رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی: شکوفایی کودکان از طریق آموزش و پرورش مدرن

معرفی رشته دانشگاهی رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی

مراکز پیش دبستانی

در کشورهای پیشرفته، 70 درصد کودکان زیر پوشش مراکز پیش دبستانی قرار دارند، در حالی که این رقم در کشور ما تنها 8 درصد است. علت محبوبیت مراکز پیش دبستانی در کشورهای توسعه یافته، این است که روانشناسان و متخصصان علوم تربیتی به این اعتقاد رسیده‌اند که شخصیت اصلی انسان، در چهار سال اول زندگی شکل می‌گیرد و در این سنین کودک باید تحت تعلیم و تربیتی عمیق و همه‌جانبه قرار گیرد تا به رشد کامل جسمی، روحی و عاطفی دست یابد.

مراکز پیش دبستانی می‌توانند با ایجاد امکانات آموزشی، پرورشی، اجتماعی و رفاهی، شرایط لازم برای رشد همه‌جانبه کودکان را فراهم کنند. این مراکز اولین محیط اجتماعی و پلی بین خانه و اجتماع برای کودکان هستند که به آن تعلق دارند. در این مراکز، آگاهی‌های کودکان رشد یافته و با استفاده از روش‌های غیر آموزشی، فرصتی برای یادگیری وسیعتر، غنی و همه‌جانبه پیدا می‌کنند. این نوع آموزش با روحیه جستجوگر، فعال و کنجکاو کودک سازگار است و او را به یادگیری و اکتشاف برمی‌انگیزد.

بنابراین، در کنار خانواده‌ها و هم‌پای تربیت آنها، مراکز آموزش پیش از دبستان باید در زمینه تکامل همه‌جانبه کودک نقش داشته باشند. اهمیت این مراکز زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم در بسیاری از مواقع، خانواده وظیفه‌ی خود را به دلیل عدم آشنایی با مسائل تربیتی، فقر فرهنگی، کم سوادی یا بی‌سوادی، مشکلات اقتصادی، دوری والدین از محیط خانه به علت کار و تأمین زندگی، از هم گسیختگی خانوادگی و موارد بی شمار دیگر، بخوبی ایفا نمی‌کنند. در این شرایط، مراکز پیش دبستانی باید کمبودهای آموزشی، تربیتی، جسمی و عاطفی کودکان را جبران کنند.

مربی کودکان پیش‌دبستانی

مربی کودکان پیش‌دبستانی یکی از سخت‌ترین حرفه‌هاست، زیرا برخی از اصولی‌ترین کارها مانند رفتار، صحبت کردن، نگاه، پوشش، راه رفتن و برخی کارهای دیگر به نحوی در کودکان جا می‌گیرند که هر گونه خطا یا اشتباه از سوی مربی تاثیرات منفی بر روی رفتار و روحیه گروهی از کودکان دارد.

با این حال، مربی کودکان پیش‌دبستانی یکی از بهترین شغل‌هاست، زیرا با افرادی پر احساس و پر شور و معصومانه کار دارد که پایه جامعه را شکل می‌دهند.

در نتیجه، برای تحصیل در این رشته، دانشجو باید شخصیت پاک، صادق، سالم و پرانرژی باشد و علاقه و عشقی به کودکان و آشنایی با روانشناسی آن‌ها داشته باشد. همچنین، باید خلاق و سازنده باشد تا بتواند به بهترین شکل با شیطنت و کنجکاوی کودکان برخورد کند و از شجاعت و جسارت آن‌ها برای یادگیری، کشف دنیای پیرامون و پرورش استعداد و هوش آن‌ها استفاده کند.

انتخاب رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی

رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی یکی از رشته‌هایی است که در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری موجود است. انتخاب رشته کنکور امری حائز اهمیت و سرنوشت‌ساز می‌باشد. 

یکی از رشته‌هایی که در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری قیدشده است، رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی می‌باشد. برای داوطلبانی که رتبه و تراز مناسبی برای انتخاب این رشته کسب کرده‌اند، اطلاعاتی در این خصوص بسیار مهم و ضروری است. 

بازار کار رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی

وقعیت شغلی در حوزه پیش‌دبستانی در ایران در حال حاضر بسیار خوب است و برای فارغ التحصیلان این رشته فرصت‌های شغلی زیادی وجود دارد. در حال حاضر، در مهد کودک‌های کشور، تعداد زیادی ازمربیان بدون تحصیلات دانشگاهی و تخصص لازم فعالیت می‌کنند. بنابراین، هر مرکز پیش‌دبستانی به دنبال مربیان مجرب و متخصص است که سطح کیفی مرکز را بهبود دهند.

فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند به عنوان کارشناس تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی در مراکز پیش دبستانی ونیز به عنوان کارشناس آموزش و برنامه‌ریزی در سازمان بهزیستی کشور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مراکز کودکان استثنایی فعالیت کنند. 

دروس رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی

این متن در مورد دروس رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی در دانشگاه است. این رشته به آموزش و پرورش کودکان پیش دبستانی می‌پردازد و دانشجویان این رشته باید در طول هشت نیمسال تحصیلی دروس عمومی و تخصصی خود را پاس کنند.

