اسلینگ کوهنوردی چیست و چه کاربردی دارد؟

همه‌چیز درباره اسلینگ کوهنوردی؛ راهنمای کامل برای مبتدی‌ها و حرفه‌ای‌ها 

اسلینگ‌های کوهنوردی ابزارهایی ضروری و چندمنظوره هستند که در فعالیت‌های کوهنوردی، صخره‌نوردی و کارهای فنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها، تسمه‌هایی مقاوم و سبک هستند که به شکل حلقه‌ای دوخته شده‌اند و برای ایجاد نقاط ایمن، گره‌زدن ابزار، ایجاد تکیه‌گاه، یا کاهش اصطکاک طناب به کار می‌روند.

جنس اسلینگ

جنس اسلینگ‌ها از مواد مختلفی ساخته می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند و برای کاربردهای متفاوتی در کوهنوردی و صخره‌نوردی استفاده می‌شوند. دو ماده اصلی که در ساخت اسلینگ‌ها استفاده می‌شود، نایلون و داینیمیا هستند.

1. نایلون (Nylon)

ویژگی‌ها: 

• انعطاف‌پذیر و نرم، به‌راحتی گره می‌خورد.

• مقاوم در برابر سایش و ضربه.

• قابلیت جذب انرژی بالا در برابر شوک (مانند سقوط).

• جاذب آب است که ممکن است در شرایط مرطوب سنگین شود یا در هوای سرد یخ بزند.

مقاومت حرارتی متوسط.

کاربرد:

• مناسب برای کارگاه‌سازی.

• مورد استفاده در شرایطی که انعطاف و قابلیت گره‌زنی اهمیت دارد.

2. داینیمیا (Dyneema یا UHMWPE – Ultra High Molecular Weight Polyethylene)

ویژگی‌ها:

• بسیار سبک‌تر و نازک‌تر از نایلون.

• مقاومت بالا در برابر کشش و پارگی.

• مقاومت در برابر جذب آب (تقریباً آب را جذب نمی‌کند).

• مقاومت کم به حرارت: حرارت اصطکاک یا شعله می‌تواند به‌سرعت به داینیمیا آسیب بزند.

گره زدن روی آن سخت‌تر است و گره‌ها ممکن است به‌خوبی محکم نشوند.

کاربرد:

• مناسب برای صعودهای آلپاین یا صعودهایی که وزن ابزار اهمیت زیادی دارد.

• استفاده در شرایط مرطوب و برفی.

3. ترکیب نایلون و داینیمیا

ویژگی‌ها: 

• تلاش برای بهبود نقاط ضعف هر ماده.

• مقاومت داینیمیا با انعطاف و جذب شوک نایلون ترکیب می‌شود.

• نسبت به داینیمیا کمی سنگین‌تر، اما مزیت گره‌زنی بهتری دارد.

کاربرد:

• گزینه‌ای میان‌رده برای افرادی که به دنبال ابزار همه‌کاره هستند.

چرا به اسلینگ کوهنوردی نیاز دارید؟

اسلینگ‌ها یکی از تجهیزات ارزشمند برای کوهنوردی سنتی و صعودهای چندطوله هستند. کاربرد اصلی اسلینگ‌ها در هنگام صعود مسیرهای سنتی است که در آن شما باید محافظت‌هایی را هر کجا که امکانش باشد قرار دهید، حتی اگر در یک خط کاملاً مستقیم نباشند. برای کاهش اصطکاک یا کشش ایجاد شده توسط طناب هنگام عبور از هر نقطه محافظت، باید طناب در حد امکان در یک خط مستقیم حرکت کند. برای این منظور، کوهنوردان برخی از نقاط محافظت را با اسلینگ گسترش می‌دهند.

در مسیرهایی با تراورس‌های بزرگ، سقف‌ها یا در مسیرهای بسیار طولانی، استفاده صحیح از اسلینگ‌ها می‌تواند تفاوت میان موفقیت در یک مسیر یا توقف ناشی از اصطکاک طناب باشد. اسلینگ‌های سه‌تایی در کوییک‌دراهای آلپاین پرکاربردترین روش برای گیره زدن طناب به محافظت غیرفعال مثل استاپرها، هگزها یا تری‌کم‌ها هستند. هرچند کوییک‌دراهای معمولی نیز برای این منظور استفاده می‌شوند، اما به بلندی اسلینگ‌ها نیستند.

