تکیون: هنر رزمی باستانی کره با تاریخچه‌ای پیچیده

ورزش تکیون: انسجام بدن و روح در یک هنر رزمی خاص

هنر رزمی سنتی تکیون

“تکیون” یک هنر رزمی سنتی کره‌ای است که با نام‌های مختلفی مانند “تک کیون”، “تکگیون”، “تککیون” یا “تکیون” نیز شناخته می‌شود. این هنر رزمی از طریق حرکات سیال و پویا پا به نام “پوم بالکی” یا “مثلث های پله‌ای” به خوبی تشخیص داده می‌شود. تکیون شامل تکنیک‌های دست و پا برای ایجاد عدم تعادل، زمین خوردن یا پرتاب حریف است. این هنر رزمی دارای تنوع بسیاری از تکنیک‌های پا و بازو با تمرکز بر یکپارچگی حرکات است. علاقه‌مندان به تکیون به عنوان تمرین‌کننده‌های این هنر به نام “تکیون-کون” شناخته می‌شوند.

از قرن بیستم به بعد، تکیون به عنوان پیوند زنده‌ای به گذشته فرهنگی کره معتبر است. این هنر رزمی به عنوان منبع ارجاع تاریخی برای هنرهای رزمی مدرن کره‌ای عمل کرده و به عنوان قدیمی‌ترین رشته رزمی کره شناخته می‌شود. در دوران اشغال ژاپن، تکیون تقریباً به فراموشی سپرده شد، اما پس از جنگ کره، دوباره کشف شد و تأثیراتی روی نام و مفهوم‌سازی تکواندو گذاشت.

تکیون به عنوان اولین هنر رزمی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده است و همچنین به عنوان هفتاد و ششمین دارایی فرهنگی ناملموس کره جنوبی محسوب می‌شود. این اهمیت تاریخی و فرهنگی، تکیون را به یک نماد ارزشمند از تاریخ و هنر کره تبدیل کرده است.

تاریخ تکیون

تاریخ تکیون، هنر رزمی سنتی کره‌ای، متنوع و پر از اجزا واقعی و اسطوره‌ای است. معلومات درباره‌ی تاریخ تکیون محدود و بیشتر به مباحث اسطوره‌ای مربوط می‌شود. اصطلاح “تکیون” به عنوان یک هنر رزمی توصیف می‌شود، اما ممکن است از زمان‌های قدیمی‌تر به عنوان بازی‌های محلی نیز مورد استفاده قرار گرفته باشد. اولین منبع مکتوبی که به اصطلاح “تکیون” اشاره دارد، در زمان پادشاهی جئونگجو (1776-1800) از سلسله چوسئون در کتاب “Jaemulbo” ذکر شده است. این منبع به مرجعی در قرن دوم پیش از میلاد اشاره می‌کند که به نظر می‌رسد مربوط به مسابقات غیرمسلحانه باشد.

سونگ دئوک گی، که در قرن بیستم زنده بود، از آخرین استادان تکیون در دوره چوسئون بود. او تکیون را به عنوان فرزند آخرین نسلی از استادان تکیون حفظ کرد. هر چند تا پایان دوره ژاپنی در کره، تکیون به فراموشی سپرده شد و تقریباً انقراض پیدا کرد.

پس از جنگ جهانی دوم و آزادی کره، سونگ دئوک گی به تلاش‌هایی جهت بازسازی و بازتوانی این هنر رزمی پرداخت. وی تمرین‌دهندگان خود را آموزش داد و به تدریس تکیون در دانشگاه‌ها پرداخت. در سال 1983، تکیون به عنوان دارایی فرهنگی ناملموس در کره جنوبی شناخته شد و در سال 2011 توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی ناملموس جهانی تأیید شد.

در دهه‌های اخیر، تکیون به عنوان یک هنر رزمی محبوب و بازسازی شده در کره جنوبی توجه زیادی جلب کرده است. با تأسیس باشگاه‌ها و مدارس تکیون، این هنر رزمی به عنوان یک قطعه از فرهنگ و تاریخ کره به نمایش در  می آیند و در جشنواره‌ها و رقابت‌های مختلف نیز به تماشا گذاشته می‌شود. تلاش‌های برای حفظ و احیای این هنر رزمی، تکیون را به یک نماد ارزشمند از هویت فرهنگی کره تبدیل کرده است.

