صفر تا صد راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی؛ از ایده تا اجرا

اقامتگاه بوم‌گردی، یک سرمایه‌گذاری سبز؛ راهنمای جامع برای مبتدیان 

راه اندازی یک اقامتگاه بوم گردی، فرصتی است برای معرفی فرهنگ غنی و جاذبه های طبیعی یک منطقه به گردشگران. اما این فرآیند نیازمند طی مراحل قانونی و رعایت ضوابط مشخصی است. در این مقاله راهنمایی جامع برای علاقه مندان به راه اندازی اقامتگاه بوم گردی ارائه شود.

اقامتگاه بوم گردی، به عنوان یکی از انواع تاسیسات گردشگری، مکانی است که در دل طبیعت و با رعایت اصول معماری بومی، به گردشگران تجربه ای متفاوت و اصیل ارائه می دهد. این اقامتگاه ها با حفظ هارمونی با محیط زیست و تعامل نزدیک با جامعه محلی، به رونق اقتصادی منطقه کمک کرده و به معرفی فرهنگ و آداب و رسوم بومی می پردازند.

مراحل راه اندازی اقامتگاه بوم گردی

• تهیه پیش طرح اولیه: اولین گام در این مسیر، تهیه یک طرح اولیه شامل مشخصات کلی اقامتگاه، موقعیت مکانی، تعداد اتاق ها، امکانات و خدمات ارائه شده است. این طرح باید به تایید اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان برسد.

• دریافت موافقت اولیه: پس از تایید طرح اولیه، باید نسبت به اخذ موافقت اصولی از اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری اقدام کرد. در این مرحله، کارشناسان این اداره، طرح را از نظر تطابق با ضوابط و مقررات موجود بررسی می کنند.

• ارائه طرح توجیهی و برآورد هزینه: پس از دریافت موافقت اصولی، باید طرح توجیهی کاملی شامل برآورد هزینه های ساخت، تجهیز و بهره برداری از اقامتگاه تهیه شود. این طرح باید به تایید نهایی اداره کل برسد.

• اخذ مجوزهای لازم: پس از تایید طرح توجیهی، باید مجوزهای لازم از جمله مجوز ساخت و بهره برداری از مراجع ذیصلاح اخذ شود.

ضوابط و شرایط راه اندازی اقامتگاه بوم گردی

• تطابق با معماری بومی: اقامتگاه باید با معماری بومی منطقه سازگار باشد و از مصالح طبیعی و محلی استفاده شود.

• حفظ محیط زیست: در ساخت و بهره برداری از اقامتگاه باید به حفظ محیط زیست توجه ویژه شود و از روش های دوستدار محیط زیست استفاده شود.

• تعامل با جامعه محلی: اقامتگاه باید با جامعه محلی تعامل داشته باشد و از محصولات و خدمات محلی استفاده کند.

• ارائه خدمات با کیفیت: اقامتگاه باید خدمات با کیفیت و استاندارد به گردشگران ارائه دهد.

• رعایت ضوابط ایمنی: اقامتگاه باید از نظر ایمنی و بهداشت استانداردهای لازم را داشته باشد.

راهنمای جامع اخذ مجوز اقامتگاه بوم گردی در ایران

راه اندازی یک اقامتگاه بوم گردی در ایران، علاوه بر علاقه به میزبانی از گردشگران و معرفی فرهنگ بومی، نیازمند طی مراحل قانونی و اخذ مجوزهای لازم است. در این مقاله، به طور کامل به ضوابط و شرایط اخذ مجوز اقامتگاه بوم گردی در ایران پرداخته‌ایم تا به شما در این مسیر کمک کنیم.

چرا اخذ مجوز برای اقامتگاه بوم گردی الزامی است؟

√ قانونی بودن فعالیت: تمام واحدهای اقامتی از جمله هتل‌ها، مهمانسراها و اقامتگاه‌های بوم گردی باید تحت نظارت و با مجوز رسمی فعالیت کنند.

√ استانداردسازی خدمات: اخذ مجوز، تضمینی برای ارائه خدمات با کیفیت و استاندارد به گردشگران است.

√ توسعه گردشگری پایدار: با نظارت بر اقامتگاه‌ها، توسعه گردشگری پایدار و حفظ محیط زیست و فرهنگ بومی تضمین می‌شود.

