زایمان را ارائه می دهیم. لطفا توجه داشته باشید که این دستورالعمل ها فقط به عنوان یک راهنمای کلی هستند و ممکن است بسته به شرایط خاص شما متفاوت باشند. همیشه باید دستورالعمل های خاص پزشک خود را دنبال کنید.

تجربه جراحی لاپاراسکوپی برای هر فرد متفاوت است. تجربه ما تحت تاثیر انتظارات، پیچیدگی عمل، مدت زمان جراحی، جراح، بیمارستان، پرستاران، میزان تحمل درد و بسیاری موارد دیگر قرار دارد.  

مرور کلی بر تکنیک لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. در اکثر موارد، برشی کوچک در ناحیه ناف ایجاد شده و شکم با گاز CO₂ پر می شود. این کار شکم را از اندام های داخلی دور نگه داشته و به جراح دید واضح تری می دهد. پس از آن، دوربین لاپاروسکوپ وارد شکم می شود. ممکن است دو برش کوچک دیگر در شکم ایجاد شود تا از ابزارهای جراحی اضافی، مانند پروبی برای حرکت دادن اندام ها، در حین جراحی استفاده شود. بسیاری از جراحان علاوه بر این از یک دوربین فیلمبرداری متصل به لاپاروسکوپ برای گسترش دید و مشاهده کل تیم جراحی به روند عمل استفاده می کنند.

پزشک در طی لاپاروسکوپی، اندام های لگن را معاینه می کند و به دنبال ضایعات آندومتریوز آشکار و غیرمعمول، آندومتریوما (کیست های پر از آندومتریوز)، چسبندگی ها و زخم ها می گردد. لاپاروسکوپی بهترین ابزار تشخیصی برای تایید آندومتریوز است. همچنین پزشک ممکن است بر اساس شرح حال و علائم شما، تومورهای فیبروم، کیست تخمدان یا سایر ناهنجاری ها را بررسی کند. سایر روش‌ها، مانند هیستروسکوپی (معاینه داخل رحم)، نیز ممکن است به طور اضافی انجام شود. در موارد ناباروری، ممکن است برای بررسی باز بودن لوله های فالوپ نیز تست انجام شود.

لاپاراسکوپی معمولا به صورت سرپایی انجام می شود، هرچند اگر جراحی دشوار یا طولانی باشد، ممکن است نیاز به بستری یک شبانه وجود داشته باشد. بهتر است از نظر ذهنی برای حداقل یک شب بستری آماده باشید.

اقدامات لازم قبل از لاپاراسکوپی رحم

برای انجام هر چه بهتر عمل لاپاراسکوپی رحم و افزایش احتمال موفقیت آن، لازم است اقدامات زیر را قبل از عمل انجام دهید:

• ناشتا بودن: به مدت 6 تا 8 ساعت قبل از عمل، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

• استحمام: شب قبل از عمل، به طور کامل حمام کنید.

• لنزهای چشمی و پروتزها: اگر از لنزهای چشمی یا هرگونه پروتز در بدن مانند پروتز لگن، سینه یا زانو استفاده می کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت امکان، قبل از عمل لنزها و پروتزها را خارج کنید.

• تخلیه روده: 48 ساعت قبل از عمل، با استفاده از داروهای ملین یا پودرهای مخصوص، روده خود را به طور کامل تخلیه کنید. این امر به ویژه برای افرادی که سابقه چسبندگی شدید لگن یا اندومتریوز دارند، بسیار مهم است.

• سابقه پزشکی: پزشک خود را از هرگونه بیماری قبلی، آلرژی به دارو (به خصوص داروهای بیهوشی)، داروهای مصرفی، سابقه مصرف مواد مخدر و دخانیات و همچنین سابقه جراحی های قبلی آگاه کنید.

• جواهرات: از همراه داشتن هرگونه طلا، جواهر و اشیاء قیمتی در روز عمل خودداری کنید.

• آزمایشات و عکس برداری: قبل از عمل، تمام آزمایشات و عکس برداری های تجویز شده توسط پزشک خود را انجام دهید.

• زمان عمل: تا حد امکان، زمان عمل را در دورانی غیر از قاعدگی (پریود) انتخاب کنید. با این حال، در موارد اضطراری، لاپاراسکوپی می تواند در دوران قاعدگی نیز انجام شود.

مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی رحم

جراحی لاپاراسکوپی رحم، روشی مدرن برای تشخیص و درمان طیف وسیعی از مشکلات لگنی مانند عفونت رحم، بارداری خارج رحمی و آندومتریوز است. در این روش، از طریق برش های کوچک و با استفاده از ابزارهای لاپاروسکوپی، اقدامات تشخیصی و درمانی انجام می شود. با وجود کم تهاجمی بودن این روش، مراقبت های قبل و بعد از عمل برای بهبودی کامل و بازگشت به زندگی عادی ضروری است. در این مقاله به مهم ترین نکات مراقبتی بعد از لاپاراسکوپی رحم می پردازیم:

استراحت بعد از لاپاراسکوپی:

• استراحت مطلق: پس از جراحی، 1 تا 2 روز استراحت مطلق در بیمارستان ضروری است.