تکنیک‌ها و حرکات تکیون

تکیون از مجموعه‌ای گسترده از تکنیک‌ها و حرکات استفاده می‌کند که شامل ضربات لگد، دست، زانو، آرنج، حملات نقطه فشار، پرتاب، قفل مفاصل، ضربه سر و چنگ زدن می‌شود. در تکیون، تمام بدن در هر حرکت استفاده می‌شود و از تنوع واژگان تکنیکی برخوردار است. از این‌رو، در هر حرکت از تمام بخش‌های بدن بهره برده می‌شود.

تکیون از ضربات لگد، مشت و بازوها به منظور ایجاد حملات با تکیه بر حرکات متحرک استفاده می‌کند. در عین حال، از تکنیک‌های پرتاب، برداشتن و حرکات مبارزه‌ای نیز استفاده می‌شود. هدف اصلی تکیون، با استفاده از وزن کل بدن و گرفتن حریف در حالت خارج از تعادل، او را در حالت آف‌تایمینگ قرار داده و از بازگرداندن حریف به حالت تعادلی جلوگیری می‌کند.

تکیون به مراحل اساسی هندسی و هسته اصلی تمام حرکات پیشرفته نیز تکیه می‌کند. این حرکات معمولاً برای بدن انسان طبیعی و انطباق با حرکت‌های معمولی طراحی شده‌اند. یکی از حرکات برجسته در تکیون، حرکت گومسیل یا نئونگ چئونگ است که به خم شدن و کشیده شدن مداوم زانوها می‌پردازد و به هنری مشابه با رقص معروف “Talchum” ماسک کره‌ای تشبیه می‌شود.

در تکیون، تمرین‌دهندگان به تدریج از مراحل اساسی به مهارت‌های پیشرفته پیش می‌روند. این تمرین‌ها به طور مستمر و با مداومت اجرا می‌شوند تا تمرین‌کنندگان به تناسب اجسامی و تسلط بر تکنیک‌ها دست یابند.

بنابراین، تکیون تکنیک‌های متنوع و متعددی از ضربات، حملات، پرتاب‌ها و تکنیک‌های مبارزه دارد که با استفاده از کل بدن و ترکیب حرکات بازو و پاها، به ایجاد مهارت‌های مبارزه‌ای پیچیده می‌پردازد.

“پومبالکی” یا “پوم بالبکی” (품밟기) ویژگی منحصربفردی از تکیون است که به شکلی شبیه به رقص عمل می‌کند. این واژه به معنای “پا گذاشتن بر روی پوم” است. در اینجا، “پوم” به معنای “سطح” یا “کالا” در زبان کره‌ای به کار می‌رود. این ویژگی شامل حرکت پاها به صورت صاف و ریتمیک است که توانایی جابجایی سریع مرکز ثقل را تسهیل می‌کند. این حرکت همچنین به تقویت عضلات کمر و قسمت پایین بدن کمک می‌کند و به هماهنگی حمله و دفاع کمک می‌کند.

در پومبالکی، تکنیک‌ها به شکل مثلث متساوی الساقین (△) انجام می‌شوند. این تمرین به صورت استاتیک در یک مکان انجام می‌شود، اما در زمان مبارزه با حریف واقعی، نیاز به پیشروی و عقب‌رفتن مداوم دارد.

تکنیک “Hwalgaejit” (تغییر بازوها) شبیه به حرکت بال‌های پرنده است. در این تکنیک، شانه‌ها به طور طبیعی منبسط می‌شوند و هماهنگ با حرکت پاها جریان دارند. این تکنیک علاوه بر بهبود رفلکس‌ها، پاسخ‌دهی و تعادل بدن، به ایجاد تغییر در توجه حریف نیز کمک می‌کند. این تکنیک به طور اصلی در حالت دفاعی برای مسدود کردن یا گرفتن ضربه حریف استفاده می‌شود.

تکنیک‌های ضربه زدن (بلجیل) نیز به تککیون شهرت دارد. این تکنیک‌ها به ضربات پا و دست مربوط می‌شوند و تنوع زیادی دارند. ضربات می‌توانند پایین، متوسط یا بالا باشند و از توپ پا، پاشنه و دست استفاده می‌کنند. از تکنیک‌هایی مانند گیوت چیگی و سفر به داخل نیز در ضربه زدن استفاده می‌شود.

تکنیک‌های دست (سونجیل) در تککیون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تکنیک‌ها شامل ضربات با استفاده از انواع مختلفی از قسمت‌های دست و بازو می‌شوند. از این تکنیک‌ها به منظور دفاع شخصی و مقابله با حملات حریف استفاده می‌شود.