دروس مشترک این دو گرایش شامل اصول و مبانی آموزش و پرورش، روانشناسی عمومی و رشد، آسیب شناسی روانی کودک، بهداشت روانی و مسائل خانواده، آموزش و پرورش کودکان استثنایی، عوامل اجتماعی در رشد و پویایی گروهی، مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی، روش‌های مصاحبه، مقدمات تکنولوژی آموزشی، روش‌های آماری در علوم تربیتی، سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی، بهداشت و تغذیه مادر کودک، بیماری‌های کودکان، اختلالات رفتاری و روش‌های تغییر و اصلاح رفتار کودکان، روانشناسی بازی، مدیریت مراکز پیش دبستانی، آشنایی با مفاهیم ریاضیات و علوم پیش دبستانی، آموزش مهارت‌های اجتماعی و اخلاق به کودکان، آموزش هنر به کودکان، کاردستی و مهارت‌های فنی، کارورزی، مشاوره کودک و قصه‌گویی و نمایش خلاق، برنامه‌ریزی در دوره پیش دبستان، مسائل ژنتیک،

جامعه‌شناسی عمومی، حقوق کودک، مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی، مقدمات تکنولوژی آموزشی، روش‌های آماری در علوم تربیتی، سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی، آشنایی با کامپیوتر، ارتباط و آموزش خانواده، آموزش و پرورش پیش دبستانی هستند.

دروس تخصصی گرایش کودکان عادی شامل رشد و پرورش زبان و مهارت‌های کلامی، حرکات ورزشی و سرودهای خاص کودکان، ادبیات کودکان، کارورزی و طرح پژوهشی مقدماتی هستند. در حالی که دروس تخصصی گرایش رشد و پرورش کودکان با نیازهای ویژه شامل شناخت کودکان، آشنایی با اختلالات رشد روانی-حرکتی کودکان عادی و استثنایی، آشنایی با بهداشت روانی معلولین و خانواده آن‌ها، آشنایی با روانشناسی کودکان فزون کنش و کمرویی در کودکان پیش دبستانی و روش‌های اصلاح، اختلالات گویایی و روش‌های اصلاح در کودکان و نوجوانان، کارورزی و طرح پژوهشی مقدماتی هستند.

سوالات متداول

آیا این رشته فرصت شغلی خوبی دارد ؟

بله، رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی از جمله رشته‌هایی است که فرصت شغلی خوبی دارد. با توجه به روند رو به رشد جمعیت و افزایش تعداد کودکان، نیاز به متخصصین آموزش و پرورش کودکان پیش دبستانی در حال افزایش است. همچنین، با توجه به اهمیت تربیت و پرورش کودکان در سنین پیش دبستانی، این حرفه بسیار پر از مسئولیت و مفید برای جامعه است.

آیا بازار کار برای فارغ التحصیلان این رشته در حوزه‌های مختلفی وجود  دارد؟

 بله؛ بازار کار برای فارغ التحصیلان این رشته در حوزه‌های مختلفی مانند مدارس پیش دبستانی، مراکز آموزشی و پرورشی کودکان، مراکز مشاوره خانواده، رسانه‌های دیجیتال و … فراهم است. با توجه به این موارد، می‌توان گفت که رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی، فرصت شغلی خوبی دارد و می‌تواند به عنوان یک حرفه پایدار و پرمزیت در جامعه محسوب شود.

آیا برای این رشته نیاز به تحصیلات بالاتری است ؟

بله، برای رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی، به طور کلی نیاز به تحصیلات بالاتری مانند لیسانس و بالاتر دارید. در بسیاری از کشورها، حتی برای ورود به این حرفه، باید دارای مدرک لیسانس باشید.

در ایران نیز، برای اشتغال در این حرفه، اغلب از داشتن مدرک لیسانس یا فوق لیسانس در رشته‌های مرتبط به رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی مانند روان‌شناسی، علوم تربیتی، مطالعات کودکان، آموزش پیش دبستانی و… نیاز است.

با این حال، برای شروع یک شغل در حیطه پیش دبستانی کودکان، ممکن است در برخی موارد، مدرک فوق دیپلم نیز کافی باشد. در هر صورت، برای داشتن مهارت‌ها و دانش‌های لازم برای انجام کار بهتر، بهتر است که در دوره‌های آموزشی مرتبط با این حوزه شرکت کرده و مهارت‌های خود را ارتقا دهید. همچنین، برای دستیابی به شغل‌های با حقوق و شرایط بیشتر، معمولا مدارک تحصیلی بالاتر مورد نیاز است. 

نتیجه گیری

به طور خلاصه، دانشجویان رشته رشد و پرورش کودکان پیش دبستانی در طول تحصیل خود با این دروس آشنا خواهند شد و باید آن‌ها را با موفقیت پاس کنند تا به مرحله بعدی تحصیل خود در این رشته بروند. به علاوه، مهلت تحصیل در مقطع لیسانس حدود چهار سال است و دانشجویان تا پایان ترم آخر می‌توانند در چارچوب قوانین دانشگاه، به ادامه تحصیل بپردازند. با این حال، دانشجویان باید در مورد دروس و موضوعات پوشش داده شده در رشته خود آگاه باشند تا بهترین استفاده را از مدت زمان تحصیل  خود  ببرند.

گرد آوری:بخش علمی موزستان