فلنج کور؛ کاربردها، انواع و استانداردهای انتخاب
فلنج کور؛ سد محکم در برابر جریان سیالات
تصور کنید در یک پالایشگاه عظیم، هزاران لوله با قطرهای مختلف به هم متصل شدهاند. برای قطع جریان سیال در مواقع اضطراری یا تعمیرات، به چه قطعهای نیاز است؟ پاسخ ساده است: فلنج کور. این قطعه فلزی دیسک مانند، نقش یک شیر اطمینان را ایفا کرده و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری میکند.
فلنج کور چیست؟
یک فلنج کور (همچنین به عنوان “فلنج صفحه بسته” شناخته میشود) در انتهای یک سیستم لولهکشی برای خاتمه دادن به یک لوله نصب میشود. این فلنج هیچ سوراخ مرکزی (منافذ) ندارد، بنابراین هیچ جریانی از طریق فلنج وجود ندارد. یک فلنج کور ممکن است برای جدا کردن یک لوله، شیر یا مخزن تحت فشار استفاده شود. این نوع فلنج در همه اندازهها و کلاسها موجود است و ممکن است از یک سطح تخت، برجسته یا نوع حلقهای استفاده کند.
یک فلنج کور میتواند در صورت نیاز به تمدید خط لوله یا در صورت نیاز به بازرسی لوله (برداشتن فلنج کور برای دسترسی به داخل لوله)، جایگزین یک کلاه جوش لب به لب شود. این نوع فلنج همچنین میتواند به عنوان نقطه دسترسی میله در سیستمهای زهکشی استفاده شود. بسته به کاربرد، یک فلنج کور ممکن است سوراخ شده و به عنوان یک فلنج لغزشی یا ضربه خورده و به عنوان یک فلنج رزوهدار استفاده شود.
انواع فلنج کور فولادی
فلنج کور، قطعهای اساسی در سیستمهای لولهکشی است که برای مسدود کردن جریان سیال در نقاط مشخص استفاده میشود. این قطعه در انواع مختلفی تولید میشود تا نیازهای صنایع مختلف را برآورده کند. در ادامه به بررسی برخی از رایجترین انواع فلنج کور فولادی میپردازیم:
فلنج کور فورج شده از جنس فولادهای آلیاژی
• فلنج کور فورج فولادی A105: این نوع فلنج کور از فولاد آلیاژی A105 ساخته میشود و به دلیل مقاومت بالا در برابر دما و فشار، در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی کاربرد گستردهای دارد.
• فلنج کور فورج فولادی A350: فلنج کور A350 نیز از فولاد آلیاژی ساخته شده و برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی دارند، مناسب است.
فلنج کور استیل
• فلنج کور استیل 304: این نوع فلنج کور از جنس استیل آستنیتی 304 ساخته شده و به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، در صنایع غذایی، دارویی و صنایع شیمیایی استفاده میشود.
• فلنج کور استیل 316: فلنج کور استیل 316 نیز از جنس استیل آستنیتی است، اما مقاومت آن در برابر خوردگی نسبت به استیل 304 بیشتر است. به همین دلیل، در محیطهای بسیار خورنده مانند صنایع دریایی و پتروشیمی استفاده میشود.
فلنج کور فولادی کربنی
• فلنج کور فولادی ST37: این نوع فلنج کور از فولاد کربنی ST37 ساخته شده و برای کاربردهایی با شرایط کاری معمولی مناسب است.
• فلنج کور فولادی ST52: فلنج کور ST52 نیز از فولاد کربنی ساخته شده، اما مقاومت آن نسبت به ST37 بیشتر است.
فلنج کور چدنی
• فلنج کور چدنی ریختهگری: این نوع فلنج کور از چدن ساخته شده و به دلیل وزن کم و قیمت مناسب، در کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر فشار و دما وجود ندارد، استفاده میشود.
کاربرد فلنج کور
همانطور که در بخشهای قبلی اشاره شد، وظیفه اصلی فلنج کور، مسدود کردن مسیر عبور سیال در لولهها است. به عبارت سادهتر، فلنج کور مانند یک درپوش برای لوله عمل میکند و جریان سیال را قطع میکند. کاربردهای رایج فلنج کور در صنایع مختلف:
• تعمیرات خطوط لوله: هنگامی که بخشی از لوله نیاز به تعمیر یا تعویض دارد، با استفاده از فلنج کور، جریان سیال در آن قسمت قطع میشود تا عملیات تعمیرات به طور ایمن انجام شود.
