وجه التزام یعنی چه و در چه صورتی وجه التزام مطالبه می شود؟

وجه التزام چیست و چه نکاتی باید رعایت شوند ؟

از نظر لغوی التزام به معنی پایبندی است ، یعنی پایبندی و متعهد شدن برای انجام کاری خاص. این اصطلاح نوعی شرط ضمن عقد است که برای ضمانت اجرا در قراردادها گنجانده می شود. 

اگر هنگام اجرای قرارداد یکی از دو طرف قرارداد به تعهدش عمل نکند باید مبلغی که در قرارداد ثبت شده برای جبران عدم انجام تعهد به طرف مقابل پرداخت کند. در واقع وجه التزام خسارت انجام ندادن تعهد یا دیرکرد در اجرای قرار داد است. 

وجه التزام چیست؟

زمانی که بین دو نفر قراردادی منعقد می شود ، دو طرف موظف به اجرای آن هستند. حال اگر یکی از دو طرف قرارداد در موعد مقرر ، به تعهد خود عمل نکند ، باید مبلغی را به عنوان خسارت به طرف مقابل پرداخت کند. از نظر حقوقی این مبلغ وجه التزام است. 

انواع وجه التزام 

در قرارداد معمولا برای زمانی که هیچ کدام از بخش های تعهد انجام نیدشه باشد مبلغی مقطوع به عنوان خسارت عدم انجام تعهد در نظر گرفته می شود که این وجه التزام به عنوان خسارت عدم انجام تعهد باید پرداخت شود. 

در قرار دارد برای انجام تعهد با تاخیر برای هر روز تاخیر مبلغی در نظر گرفته می شود که این وجه التزام به عنوان خسارت تاخیر در انجام تعهد پرداخت می گردد. 

مبلغ وجه التزام چقدر است؟

مبلع وجه التزام با توافق طرفین تعیین شده و در قرارداد ثبت می شود.  قاضی نمی تواند میزان وجه التزام را تغییر دهد یعنی در صورتی که فرد نتواند تعهدات خود را انجام دهد در هر صورت باید مبلغ وجه التزام که در قرارداد نوشته شده است را پرداخت نماید حتی اگر هیچ خسارتی به طرف مقابل وارد نشده باشد یا خسارت واقعی کمتر از مبلغ وجه التزام باشد. 

در چه صورت وجه التزام قابل مطالبه است؟

شخصی که وجه التزام را مطالبه میکند باید تعهداتش را به طور کامل انجام داده باشد. 

زمانی که نقض عهد رخ داده باشد وجه التزام قابل مطالبه است.  زمانی میتوان خسارت یا وجه التزام را مطالبه کرد که ثابت شود متعهد کوشش متعارف را برای اجرای تعهد به کار نگرفته است به عنوان مثال اگر یک قوه قاهره مانع از اجرا تعهد شود ، وجه التزام قابل مطالبه نخواهد بود. 

البته در صورتی که متعهد ، اجرای تعهد را تضمین کرده باشد ، حتی در صورت بروز یک قوه قاهره ، وجه التزام قابل مطالبه است. 

اجرای تعهد یا پرداخت وجه التزام 

در قراردادی که وجه التزام تعیین شده باشد ، متعهد اصولا باید اصل تعهد را اجرا کند مگر این که تعهد منتفی شود که در این صورت متعهد موظف خواهد شد وجه التزام را بپردازد.

طرفین قرارداد میتوانند به پرداخت وجه التزام توافق کنند و در این صورت متعهد از اجرای اصل تعهد معاف خواهد شد. 

انجام همزمان تعهد و اخذ خسارت ممنوع است مگر در مواردی که خسارت برای تاخیر در انجام تعهد در نظر گرفته شود. 

تفاوت وجه التزام با شرط ضرر و زیان 

شرط ضرر و زیان به این معنی است که فرد در دادگاه باید ثابت کند که خلف وعده طرف مقابل باعث ایجاد ضرر و زیان به او شده است ولی برای وجه التزام کافی است ثابت کنید طرف خلف وعده انجام داده و نیازی به اثبات ایجاد ضرر نیست. 

گردآوری : بخش علمی و آموزشی موزستان