مراحل اخذ مجوز اقامتگاه بوم گردی

√ تهیه طرح اولیه: تهیه طرحی جامع شامل موقعیت مکانی اقامتگاه، تعداد اتاق‌ها، امکانات و خدمات ارائه شده، ضروری است.

√ ارائه درخواست به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان: پس از تهیه طرح اولیه، درخواست خود را به همراه مدارک لازم به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان ارائه کنید.

√ بازدید کارشناسان: کارشناسان اداره کل از محل اقامتگاه بازدید کرده و تطابق آن با ضوابط و استانداردها را بررسی می‌کنند.

√ اخذ موافقت اصولی: در صورت تایید طرح و بازدید، موافقت اصولی برای شما صادر می‌شود.

√ اخذ مجوز ساخت (در صورت نیاز): اگر قصد ساخت یا بازسازی بنا را دارید، باید مجوز ساخت از شهرداری دریافت کنید.

√ اخذ پروانه بهره‌برداری: پس از اتمام ساخت و تجهیز اقامتگاه، می‌توانید برای اخذ پروانه بهره‌برداری اقدام کنید.

مدارک مورد نیاز برای اخذ مجوز

√ کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی

√ سند مالکیت یا اجاره نامه ملک

√ طرح توجیهی اقامتگاه

√ نقشه‌های معماری و سازه‌ای

√ گواهی پایانکار ساختمان (در صورت وجود)

√ سایر مدارک مورد نیاز که توسط اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری اعلام می‌شود.

ضوابط و شرایط اقامتگاه‌های بوم گردی

√ تطابق با معماری بومی: اقامتگاه باید با معماری بومی منطقه سازگار باشد و از مصالح طبیعی و محلی استفاده شود.

√ حفظ محیط زیست: در ساخت و بهره‌برداری از اقامتگاه باید به حفظ محیط زیست توجه شود و از روش‌های دوستدار محیط زیست استفاده شود.

√ تعامل با جامعه محلی: اقامتگاه باید با جامعه محلی تعامل داشته باشد و از محصولات و خدمات محلی استفاده کند.

√ ارائه خدمات با کیفیت: اقامتگاه باید خدمات با کیفیت و استاندارد به گردشگران ارائه دهد.

√ رعایت ضوابط ایمنی: اقامتگاه باید از نظر ایمنی و بهداشت استانداردهای لازم را داشته باشد.

درجه‌بندی اقامتگاه‌های بوم گردی

اقامتگاه‌های بوم گردی در ایران به سه درجه تقسیم می‌شوند:

√ درجه 1: بالاترین سطح خدمات و امکانات

√ درجه 2: سطح متوسط خدمات

√ درجه 3: پایین‌ترین سطح خدمات

درجه‌بندی بر اساس معیارهایی مانند کیفیت خدمات، امکانات، نظافت، ایمنی و… انجام می‌شود.

هزینه راه اندازی اقامتگاه بوم گردی 

هزینه راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان یک عدد ثابت برای آن مشخص کرد. برخی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در هزینه‌ها شامل موارد زیر هستند:

1. نوع اقامتگاه بوم‌گردی

تبدیل خانه قدیمی به اقامتگاه بوم‌گردی: هزینه‌های این روش معمولاً کمتر از ساخت یک اقامتگاه جدید است، چرا که شما از زیرساخت‌های موجود استفاده می‌کنید. با این حال، هزینه بازسازی و نوسازی (مانند تعمیرات، دکوراسیون داخلی و رعایت ضوابط) باید در نظر گرفته شود.

ساخت اقامتگاه جدید: در این حالت هزینه‌ها شامل خرید زمین، ساخت بنا، تأمین امکانات و زیرساخت‌ها خواهد بود.

2. مکان جغرافیایی

هزینه خرید یا اجاره زمین و مصالح ساختمانی بسته به منطقه جغرافیایی (شهری، روستایی، مناطق گردشگری) متفاوت است.

مکان‌های دورافتاده ممکن است نیاز به زیرساخت‌هایی مانند آب، برق، جاده دسترسی و اینترنت داشته باشند که هزینه را افزایش می‌دهد.

3. ظرفیت اقامتگاه

تعداد اتاق‌ها و ظرفیت پذیرش گردشگران تأثیر مستقیم بر هزینه دارد. اقامتگاه‌های کوچک با ظرفیت محدود هزینه کمتری نسبت به اقامتگاه‌های بزرگ دارند.