کاربرد دوم اسلینگ‌ها برای متعادل‌سازی چند نقطه محافظت به منظور ایجاد یک کارگاه (Anchor) است. صرف‌نظر از تعداد نقاط محافظت که کارگاه را تشکیل می‌دهند، توصیه می‌شود این نقاط متعادل شوند تا وزن و نیرو به طور یکنواخت بین آن‌ها تقسیم شود. اسلینگ‌های چهاربرابر طول یا بلندتر برای این منظور بسیار رایج هستند.

طول استاندارد اسلینگ به طور قطعی و واحدی تعریف نشده و بستگی مستقیم به کاربرد مورد نظر شما دارد. به طور کلی، اسلینگ‌های بلندتر مزایایی از جمله انعطاف‌پذیری بیشتر در ایجاد کارگاه، افزایش طول حمایت و کاهش کشش طناب دارند، اما در عین حال وزن بیشتری نیز دارند. با این حال، در اسلینگ‌های ساخته شده از الیاف سبک مانند داینما (Dyneema)، این افزایش وزن معمولاً ناچیز بوده و قابل چشم‌پوشی است.

طول‌های رایج اسلینگ و کاربرد آن‌ها

اسلینگ‌ها در طول‌های مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب هستند:

• طول‌های کوتاه (زیر 30 سانتی‌متر): این طول‌ها کاربرد محدودی دارند و معمولاً برای اتصال ابزارها به هارنس یا ایجاد اتصالات کوتاه استفاده می‌شوند.

• طول‌های متوسط (60 تا 90 سانتی‌متر): این طول‌ها رایج‌ترین نوع اسلینگ هستند و برای موارد زیر مناسب‌اند:

– حمایت از صعودکننده

– اتصال ابزارهای حمایت و فرود

– ایجاد کارگاه‌های ساده

– حمل روی شانه (طول 90 سانتی‌متر برای این منظور مناسب‌تر است)

• طول‌های بلند (120 سانتی‌متر): این طول‌ها برای موارد زیر کاربرد دارند:

– بهبود کشش طناب و کاهش درگ (Drag)

– موقعیت‌یابی میانی در صعودهای طولانی

– ایجاد کارگاه‌های دو نقطه

• طول‌های خیلی بلند (180 تا 240 سانتی‌متر): این طول‌ها برای موارد خاصی مانند موارد زیر استفاده می‌شوند:

– حلقه کردن دور سنگ‌های بزرگ برای ایجاد نقطه حمایت

– ایجاد کارگاه‌های سه نقطه یا بیشتر

– موقعیت‌یابی در شرایط خاص

رنگ‌بندی اسلینگ

برخی تولیدکنندگان از رنگ‌های مختلف در حاشیه‌ی اسلینگ‌ها برای نشان دادن طول‌های مختلف استفاده می‌کنند. با این حال، هیچ استاندارد جهانی برای این رنگ‌بندی وجود ندارد و ممکن است هر برند از رنگ‌های متفاوتی برای طول‌های مشابه استفاده کند. بنابراین، به جای تکیه بر رنگ، همیشه به برچسب روی اسلینگ که طول آن را مشخص می‌کند، توجه کنید.

مشخصات فنی اسلینگ

• جنس: اسلینگ‌ها معمولاً از نایلون، پلی‌استر یا الیاف بسیار مقاوم مانند داینما (Dyneema) یا اسپکترا (Spectra) ساخته می‌شوند. اسلینگ‌های داینما سبک‌تر و مقاوم‌تر از اسلینگ‌های نایلونی هستند، اما قیمت بالاتری نیز دارند.

• مقاومت: مقاومت اسلینگ‌ها با واحد کیلونیوتن (kN) اندازه‌گیری می‌شود. اسلینگ‌های مورد استفاده در کوهنوردی معمولاً مقاومتی در حدود 22 کیلونیوتن دارند.

• اطلاعات روی اسلینگ: روی اسلینگ‌ها اطلاعات مهمی از جمله میزان تحمل بار، مقاومت در برابر شوک، شماره سریال و تاریخ تولید درج می‌شود. حتماً قبل از استفاده، این اطلاعات را بررسی کنید.