• استراحت در منزل: پس از ترخیص، حداقل 2 هفته استراحت کافی در منزل و انجام فعالیت های سبک روزانه طبق دستور پزشک الزامی است.

• بازگشت به فعالیت های سنگین: برای انجام کارهای سنگین تر یا بازگشت به محل کار باید حداقل 4 تا 6 هفته از عمل گذشته باشد.

• وضعیت خواب: بهترین حالت خوابیدن در دوران نقاهت، به پشت و با قرار دادن بالش زیر زانوها برای کاهش فشار بر لگن و کمر است.

مراقبت از زخم بعد از لاپاراسکوپی: 

• مصرف آنتی بیوتیک: آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک را در زمان های تعیین شده برای بهبود سریع زخم مصرف کنید.

• تمیز نگه داشتن زخم: محل زخم را تمیز و ضد عفونی کنید.

• خشکی زخم: از مرطوب شدن زخم خودداری کنید و آن را خشک نگه دارید.

• محافظت از زخم: از قرار گرفتن زخم در معرض نور خورشید، بلند کردن اجسام سنگین و حرکات کششی که باعث فشار به زخم می شود، خودداری کنید.

• کاهش درد: برای تسکین درد، از مسکن های تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.

• بهبودی زخم: بهبودی کامل زخم ها و از بین رفتن جای بخیه ها 1 سال زمان می برد.

مراقبت از بخیه ها:

• جذب بخیه ها: بخیه ها نیازی به کشیدن ندارند و پس از 2 تا 6 هفته جذب پوست می شوند.

• علائم عفونت: در صورت مشاهده قرمزی، ترشح، حساسیت، سوزش یا خارش شدید در اطراف بخیه ها، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

• استحمام: 48 ساعت پس از عمل می توانید دوش بگیرید. پس از دوش، محل بخیه ها را به آرامی با حوله تمیز خشک کنید و پانسمان را مجدداً قرار دهید.

تغذیه:

• ناشتایی: پس از عمل، حداقل 12 ساعت ناشتایی الزامی است.

• رژیم غذایی: روز بعد از عمل، غذای مایع و سبک مصرف کنید. از روز دوم می توانید رژیم غذایی معمولی خود را داشته باشید.

• جلوگیری از یبوست: برای پیشگیری از یبوست ناشی از مصرف مسکن ها و جبران آب از دست رفته بدن، به اندازه کافی آب بنوشید.

• محدودیت های غذایی: از مصرف آبمیوه های مرکبات، نوشیدنی های گازدار، غذاهای پرچرب و پرنمک در دو هفته اول پس از عمل خودداری کنید.

سایر مراقبت ها:

• خودداری از رانندگی: تا 48 ساعت پس از عمل از رانندگی به دلیل تاثیر داروهای مسکن و احتمال خواب آلودگی خودداری کنید.

• محدودیت در بلند کردن اجسام: تا 4 تا 6 هفته از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.

• خودداری از رابطه جنسی: تا 2 یا ترجیحاً 4 هفته پس از عمل از برقراری رابطه جنسی اجتناب کنید.

• محدودیت در نشستن: به مدت طولانی ننشینید.

• وضعیت خواب: به پهلو یا به پشت بخوابید.

• کاهش نفخ: با قرار دادن حوله گرم، ماساژ ملایم یا پیاده روی خیلی سبک از نفخ شکم پیشگیری کنید.

• مصرف مایعات: مایعات زیاد بنوشید.

• محدودیت در حمام و شنا: تا دو هفته از حمام داغ، جکوزی و تا 48 ساعت پس از عمل از شنا کردن خودداری کنید.

• خودداری از دوچرخه سواری: در طول دوران نقاهت از دوچرخه سواری خودداری کنید.

رژیم غذایی مناسب بعد از لاپاراسکوپی رحم

رژیم غذایی بعد از لاپاراسکوپی رحم نقش مهمی در بهبودی سریع و کامل شما دارد. در اینجا دستورالعمل های کلی برای تغذیه بعد از این عمل ارائه می دهیم:

مراحل اولیه:

به مدت 6 تا 8 ساعت بعد از عمل، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. این امر به التیام روده و جلوگیری از حالت تهوع کمک می کند.

پس از 6 تا 8 ساعت ناشتایی، می توانید مایعات شفاف مانند آب، آب میوه رقیق شده و چای بدون کافئین را به تدریج شروع کنید. از نوشیدن مایعات گازدار و کافئین دار خودداری کنید.

روز اول تا دوم:

در این مرحله می توانید غذاهای سبک و کم چرب مانند سوپ، ماست، برنج سفید و نان تست را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. غذاها را به صورت وعده های کوچک و مکرر میل کنید تا از سوء هاضمه جلوگیری کنید.