• افزایش طول خط لوله: در مواردی که نیاز به افزایش طول خط لوله باشد، از فلنج کور استفاده میشود. ابتدا فلنج کور را در انتهای خط لوله نصب میکنند و سپس قطعه جدید لوله را به آن متصل میکنند.
• مسدود کردن دائمی یا موقت خط لوله: در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد که یک خط لوله به طور کامل یا موقت مسدود شود. برای مثال، در زمان تعمیرات اساسی یا تغییر مسیر خط لوله، از فلنج کور برای مسدود کردن کامل یا موقت آن استفاده میشود.
تفاوت فلنج کور یک رو تراش و دو رو تراش
فلنج کور قطعهای دایرهای شکل و بدون سوراخ مرکزی است که برای مسدود کردن انتهای یک لوله استفاده میشود. یکی از ویژگیهای مهم فلنج کور، میزان تراشکاری سطح آن است که به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
• فلنج کور یک رو تراش: در این نوع فلنج، تنها یکی از سطوح در تماس با واشر و لوله تراشیده شده و سطح دیگر به صورت خام باقی میماند. این نوع فلنج به دلیل کاهش هزینههای تولید، قیمت پایینتری دارد. اما به دلیل اینکه سطح تماس کامل با واشر ایجاد نمیشود، ممکن است در برخی کاربردها آببندی کامل حاصل نشود و در درازمدت باعث نشتی شود. همچنین ظاهر این نوع فلنج نسبت به نوع دو رو تراش کمتر جذاب است. برای کاربردهای موقت یا در مواردی که آببندی کامل و ظاهر فلنج اهمیت چندانی ندارد از فلنج کور یک طرفه استفاده می شود.
• فلنج کور دو رو تراش: در این نوع فلنج، هر دو سطح در تماس با واشر و لوله به دقت تراشیده شدهاند. این امر باعث ایجاد یک سطح تماس کامل و یکنواخت بین فلنج، واشر و لوله میشود و در نتیجه آببندی بهتری را فراهم میکند. همچنین ظاهر این نوع فلنج زیباتر و صنعتیتر است.برای کاربردهایی که نیاز به آببندی کامل و مطمئن دارند و در سیستمهایی که تحت فشار و دمای بالا کار میکنند استفاده می شود.
سوالات متداول درباره فلنج کور
1. چگونه فلنج کور مناسب را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب فلنج کور مناسب باید به عوامل زیر توجه کرد:
* جنس سیال
* دما و فشار سیستم
* محیط کاری (خورنده یا غیر خورنده)
* استانداردهای مورد استفاده
2. آیا میتوان از فلنج کور برای بستن شیر استفاده کرد؟
خیر، فلنج کور برای بستن شیر مناسب نیست. برای بستن شیر باید از کلاهک یا پلاگ مخصوص استفاده کرد.
3. آیا میتوان فلنج کور را جوشکاری کرد؟
در برخی موارد با رعایت نکات ایمنی و استفاده از روشهای خاص جوشکاری، میتوان فلنج کور را به لوله جوش داد. اما به طور کلی جوشکاری فلنج کور توصیه نمیشود.
4. آیا فلنج کور قابل تعمیر است؟
در صورت آسیب جزئی، ممکن است بتوان فلنج کور را تعمیر کرد. اما در صورت آسیب جدی، تعویض فلنج کور بهترین گزینه است.
سخن پایانی
در پایان، میتوان گفت که فلنج کور یکی از اجزای حیاتی و پرکاربرد در سیستمهای لولهکشی است که نقش مهمی در اطمینان از ایمنی و عملکرد صحیح این سیستمها ایفا میکند. با توجه به تنوع بالای فلنج کورها و کاربردهای مختلف آنها، انتخاب مناسبترین نوع فلنج کور برای هر پروژه، نیازمند دانش فنی و تجربه کافی است. امیدواریم این مقاله توانسته باشد اطلاعات مفیدی در مورد فلنج کور در اختیار شما قرار دهد.
گردآوری:بخش دانش کسب و کار موزستان