4. سطح امکانات و تجهیزات

تجهیزات داخلی (مانند سرویس بهداشتی، آشپزخانه، سیستم گرمایشی و سرمایشی) و امکانات رفاهی (مانند فضای سبز، رستوران محلی یا سالن‌های چندمنظوره) می‌توانند هزینه را تغییر دهند.

استفاده از مصالح سنتی و محلی برای حفظ معماری بومی ممکن است گاهی هزینه بیشتری نسبت به مصالح مدرن داشته باشد.

5. مجوزها و مطالعات اولیه

هزینه دریافت مجوزها از وزارت میراث فرهنگی، تهیه طرح توجیهی، انجام مطالعات زیست‌محیطی و سایر هزینه‌های قانونی نیز باید لحاظ شود.

6. سرمایه‌گذاری در تبلیغات و بازاریابی

برای جذب گردشگران، باید هزینه‌ای برای تبلیغات آنلاین، ایجاد وب‌سایت، عکاسی حرفه‌ای از اقامتگاه و بازاریابی در نظر گرفته شود.

برای کاهش هزینه‌ها و افزایش شانس موفقیت، می‌توانید از تسهیلات بانکی، وام‌های ویژه گردشگری و حمایت‌های دولتی مرتبط با طرح‌های بوم‌گردی استفاده کنید. تهیه یک طرح توجیهی جامع، کمک بزرگی به مدیریت بودجه و پیش‌بینی هزینه‌ها خواهد کرد.

اقامتگاه بومگردی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

یک اقامتگاه بوم‌گردی خوب باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد تا تجربه‌ای منحصربه‌فرد، لذت‌بخش و باکیفیت برای گردشگران ایجاد کند و در عین حال با اصول بوم‌گردی و پایداری محیط‌زیست همخوانی داشته باشد:

1. طراحی و معماری بومی

استفاده از مصالح محلی و سنتی در ساخت و طراحی بنا

سازگاری کامل با بافت طبیعی و فرهنگی منطقه

حفظ هویت تاریخی و بومی در طراحی داخلی و خارجی

2. رعایت استانداردهای زیست‌محیطی

استفاده بهینه از منابع آب و انرژی

به‌کارگیری فناوری‌های سبز مانند پنل‌های خورشیدی یا سیستم‌های جمع‌آوری آب باران

مدیریت پسماند و جلوگیری از آسیب به محیط‌ زیست

3. ارائه تجربه فرهنگی

فراهم کردن امکان تجربه فرهنگ بومی، مانند غذاهای محلی، موسیقی سنتی و صنایع‌دستی

برگزاری کارگاه‌ها یا فعالیت‌هایی مثل پخت نان محلی، دوخت لباس‌های سنتی یا آموزش رقص‌های محلی

ایجاد ارتباط مؤثر بین گردشگران و جامعه محلی

4. تعامل با جامعه محلی

اشتغال‌زایی برای ساکنان بومی در بخش‌های مختلف اقامتگاه

استفاده از محصولات و خدمات محلی (مانند مواد غذایی، صنایع‌دستی، یا راهنمایان گردشگری)

تقویت هویت اجتماعی و فرهنگی منطقه

5. امکانات رفاهی مناسب

اتاق‌هایی با طراحی ساده و دلنشین، اما دارای استانداردهای بهداشتی

سرویس بهداشتی و حمام تمیز و مجهز

ارائه غذاهای باکیفیت و سالم (ترجیحاً ارگانیک و محلی)

6. موقعیت مکانی جذاب

قرارگیری در محیطی آرام، با چشم‌انداز طبیعی زیبا (مانند کوه، جنگل یا ساحل)

دسترسی آسان به جاذبه‌های گردشگری منطقه

7. توجه به تجربه مهمان

برخورد گرم و صمیمی کارکنان با مهمانان

ارائه اطلاعات کامل درباره منطقه و جاذبه‌های گردشگری

فراهم کردن فعالیت‌های سرگرم‌کننده مانند پیاده‌روی در طبیعت، دوچرخه‌سواری، یا بازدید از روستاهای اطراف

