پیاده راه در تهران شبیه شوخی است/ طرح موتورگیری در خیابان فایده ندارد
حتما این تجربه را به عنوان عابر پیاده در تهران دارید، یعنی مواقعی که مجبور میشوید در پیاده راه به کناری بروید تا موتورسیکلتها عبور کنند، بهخصوص در مرکز شهر، جاییکه تقریباً همه معابر در کنترل موتور سیکلت سوارها هستند و سهم عابر پیاده از پیاده راهها درست مانند خیابانها محدود است. به این جمله حسین ایمانی جاجرمی، جامعهشناس در گفتوگو با خبرآنلاین توجه کنید: «در تهران جنگ بر سر فضاهای شهری است، شما کافیست مسیر میدان انقلاب تا میدان آزادی را پیاده بروید، من یک بار این خطا را کردم و چند بار نزدیک بود جانم را از دست بدهم، پیاده راه در برخی از بخشهای این مسیر وجود ندارد، حتی پیاده راهها گمراه کننده هستند، ناگهان میبینید صد تا موتورسوار رد میشوند، این برای بزرگسالان خطرناک است، چه برسد به کودکان، پیاده راه در تهران به شوخی شبیه است.»
وقتی معیشت به موتورسیکلت گره میخورد
البته تردد پرشمار موتورسیکلت سوارها از انواع معابر در تهران چندان هم بیدلیل نیست، گره خوردن معیشت با این وسیله نقلیه سبب شده از خیابان تا پیاده راه سهم تردد آنها شود، فقط کافیست در معابر اصلی چند دقیقهای کنار خیابان بایستید تا دهها موتور سوار از کنار شما عبور کنند و بگویند «موتور» تا اگر مسافر باشید شما را به مقصدتان برسانند، ترافیک سنگین صبحگاهی و عصرگاهی در تهران سبب شده که این وسیله نقلیه در پایتخت پر طرفدار شود، بهویژه برای افرادی که حسابی عجله دارند و میخواهند از شر این ترافیک سنگین بهراحتی عبور کنند. جدا از انتقال مسافر، حمل و نقل بسته یا بار توسط موتور سیکلتها مرسوم شده است، حتی گاهی بارهای غیرمتعارف و بزرگ هم با موتور جابهجا میکنند تا این وسیله نقلیه نقش ابزار دست برای کسب و کار را هم بازی کند. به گزارش ایرنا وجود حدود 12 میلیون موتورسیکلت در کشور نشان میدهد که بسیاری از این موتورسواران برای امرار معاش و تامین معیشت خود به خرید موتورسیکلت اقدام میکنند.
نیمی از فوتیهای تصادفات در تهران سهم موتور سواران
حضور پر تعداد موتور سیکلتها در سطح شهر عواقب زیادی دارد، از آلوده کردن هوا گرفته تا افزایش تصادفات. قبلتر داریوش گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست به خبرآنلاین گفته بود: «از 12 میلیون موتورسیکلت شمارهگذاری شده نزدیک به 90 درصد آنها موتورسیکلتهای فرسوده هستند که چندین برابر یک خودروی استاندارد انتشار آلودگی دارند، همین مسئله سبب شده که هر سال به شدت آلودگی هوا افزوده شود.» حتما به همین نسبت موتور سیکلتها در تهران نقش پررنگی در آلوده کردن هوا دارند.
یکی دیگر از مسئلهها در مواجهه با موتور سیکلتها سهم بالای آنها در تصادفات است. اوایل امسال، سرهنگ علی اصغر شریفی، رییس مرکز اطلاع رسانی پلیس راهور تهران بزرگ درباره سهم این وسیله نقلیه در تصادفات گفت: « از کل تصادفات سال 1402 حدود 46 درصد یعنی نیمی از کسانی که در تصادفات در تهران جان خود را از دست دادهاند مربوط به موتورسواران است. یعنی از هر 10 نفر فوتی در شهر تهران حدود 5 نفر از آنها موتورسوار بوده است. همچنین در این بازه زمانی حدود 64 درصد از کل تصادفات جرحی نیز مربوط به موتورسیکلت سواران بوده است که این عدد بالایی را نشان میدهد.»
باطل کردن گواهینامه درصورت افزایش تخلفات
افزایش مصدومان و مرگ و میرهای مربوط به تصادف موتور سیکلت سواران و البته ترددهای فراقانونی آنها از پیاده راهها دلایلی هستند که باید برای جبران آنها راه حلی اتخاذ کرد. درهمینباره سرهنگ سید هادی هاشمی، رئیس پلیس سابق راهور تهران بزرگ به خبرآنلاین میگوید: «تردد موتور سیکلت سواران به یک معضل تبدیل شده است، به این دلیل که موتور سیکلتها در داخل کشور پلاک دارند ولی هویت ندارند، به این معنا که تخلف میکنند اما قابل پیگیری نیستند.»
او بیان میکند: «حجم موتور سیکلت کم و قدرت مانور آن زیاد است برای همین در تهران موتور سیکلت سوارها از پیاده راهها، لابهلای خودروها، خط ویژه و خلاف جهت خیابان تردد میکنند، باید گفت در کشور ما به موتور سیکلت سواران مماشات شده است، اگر یک قانونی به روز و قوی نباشد وضعیت تردد آن در خیابانها همین باقی میماند، لذا باید یک قانون قوی و بازدارنده وجو داشته باشد تا بتواند از تخلفات آن جلوگیری کند، قوانین موجود قادر نیست که تردد موتور سیکلتها رو منظم و قانونمند کند.»
او ادامه میدهد: «پلاک موتور سیکلت باید چک شود و به یک حساب بانکی که هر ماه باید شارژ کافی داشته باشد متصل شود، طوریکه اگر موتور سیکلت سواری تخلف کرد به صورت آنلاین و درجا جریمه تخلف از حساب او برداشته شود. با این کار موتور سیکلت سوار میداند که اگر تخلف کرد بهای آن را میپردازد، اگر این اتفاق بیفتد کمی بازدارنده است. حتی میتوان جرائم دیگری هم در نظر گرفت مثلاً اینکه وقتی سطح جرائم از حدی گذشت دیگر گواهینامه نداشته باشند، حتی گواهینامه خودرو هم از آنها گرفته شود.»
هاشمی میگوید: «تا به امروز طرحهایی مانند جمع آوری موتورها از سطح خیابان نتوانسته به بهبود تردد آنها در معابر کمک کند چراکه خیلی از موتور سیکلتها الان در پارکینگ هستند اما تخلفها در سطح شهر ادامه دارد.»
او با انتقاد از تعداد زیاد موتورسیکلت بیان میکند: «در دنیا این مقدار موتور سیکلت در کشورها وجود ندارد اما اینجا بیضابطه موتور ریخته شده است، عدهای که رانت و دسترسی به جاهایی داشتند موتور سیکلتهای بدون کیفیت و غیر استاندارد را همینطور در خیابانها ریختند و این وضعیت برای کشور ما باقی ماند.»