همچنان به نوشیدن مایعات فراوان ادامه دهید.

روز سوم تا هفتم:

می توانید غذاهای نرم و پخته شده مانند مرغ بدون پوست، ماهی، تخم مرغ، سیب زمینی پخته و سبزیجات بخارپز را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. از خوردن غذاهای سرخ شده، تند، چرب و فیبردار بالا خودداری کنید.

می توانید میوه ها و سبزیجات را به صورت پخته شده یا خام (در صورت تحمل) مصرف کنید.

هفته دوم و به بعد:

به تدریج می توانید به رژیم غذایی معمولی خود بازگردید. با این حال، همچنان باید از غذاهای سنگین، چرب و تند که ممکن است باعث ناراحتی گوارشی شوند، خودداری کنید.

به تدریج مصرف فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. فیبر به جلوگیری از یبوست، که یک عارضه جانبی شایع داروهای مسکن است، کمک می کند.

نکات کلی:

• آهسته غذا بخورید و خوب بجوید.

• غذاهای خود را به خوبی هضم کنید.

• از پرخوری خودداری کنید.

• به بدنتان گوش دهید و در صورت احساس ناراحتی، از خوردن غذاهایی که باعث ناراحتی می شوند، خودداری کنید.

• مایعات زیادی بنوشید.

• از مصرف الکل و کافئین خودداری کنید.

سوالات متداول درباره لاپاراسکوپی

1. چه مدت پس از لاپاراسکوپی رحم می توانم به محل کار خود بازگردم؟

بازگشت به کار بعد از لاپاراسکوپی رحم به نوع عمل، شغل شما و سرعت بهبودی شما بستگی دارد. به طور کلی، برای اکثر افراد، 4 تا 6 هفته زمان نیاز است تا بتوانند به سر کار خود بازگردند.

2. دلیل دردهای شدید در ناحیه شکم بعد از عمل لاپاراسکوپی رحم چیست؟

دردهای شدید در ناحیه شکم بعد از لاپاراسکوپی رحم می تواند ناشی از چند عامل باشد:

– درد ناشی از برش ها: این دردها به دلیل ایجاد برش های کوچک در شکم برای ورود لاپاراسکوپ ایجاد می شود و طبیعی است.

– التهاب: پس از هر عمل جراحی، التهاب در ناحیه جراحی ایجاد می شود که می تواند باعث درد شود.

– ایجاد گاز: در حین عمل لاپاراسکوپی، گاز دی اکسید کربن به حفره شکم پمپ می شود تا اندام ها را از هم جدا کند. این گاز ممکن است بعد از عمل باعث درد و نفخ شکم شود.

– یبوست: داروهای مسکن که بعد از عمل تجویز می شوند می توانند یبوست ایجاد کنند و یبوست نیز می تواند باعث درد شکم شود.

– عفونت: در موارد نادر، عفونت در محل برش ها می تواند باعث درد شدید شکم شود.

اگر درد شدید شکم دارید، به خصوص اگر با تب، قرمزی، تورم یا چرک در محل برش ها همراه باشد، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.

3. چند روز خونریزی واژینال پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم طبیعی است؟

خونریزی واژینال خفیف تا متوسط بعد از لاپاراسکوپی رحم طبیعی است و معمولاً 7 تا 10 روز طول می کشد. خونریزی باید به تدریج در طول این مدت کاهش یابد. اگر خونریزی شما شدیدتر از حد معمول است، لخته های بزرگ خونی مشاهده می کنید یا خونریزی بیش از 10 روز طول می کشد، به پزشک خود مراجعه کنید.

4. چه نوع فعالیت هایی را می توانم بعد از لاپاراسکوپی رحم انجام دهم؟

در دو هفته اول پس از عمل، باید از فعالیت های شدید خودداری کنید. بعد از دو هفته، می توانید به تدریج فعالیت های خود را افزایش دهید.

5. چه موقع می توانم رابطه جنسی داشته باشم؟

معمولاً باید 2 تا 4 هفته بعد از لاپاراسکوپی رحم از رابطه جنسی خودداری کنید.

سخن پایانی

جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان،  گامی مهم در جهت تشخیص و درمان بسیاری از مشکلات زنان است. این روش با مزایای متعدد از جمله کاهش  درد و خونریزی، بهبودی  سریعتر و جای زخم کوچکتر همراه است. با  وجود  برخی  عوارض  جانبی  که  معمولاً  خفیف  و  گذرا  هستند،  لاپاراسکوپی  می‌تواند  کیفیت  زندگی  زنان  را  به  طور  قابل  توجهی  بهبود  بخشد. در  صورت  نیاز  به  اطلاعات  بیشتر  و  یا  در  صورت  داشتن  هرگونه  سوال  در  مورد  این  روش  جراحی،  با  پزشک  خود  مشورت  کنید.

گردآوری:بخش سلامت موزستان