همچنین، تکنیک‌های پرتاب و زمین خوردن (تاجیل) نیز در تکیون مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تکنیک‌ها به انجام پرتاب‌های حریف به جلو یا عقب و همچنین به زمین خوردن حریف پس از پرتاب اشاره دارند. این تکنیک‌ها در موقعیت‌هایی که حریف نامتعادل است، برای ایجاد فرصت‌های ضربه زدن یا دستگیری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 هنر رزمی رقابتی تکیون 

تکیون به عنوان یک هنر رزمی رقابتی نیز شناخته می‌شود و در قالب مسابقات و جشنواره‌های مختلفی برگزار می‌شود. در حال حاضر، این هنر رزمی در سطح مدرن به ورزشی تبدیل شده است و مسابقات توسط سه مدرسه مدرن در سراسر کره اجرا می‌شود. همچنین، مسابقات قهرمانی کشور کره نیز قوانین و انضباط مشخصی دارد.

رشته‌های تکیون 

در تاریخ تکیون، سوابق قرون وسطی نشان می‌دهد که در طول زمان‌ها تعدادی بازی و تکنیک مبارزه خیابانی در کره وجود داشته است. در قرون وسطی، تککیون به عنوان یک روش مبارزه برای اراذل و اوباش تلقی می‌شد و برخی از رشته‌های مبارزه خیابانی به اشتباه با تکیون شناخته می‌شدند. برخی از این رشته‌ها عبارتند از:

Sibak (시박)

Pyeonssaum (편싸움)

نالپارام (날파람)

ننجانباکسی (난잔박시)

تاگیوک (태격)

در برخی موارد، تکنیک‌های دست برهنه که برای مبارزات خیابانی استفاده می‌شدند، به عنوان بخشی از برنامه درسی سه مدرسه مدرن تککیون به عنوان بخشی از “Yetbeop Taekkyon” یا “Tekkyon سبک قدیمی” تدریس می‌شوند.

در میان افسانه‌ها و حقایق درباره تکیون، یک افسانه مدرن شایع وجود دارد که تکیون را به عنوان یک بازی ضربتی و “نسخه باستانی تکواندو” توصیف می‌کند. این امر به دلیل گسترش تکواندو به عنوان ورزش رزمی ملی پس از جنگ کره رخ داده است. به تدریج، تکیون به وسیله ارتباط با تکواندو و بازخوانی تکنیک‌های ضربه زدن از آن به مرور زمان برای عموم شناخته شده است. این ارتباط به نوعی از اطلاعات ناقص از طریق تکه‌ها و تکه‌های رکوردهایی که بر تکنیک‌های ضربه زدن تککیون تأکید می‌کنند، انجام می‌شود.

در مورد ارتباط بین تککیون و تکواندو، باید توجه داشت که در واقعیت، تککیون و تکواندو دو رشته رزمی مجزا هستند و ارتباطات زیادی با یکدیگر ندارند. انجمن‌های تکواندو همچنین هیچ ارتباطی با تککیون ندارند و ادعای نسب باستانی تکواندو از تککیون را رد می‌کنند. در واقع، تککیون و تکواندو دو تاریخچه و تکنیک‌های مختلفی دارند.

در مسابقات تکیون، تکنیک‌هایی که استفاده می‌شوند به تعداد محدودی از تکنیک‌های اصلی محدود می‌شود. امتیازات در این مسابقات به وسیله پرتاب حریف به زمین یا زمین خوردن حریف، هل دادن حریف به بیرون از رینگ یا ضربه زدن به سر او اختصاص دارد. در اینجا ضربات دست و ضربات سر ممنوع هستند و هدف اصلی از مسابقات ایجاد فرصت‌های ضربه زدن به وسیله پرتاب حریف به زمین است.

در بعضی از مسابقات، برنده با دو امتیاز کسب شده به عنوان اولین مبارز تعیین می‌شود. همچنین، در مسابقات مختلف، قوانین کمی متفاوتی به کار می‌رود. در حالت معمول، مبارزان دور هم حلقه می‌زنند و قبل از حمله ناگهانی، حرکت پای خود را به وسیله پومبالکی تغییر می‌دهند و با لگدهای پایین تظاهر به حمله می‌کنند.

در حالت مدرن، تککیون سازمان‌ها و انجمن‌های مختلفی در کره و خارج از کشور دارد. برخی از این سازمان‌ها عبارتند از:

انجمن حفاظت از تککیون یا Widae Taekkyeon: مستقر در سئول و لس آنجلس و توسط لی جون سو و کو یونگ وو رهبری می‌شود. این انجمن از سال 1983 تأسیس شده است و اصول ورزشی تکیون را به روز کرده است.

