ریفابوتین؛ موارد مصرف، بررسی عوارض جانبی و تداخلات دارویی

مشخصات ریفابوتین

• نام دارو: ریفابوتین

• نام لاتین: Rifabutin

• نام تجاری: Mycobutin

• رده دارویی: آنتی بیوتیک

• اشکال دارویی: قرص

• فروش دارو: بانسخه

موارد مصرف ریفابوتین

• پیشگیری از یک عفونت جدی خاص (مایکوباکتریوم آویوم کمپلکس-MAC)

• درمان سل

موارد منع مصرف ریفابوتین

• حساسیت به ریفابوتین یا سایر داروهای هم خانواده

• بیماری کبدی شدید

• بارداری و شیردهی

مقدار و نحوه مصرف ریفابوتین

• سن بیمار

• نوع و شدت بیماری تحت درمان

• نحوه واکنش به اولین مقدار مصرفی دارو

• سایر شرایط پزشکی بیمار

• این دارو را با دهان و با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف کنید.

• در صورت بروز ناراحتی معده، این دارو را همراه با غذا مصرف کنید.

• برای درمان سل، این دارو گاهی اوقات دو بار در هفته مصرف می شود.

• دوز دارو براساس وضعیت پزشکی، وزن، پاسخ به درمان و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید، تعیین می شود.

عوارض جانبی ریفابوتین

• این دارو ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. پوست، اشک، بزاق، عرق، ادرار و مدفوع ممکن است قهوه ای-نارنجی شوند؛ این عارضه جانبی طبیعی است و با قطع مصرف دارو برطرف می شود.

• در صورت شدید بودن یا ادامه دار بودن هر یک از علائم زیر، به پزشک خود اطلاع دهید: تهوع ، سوزش سر دل ، سکسکه ، نفخ ، اسهال ، درد شکم ، تغییر حس چشایی ، بثورات پوستی و درد عضلانی برخی عوارض جانبی می توانند جدی باشند.

• اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید: مدفوع آبکی یا خونی، درد معده یا تب در طول درمان یا تا دو ماه یا بیشتر پس از قطع مصرف دارو ، بثورات پوستی، کهیر، مشکل در تنفس یا بلع، تورم صورت، گلو، زبان، لب ها یا چشم، گرفتگی صدا، التهاب ملتحمه (ورم ملتحمه) یا علائم شبیه آنفولانزا ، قرمزی چشم، درد، تاری دید یا سایر تغییرات بینایی ، سرفه ای که مدت زیادی طول می کشد، سرفه خونی، درد قفسه سینه، کاهش وزن بدون دلیل، خستگی شدید، تب، تعریق شبانه، لرز و بی اشتهایی ، کبودی یا خونریزی غیرمعمول 

نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود اطلاع دهید.

تداخل دارویی ریفابوتین

• ضد قارچ های آزول (مانند فلوکونازول ، ایتراکونازول ، وریکونازول )

• سیپروفلوکساسین

• آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند کلاریترومایسین )

• آپپریپیتانت / فوزاپرپیتانت

• لورازیدون

• ماواکامتن

• فنی توئین

• رانولازین

• سوورکسانت

• تاکرولیموس

• تاسیملتئون

• رقیق کننده های خون ” (مانند وارفارین )

• مسدود کننده های کانال کلسیم (مانند دیلتیازمیل خاص )

نکته: برای جلوگیری از این تداخل، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.

موارد احتیاط مصرف ریفابوتین

• حساسیت به داروهای دیگر: قبل از مصرف ریفابوتین، اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. یا به سایر ریفامایسین ها (مانند ریفامپین )؛ یا اگر آلرژی دیگری دارید . این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای جزئیات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

• مصرف ریفابوتین در دوران بارداری: در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز مصرف شود. خطرات و فواید آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

• مصرف ریفابوتین در دوران شیردهی: مشخص نیست که آیا این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. اگر HIV دارید ، شیر مادر ممکن است HIV را منتقل کند. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

• مصرف ریفابوتین در سالمندان: ریفابوتین یک آنتی‌بیوتیک قدرتمند است که معمولاً برای درمان عفونت‌های باکتریایی خاص، به ویژه در افراد مبتلا به HIV استفاده می‌شود. اما مصرف این دارو در سالمندان به دلیل تغییرات طبیعی بدن با افزایش سن، نیازمند توجه بیشتری است.

• مصرف ریفابوتین در کودکان: ریفابوتین معمولاً برای درمان عفونت‌های خاص در بزرگسالان، به ویژه افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تجویز می‌شود. با این حال، استفاده از این دارو در کودکان نیز ممکن است در برخی موارد خاص و تحت نظر پزشک انجام شود.

نحوه عملکرد

• ریفابوتین با توقف رشد باکتری‌ها عمل می‌کند. به طور دقیق‌تر، این دارو به یک آنزیم مهم در باکتری‌ها به نام RNA پلیمراز متصل می‌شود. این آنزیم برای تولید پروتئین‌های ضروری برای رشد و تکثیر باکتری‌ها مورد نیاز است. با اتصال به این آنزیم، ریفابوتین از فعالیت آن جلوگیری کرده و در نتیجه، رشد باکتری را متوقف می‌کند.

• با توقف رشد باکتری‌ها، سیستم ایمنی بدن فرصت بیشتری برای مبارزه با عفونت و از بین بردن باکتری‌های باقی‌مانده پیدا می‌کند.

شرایط نگهداری ریفابوتین

• این دارو را در ظرفی خودش، محکم بسته و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

•  آن را در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت اضافی نگهداری کنید.

توصیه هایی برای مصرف کنندگان ریفابوتین

• ریفابوتین ممکن است باعث شود واکسن های باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید ) به خوبی کار نکنند. قبل از انجام هر گونه ایمن سازی / واکسیناسیون به متخصص مراقبت های بهداشتی خود بگویید که از ریفابوتین استفاده می کنید.

• قبل از انجام عمل جراحی، در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی ، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.

• قبل از استفاده از این دارو ، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به ویژه در موارد: بیماری کلیوی ، بیماری کبد ، اختلال خونی خاص ( پورفیری ).

تذکر مهم

مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای مصرف دارو حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.