8. قیمت‌گذاری منطقی

ارائه خدمات باکیفیت در کنار قیمت‌گذاری منصفانه و متناسب با بازار هدف

فراهم کردن گزینه‌های اقتصادی برای جذب گروه‌های مختلف گردشگران

9. تبلیغات و بازاریابی حرفه‌ای

ایجاد یک وب‌سایت جذاب و کاربرپسند

فعالیت در شبکه‌های اجتماعی با محتوای مناسب (تصاویر، ویدئوها و نظرات مشتریان)

همکاری با تورهای گردشگری و پلتفرم‌های رزرو آنلاین

10. ایجاد حس اصالت و آرامش

طراحی فضاهایی برای استراحت و لذت بردن از آرامش محیط، مانند آلاچیق، باغچه، یا حیاط مرکزی

ارائه تجربه‌ای متفاوت که گردشگران در اقامتگاه‌های معمولی پیدا نمی‌کنند، مانند زندگی در خانه‌ای با معماری سنتی یا آشنایی با آداب و رسوم محلی

یک اقامتگاه بوم‌گردی خوب ترکیبی از کیفیت، اصالت، و پایداری است که بتواند رضایت گردشگران را جلب کند و به توسعه پایدار منطقه کمک کند.

سوالات متداول درباره راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی

1. برای راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی چه مجوزهایی نیاز است؟

شما باید از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خود موافقت اصولی دریافت کرده و سایر مجوزهای لازم مانند مجوز بهداشتی و زیست‌محیطی را تهیه کنید.

2. آیا امکان دریافت وام یا تسهیلات برای اقامتگاه بوم‌گردی وجود دارد؟

بله، بانک‌ها و نهادهای مرتبط با گردشگری تسهیلات ویژه‌ای برای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی ارائه می‌دهند.

3. حداقل فضای مورد نیاز برای ساخت اقامتگاه بوم‌گردی چقدر است؟

بسته به تعداد اتاق‌ها و ظرفیت مدنظر، فضای مورد نیاز متفاوت است. اما برای اقامتگاه‌های کوچک حداقل 200 متر مربع فضا توصیه می‌شود.

4. آیا می‌توان خانه شخصی را به اقامتگاه بوم‌گردی تبدیل کرد؟

بله، در صورت رعایت ضوابط و دریافت مجوزهای لازم، امکان تبدیل خانه شخصی به اقامتگاه بوم‌گردی وجود دارد.

5. چگونه می‌توان گردشگران بیشتری جذب کرد؟

با تبلیغات مناسب، ایجاد صفحات در شبکه‌های اجتماعی، همکاری با تورهای گردشگری و ارائه تجربه‌های خاص محلی می‌توانید گردشگران بیشتری را جذب کنید.

6. آیا اقامتگاه‌های بوم‌گردی امکانات رفاهی مناسب دارند؟

بله، اقامتگاه‌های بوم‌گردی معمولاً امکانات رفاهی کافی برای یک تجربه راحت اما ساده و سنتی ارائه می‌دهند.

7. آیا در اقامتگاه‌های بوم‌گردی غذا ارائه می‌شود؟

بله، بیشتر اقامتگاه‌های بوم‌گردی غذاهای محلی و سنتی را برای مهمانان تهیه می‌کنند.

سخن پایانی 

اقامتگاه‌های بوم‌گردی با تأکید بر حفظ اصالت فرهنگی و زیست‌محیطی، فرصتی منحصربه‌فرد برای تجربه زندگی بومی و آرامش در محیط‌های طبیعی فراهم می‌کنند. برای راه‌اندازی یک اقامتگاه بوم‌گردی موفق، رعایت ضوابط قانونی، توجه به معماری بومی، ارائه تجربه‌های فرهنگی، تعامل با جامعه محلی و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی ضروری است.

این اقامتگاه‌ها باید علاوه بر ارائه امکانات رفاهی مناسب، با فعالیت‌های خاص مانند غذاهای محلی، کارگاه‌های آموزشی، و تورهای محلی تجربه‌ای متفاوت و جذاب برای گردشگران ایجاد کنند. همچنین مدیریت صحیح، بازاریابی مناسب و استفاده از تسهیلات حمایتی می‌تواند به سودآوری و موفقیت این کسب‌وکار کمک کند. در نهایت، اقامتگاه‌های بوم‌گردی نقش مهمی در توسعه پایدار، حفظ محیط‌ زیست و تقویت اقتصاد محلی ایفا می‌کنند و سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای جامعه محلی سودمند باشد.

گردآوری:بخش دانش کسب و کار موزستان