انجمن سنتی تکیون کره (KTTA): مستقر در Chungju و توسط Jeong Kyung-hwa رهبری می‌شود. این انجمن به عنوان گنجینه ملی زنده نسل دوم توسط دولت کره شناخته شده است.

فدراسیون تککیون کره (KTF) یا Daehan Taekkyon: مستقر در پارک المپیک سئول و تا سال 2015 توسط لی یونگ بوک رهبری می‌شد. این فدراسیون مسابقات مختلف تککیون را سازماندهی می‌کند و در کمیته المپیک کره شرکت دارد.

همچنین، تکیون در سراسر جهان با مدارسی در کشورهای مختلف از جمله استرالیا، چین، دانمارک، فرانسه، آلمان، ژاپن، قزاقستان، نروژ، روسیه، انگلستان و ایالات متحده تمرین می‌شود. این هنر رزمی در طول زمان تکامل یافته و به یک ورزش مدرن تبدیل شده است.

سوالات متداول درباره ورزش تکیون

 ورزش تکیون چیست؟

ورزش تکیون یک هنر رزمی سنتی کره‌ای است که تلفیقی از تکنیک‌های ضربه زدن، حرکات پایه و انعطاف پذیری را به خود اختصاص داده است. این هنر با تاریخچه‌ای عمیق در فرهنگ کره وارد شده و تا به امروز جایگاه ویژه‌ای در میان ورزش‌های رزمی دارد.

 چه ویژگی‌هایی ورزش تکیون را متمایز می‌کند؟

ورزش تکیون با تاکید بر تکنیک‌های ضربه زدن با پا و دست، حرکات پومبالکی (پا گذاشتن پوم)، انعطاف پذیری و تنوع در حرکات مبارزه‌ای به تمرین‌کنندگان خود آموزش می‌دهد. این ویژگی‌ها آن را از سایر ورزش‌های رزمی متمایز می‌سازد.

ورزش تکیون چه نقشی در فرهنگ و تاریخ کره داشته است؟

ورزش تکیون به عنوان یک هنر رزمی سنتی با ریشه‌های قدیمی در فرهنگ کره به تاریخچه‌ای غنی و معنایی ارتباط دارد. در گذشته، این ورزش به عنوان یک روش مبارزه خیابانی و تقویتی برای نیروهای نظامی و مردم عادی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

 چه چالش‌هایی در احیای و توسعه ورزش تکیون وجود داشته است؟

از چالش‌های اصلی در احیای ورزش تکیون، تحقیر فعالیت‌های رزمی در گذشته و تغییر سلیقه‌ها به سمت ورزش‌های مدرن است. همچنین، انتقال تکنیک‌ها و آموزش‌های سنتی به نسل‌های جدید نیز از دیگر چالش‌هایی بوده است که با تلاش‌های مختلف مواجه شده است.

چه نقشی در فرهنگ ورزشی کنونی دارد؟

ورزش تکیون همچنان به عنوان یک هنر رزمی سنتی با ارزش تاریخی در فرهنگ کره باقی مانده و در کنار ورزش‌های مدرن نیز جایگاه خود را دارد. این ورزش از طریق مسابقات و تمرینات تنوعی از تکنیک‌های مبارزه را به نسل‌های جدید منتقل می‌کند.

سخن پایانی مقاله ی تکیون

در این مقاله از موزستان، به بررسی یکی از هنرهای رزمی باستانی و جذاب کره‌ای، یعنی ورزش تکیون، پرداختیم. تکیون به عنوان یک هنر رزمی با تاریخچه‌ای بسیار قدیمی و پر از ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی، توانسته است در طول قرون به عنوان یک اصلی‌ترین میراث فرهنگی کره شناخته شود. با تمریناتی متنوع که از حرکات پا، ضربات دست، و تکنیک‌های مختلف تشکیل شده‌اند، تکیون علاوه بر جنگ‌جویی ورزشی، از مفاهیمی ژرف‌تر مانند هماهنگی بدن و روح، انسجام با طبیعت و ارتقاء قدرت‌های شخصی نیز برخوردار است.

با توجه به جاذبه‌ای که ورزش تکیون برای علاقه‌مندان به رزمی و فرهنگ کره‌ای دارد، این هنر رزمی به عنوان یک پنجره‌ای به تاریخ و فرهنگ کره باستان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و ما را به دنیایی از تکنیک‌ها، اصول و ارزش‌های این میراث فرهنگی غنی و رنگارنگ هدایت کند.

گرد آوری:بخش ورزشی موزستان