اسکنر کف پا؛ پنجره‌ای به دنیای مشکلات پنهان پا

اسکن کف پا چیست؟

اسکن کف پا، روش تشخیصی غیرتهاجمی است که برای بررسی ساختار و عملکرد پا به کار می‌رود. این کار با استفاده از دستگاهی به نام اسکنر پا انجام می‌شود که تصویری دقیق از کف پا، از جمله قوس‌ها، فشار و توزیع وزن را ارائه می‌دهد. اسکن کف پا روشی برای بررسی وضعیت پاها، توزیع فشار و نحوه راه رفتن شما است. این روش می‌تواند برای تشخیص و درمان مشکلات پا، تجویز ارتوز یا کفی طبی و پیشگیری از آسیب‌دیدگی‌ها استفاده شود. اسکن‌های کف پا را می‌توان در سه دسته اصلی دسته‌بندی کرد:

1. اسکن استاتیک نوری: این نوع اسکن از نور برای ایجاد تصویری از کف پا در حالت ایستاده استفاده می‌کند.

2. اسکن سه بعدی: این نوع اسکن از لیزر یا دوربین برای ایجاد یک مدل سه بعدی از کف پا استفاده می‌کند.

3. اسکن داینامیک فشاری: این نوع اسکن از سنسورهای فشار برای اندازه‌گیری توزیع فشار در کف پا در حین راه رفتن یا دویدن استفاده می‌کند.

نام کامل آزمایش اسکن کف پا

• اسکن کف پا (foot scan)

نام های دیگر اسکن کف پا

• فوت اسکن

• آنالیز کف پا

• معاینه سه بعدی کف پا

• پودوسکوپی

نحوه انجام اسکن کف پا

فرایند اسکن کف پا به طور کلی ساده و غیرتهاجمی است و در عرض چند دقیقه انجام می‌شود. مراحل کلی این فرایند به شرح زیر است:

1. قبل از انجام اسکن، باید کفش‌ها و جوراب‌های خود را درآورید. ممکن است از شما خواسته شود که پاهای خود را با آب و صابون بشویید و کاملاً خشک کنید. در برخی موارد، از اسپری مخصوصی برای ضدعفونی کردن پاها استفاده می‌شود.

2. از شما خواسته می‌شود که روی صفحه اسکنر بایستید یا با گام‌های آهسته روی آن راه بروید. صفحه اسکنر ممکن است ثابت باشد یا به صورت متحرک طراحی شده باشد. در برخی از سیستم‌های اسکن، از اسکنرهای دستی نیز استفاده می‌شود.

3. با استفاده از پروژکتورهای لیزری و دوربین‌های فیلمبرداری، شکل دقیق پا و میزان فشاری که به هر نقطه از آن وارد می‌شود، ثبت می‌شود. این فرایند به طور معمول بدون درد و ناراحتی انجام می‌شود. ممکن است از شما خواسته شود که در حین اسکن، حرکات خاصی را با پاهای خود انجام دهید.

4. داده‌های جمع‌آوری شده توسط دستگاه، توسط نرم‌افزار مخصوص پردازش و تجزیه و تحلیل می‌شوند. این فرایند ممکن است چند دقیقه طول بکشد.

5. پس از اتمام پردازش اطلاعات، نتایج اسکن به شما ارائه می‌شود. نتایج اسکن به طور معمول شامل تصویری سه‌بعدی از کف پا، توزیع فشار، نوع قوس پا، الگوی راه رفتن و سایر اطلاعات مرتبط است. 

پزشک یا متخصص مربوطه، نتایج اسکن را با شما بررسی می‌کند و در صورت نیاز، توضیحات لازم را ارائه می‌دهد و ممکن است بر اساس این نتایج، درمان‌های لازم را تجویز کند.

خطرات و عوارض انجام اسکن کف پا

اسکن کف پا به طور کلی یک روش ایمن و بدون خطر است. در اکثر موارد، هیچ عارضه جانبی خاصی برای این روش گزارش نشده است. 

زمان و شرایط انجام اسکن کف پا

• هیچ زمانبندی مشخصی برای انجام اسکن کف پا وجود ندارد ، شما می‌توانید در هر سنی و در هر شرایطی که هستید، برای انجام اسکن کف پا اقدام کنید.

• اگر از ایمپلنت‌های فلزی در پاهایتان دارید، باید قبل از انجام اسکن به پزشک خود اطلاع دهید.

• انجام اسکن کف پا برای زنان باردار یا شیرده بلامانع است. 

اسکن کف پا در چه مواردی تجویز می‌شود؟

• اگر دچار درد پا، پاشنه پا یا زانو هستید.

• اگر در هنگام راه رفتن یا دویدن احساس ناراحتی می‌کنید.

• اگر سابقه آسیب‌دیدگی پا یا مچ پا دارید.

• اگر ناهنجاری‌هایی در شکل یا قوس پاهایتان دارید.

• اگر به ورزش‌های حرفه‌ای مشغول هستید.

• اگر شغلی دارید که به طور مداوم روی پا هستید.

• اگر دیابت دارید.

• اگر از بریس یا کفی طبی استفاده می‌کنید.

• تشخیص مشکلات پایین تنه و بیماری‌های مربوط به اعصاب و عضلات

• مانیتورینگ درمان بیماری‌های پا مانند افتراق ناپذیری پا، پای شکسته و غیره

• ارزیابی وضعیت پاها قبل و بعد از جراحی

• تشخیص و پیگیری بیماری‌های دیابتی که می‌تواند باعث آسیب به اعصاب و عروق پا شود.