نکات مهم در انتخاب طول اسلینگ

√ به نوع فعالیتی که قصد انجام آن را دارید، توجه کنید. برای مثال، برای صعودهای اسپرت معمولاً اسلینگ‌های کوتاه و متوسط کافی هستند، در حالی که برای صعودهای سنتی یا ایجاد کارگاه‌های پیچیده به اسلینگ‌های بلندتر نیاز است.

√ به وزن اسلینگ توجه کنید، به خصوص اگر در صعودهای طولانی یا برنامه‌هایی که وزن تجهیزات اهمیت زیادی دارد، شرکت می‌کنید.

√ همیشه به برچسب روی اسلینگ و اطلاعات فنی آن توجه کنید و از اسلینگ‌های آسیب‌دیده یا تاریخ مصرف گذشته استفاده نکنید.

با در نظر گرفتن این نکات، می‌توانید طول مناسب اسلینگ را برای فعالیت‌های کوهنوردی و سنگنوردی خود انتخاب کنید. طول استاندارد اسلینگ به طور قطعی و واحدی تعریف نشده و بستگی مستقیم به کاربرد مورد نظر شما دارد.

سؤالات متداول درباره اسلینگ‌ها

1. چه تفاوتی بین اسلینگ‌های نایلونی و داینیمیا وجود دارد؟

نایلون: انعطاف‌پذیر، مناسب برای گره‌زنی، جاذب انرژی سقوط، اما سنگین‌تر و جاذب آب است.

داینیمیا: سبک‌تر، مقاوم در برابر آب، اما گره زدن روی آن سخت‌تر است و در برابر حرارت مقاومت کمتری دارد.

2. آیا اسلینگ‌ها تاریخ انقضا دارند؟

بله، اسلینگ‌ها مانند سایر تجهیزات کوهنوردی دارای عمر مفید هستند. بسته به جنس و شرایط استفاده، عمر آن‌ها معمولاً 5 تا 10 سال است، حتی اگر استفاده نشده باشند. عواملی مانند سایش، نور خورشید، و مواد شیمیایی می‌توانند عمر مفید را کاهش دهند.

3. چگونه از سالم بودن اسلینگ اطمینان حاصل کنیم؟

به دنبال پارگی‌ها، سائیدگی‌ها یا نازک‌شدن در بافت اسلینگ باشید.

اگر اسلینگ تغییر رنگ داده یا سخت شده است، ممکن است آسیب دیده باشد.

اسلینگی که در معرض مواد شیمیایی یا حرارت قرار گرفته باشد باید تعویض شود.

4. چگونه اسلینگ‌ها را تمیز کنیم؟

با آب سرد و کمی صابون ملایم شستشو دهید.

از مواد شوینده قوی یا ماشین لباسشویی استفاده نکنید.

اجازه دهید اسلینگ در هوای آزاد خشک شود و از گرمای مستقیم دور بماند.

5. آیا می‌توان اسلینگ‌ها را گره زد؟

بله، اما نوع گره و جنس اسلینگ اهمیت دارد:

اسلینگ‌های نایلونی به دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر، برای گره‌زنی مناسب‌تر هستند.

گره‌های رایج: گره حلقه (Overhand)، گره تسمه (Water Knot).

داینیمیا به دلیل لغزنده بودن برای گره‌زنی مناسب نیست و ممکن است گره باز شود.

6. آیا استفاده از اسلینگ به‌عنوان طناب برای فرود مناسب است؟

خیر، اسلینگ‌ها برای فرود طراحی نشده‌اند، زیرا فاقد خاصیت کشسانی طناب‌های دینامیک هستند و در برابر شوک مستقیم ممکن است آسیب ببینند.

سخن پایانی

اسلینگ‌ها از ابزارهای اساسی و چندمنظوره در کوهنوردی و صخره‌نوردی هستند که نقش مهمی در ایمنی و راحتی صعودکنندگان ایفا می‌کنند. انتخاب اسلینگ مناسب با توجه به نوع فعالیت، آگاهی از نحوه استفاده صحیح، و نگهداری درست از آن‌ها می‌تواند تجربه‌ای امن و لذت‌بخش را برای شما به ارمغان بیاورد. همواره به کیفیت، استاندارد، و سلامت تجهیزات خود توجه کنید و هیچ‌گاه ایمنی را فدای صرفه‌جویی یا سهل‌انگاری نکنید. کوهنوردی با تجهیزات مناسب، لذت و امنیت بیشتری خواهد داشت. 

گردآوری:بخش دانش کسب و کار موزستان