داروها و عوامل مداخله گر برای انجام اسکن کف پا

• قبل از انجام اسکن کف پا، در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید و هرگونه بیماری یا شرایطی که دارید، به پزشک یا متخصص مربوطه اطلاع دهید.

تفسیر اسکن کف پا

در این بخش، به بررسی و تحلیل داده‌های مختلفی که از طریق اسکن کف پا به دست می‌آید می‌پردازیم.

1. COP (مرکز فشار در طول گام برداشتن): با بررسی متوالی محل اعمال فشار پا به زمین در هر لحظه از گام برداشتن، می‌توان به نقاطی متوالی دست یافت. هرچه تعداد این نقاط بیشتر باشد، محاسبه دقیق‌تر خواهد بود. دستگاه‌های امروزی از فرکانس‌های 100 تا 400 هرتز برای نمونه‌برداری استفاده می‌کنند. هرچه فرکانس بالاتر باشد، سرعت نمونه‌برداری بیشتر می‌شود و امکان اسکن پا در حالت دویدن یا پرش نیز فراهم می‌شود.

خط حاصل از اتصال این نقاط (COP Line) نشان‌دهنده هماهنگی سیستم عصبی و عضلانی فرد است. با بررسی این خط می‌توان ناهنجاری‌هایی مانند پروناسیون (چرخش پا به داخل)، سوپیناسیون (چرخش پا به خارج) و اختلال در گام برداشتن را تشخیص داد.

2. Contact Percentage: این داده نشان‌دهنده درصد نیرو در قسمت‌های مختلف پا است.

به عنوان مثال، مشخص می‌کند که چه درصدی از نیروی وارد شده به زمین از جلو، میانه یا عقب پا اعمال می‌شود. این داده‌ها مربوط به نیروی وارده به زمین از هر دو پا به طور همزمان است.

3. Foot Type: نوع قوس کف پا یکی دیگر از مواردی است که می‌توان با استفاده از اسکن داینامیک آن را ارزیابی کرد. اسکن داینامیک قادر به تشخیص انواع مختلف قوس پا مانند صاف، نرمال و بلند است.

4. Foot Axis Angle: این داده نیز به بررسی پروناسیون و سوپیناسیون کمک می‌کند.

زاویه Foot Axis Angle انحراف خط COP از مسیر مستقیم حرکت را نشان می‌دهد. اگر این زاویه بین 1 تا 10 درجه باشد، پای فرد در حالت نرمال قرار دارد. زاویه کمتر از 1 درجه نشان‌دهنده چرخش پا به داخل و زاویه بیشتر از 10 درجه نشان‌دهنده چرخش پا به سمت خارج است.

سوالات رایج در رابطه با اسکن کف پا

1. اسکن کف پا چیست؟

اسکن کف پا روشی برای بررسی وضعیت پاها، توزیع فشار و نحوه راه رفتن شما است. این روش با استفاده از دستگاه‌های مختلفی انجام می‌شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

2. چه کسانی می‌توانند از اسکن کف پا استفاده کنند؟ 

اسکن کف پا می‌تواند برای افراد در هر سنی و با هر شرایطی مفید باشد. با این حال، در برخی موارد، انجام اسکن کف پا می‌تواند مفیدتر باشد.

3. تفسیر اسکن کف پا چگونه انجام می‌شود؟

تفسیر اسکن کف پا توسط پزشک متخصص یا سایر متخصصان مربوطه انجام می‌شود. در این فرایند، تصاویر و داده‌های حاصل از اسکن به دقت بررسی شده و اطلاعات مختلفی از جمله موارد زیر استخراج می‌شود: شکل و قوس پا ، فشار کف پا ، الگوی راه رفتن ، سلامت پوست و بافت‌های کف پا ، عملکرد عضلات و مفاصل پا

4. کاربردهای تفسیر اسکن کف پا چیست؟

تفسیر اسکن کف پا می‌تواند برای موارد زیر استفاده شود:

– تشخیص و درمان مشکلات پا

– تجویز ارتوز یا کفی طبی

– پیشگیری از آسیب‌دیدگی‌ها

– بهبود عملکرد ورزشی

– کنترل دیابت

5. آیا اسکن کف پا خطری دارد؟ 

اسکن کف پا به طور کلی یک روش ایمن و بدون خطر است. در زنان باردار یا شیرده و افراد با ایمپلنت‌های فلزی در پا نیز می‌توان اسکن کف پا انجام داد.

6. هزینه اسکن کف پا چقدر است؟

 هزینه اسکن کف پا به نوع دستگاه مورد استفاده، مرکز و تجهیزات آن بستگی دارد.

7. برای انجام اسکن کف پا به کجا مراجعه کنم؟ 

برای انجام اسکن کف پا می‌توانید به مراکز تخصصی ارتوپدی، فیزیوتراپی یا کلینیک‌های تخصصی پا مراجعه کنید.

نکات مهم دیگری که باقی مانده است و باید بدانید

• برای انجام اسکن کف پا، به مرکزی مراجعه کنید که از تجهیزات مدرن و پیشرفته استفاده می‌کند.

• مطمئن شوید که پرسنل مرکز از تجربه و تخصص کافی در زمینه اسکن کف پا و تفسیر نتایج آن برخوردار باشند.

• در روز انجام اسکن، کفش‌های راحت و مناسب بپوشید.

• اگر از بریس یا کفی طبی استفاده می‌کنید، حتماً آنها را به همراه خود ببرید.

• در صورت ابتلا به بیماری خاصی، قبل از انجام اسکن به پزشک یا متخصص مربوطه اطلاع دهید. 

• اسکن کف پا ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد، به عنوان مثال برای افرادی که زخم یا عفونت در پا دارند.

تذکر مهم

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.