آشنایی با پیش بینی عاطفی و احساسی؛ مفیدترین مهارت ذهنی

پیش بینی احساسی یا عاطفی چیست و چه تاثیری بر زندگی ما دارد؟

پیش بینی عاطفی و احساسی

هدف از نگارش این محتوا آشنایی شما با پیش بینی عاطفی و احساسی و تاثیر این پیش بینی ها بر روی زندگی است. درک ان پیش بینی بسیار اسان است. کافی است کمی به اطراف و تصمیم گیری های زندگی خود دقت کنید. آیا تا به حال متوجه شده اید که چرا برخی چیزها و وسایل را می خواهید؟ یا چرا دوست دارید برخی از کارها را انجام دهید؟ یا حتی از غذایی که تا به الآن آن را امتحان نکرده اید متنفر هستید؟ یا کاری که لازم است آن را انجام دهید انجام نمی دهید و همیشه آن را به روز بعد موکول می کنید؟

پاسخ تمام این سوالات، به یک سیستم ساده ی مغز برمی گردد که ناخودآگاه می باشد. این سیستم affective forcasting نام دارد که امروزه آن را سیستم پیش بینی احساسی و عاطفی ترجمه می کنند. با توجه به این موارد می توان گفت که ریشه و مبدا تمام خواستن ها و علاقه مندی ها به همین پیش بینی احساسی برمی گردد. در واقع ما تصمیم می گیریم، رسیدن به چیزی که انتخاب کرده ایم سبب خوشبختی ما می شود یا خیر. اگر می شود به سمت آن حرکت می کنیم.

البته پیش بینی احساسی و عاطفی فقط محدود به احساسات مثبت نمی شود بلکه احساسات منفی را هم در بر می گیرد که این مسئله همان، علاقه نداشتن به چیزی و یا انجام ندادن کاری است. حال اگر دقیقا می خواهید بدانید پیش بینی عاطفی چیست می توانید با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

پیش بینی عاطفی و تاثیر آن بر زندگی

همان طور که از نام این پیش بینی مشخص است به پیش بینی واکنش های عاطفی و احساسی، پیش بینی عاطفی گفته می شود که به آن پیش بینی لذت جویانه هم می گویند. این پیش بینی مربوط به تصمیم گیری هایی است که برای رویدادها و وقایع آینده گرفته می شود. به عبارت دیگر، وقتی تصمیم به انجام کاری می گیریم می توان متوجه شد که بعد از این انتخاب، چه احساسی خواهیم داشت.

به طور کلی پیش بینی احساسی یا عاطفی، سبب بروز پیامدهایی بعد از انتخاب و تصمیم گیری شخص می شود. به همین دلیل می تواند بر روی احساساتی که بعد از تصمیم گیری بروز می دهد اثر بگذارد. طبیعتا هر چه این تصمیم گیری ها دقیق تر باشد می توان تصمیم بهتری گرفت و در نتیجه شادمانی و خوشحالی بعد از آن، نصیب فرد می شود. 

از دیگر مزیت های مهم پیش بینی عاطفی این است که سبب ایجاد روابط بهتر و شادتر در زندگی اجتماعی و فردی می شود. بدون شک، هر انسانی در زندگی خود با تصمیمات مختلفی از قبیل ازدواج، مهاجرت و انتخاب شغل رو به رو می شود که مطمئنا نوع انتخاب او، بر احساسات بعدی آن اثر می گذارد.

با توجه به اهمیت این موضوع، روانشناسان شروع به انجام تحقیقاتی در مورد این سیستم و ساز و کارهای که سبب بروز چنین پیش بینی هایی می شوند نمودند تا دریابند که این تصمیم گیری ها تا چه اندازه درست است و می تواند بر پیش بینی ها تاثیر بگذارند.

پیش بینی عاطفی یا احساسی چیست؟

پیش بینی عاطفی یا لذت جویانه به زبان ساده یعنی، پیش بینی که فرد در مورد احساساتش نسبت به یک اتفاق در آینده دارد. در واقع هر ذهنی پیش بینی می کند که احساس فرد در مورد یک اتفاق در ﺁینده چگونه است. عموما نمی توان این پیش بینی را کنترل کرد و تمام افراد در طول شبانه روز و به صورت ناخودآگاه، این پیش بینی را انجام می دهند.

برای درک بهتر این موضوع، می توانید تمام پیش بینی های عاطفی خود را در مورد کاری که قرار است در آینده انجام دهید یادداشت کنید. مثلا قصد سفر داری. حتما به تعطیلات فکر می کنید. به صبح های آرام و شب های لذت بخش. به قهوه ی صبح و انرژی که قرار است از این سفر بگیرید.

یا منتظر به دنیا آمدن فرزندتان هستید و پیش بینی می کنید که بعد از به دنیا آمدن، احساس شادی و خوشبختی دارید. با کنفرانسی در کلاس یا محل کار خود دارید و از صحبت کردن در مقابل مخاطبان، احساس ترس می کنید. 

همه ی این موارد، نمونه هایی از پیش بینی احساسی هستند. اما یک سوال، ذهن محققان را به خود درگیر کرده بود. که آیا افراد می توانند احساسات خود در آینده را به درستی پیش بینی کنند؟

چقدر پیش بینی های احساسی مغز درست می باشند؟

محققان زیادی در مورد پیش بینی های آینده تحقیق کرده اند اما روانشناسانی به نام های تیموتی ویلسون و دانیل گیلبرت این ایده را بیشتر مورد بررسی قرار دارند. آن ها بررسی کردند که آیا یک شخص می توان احساسات آینده ی خود را به درستی تخمین بزند؟

مثلا ازدواج با یک فرد واقعا سبب خوشحالی او شده است؟ یا سفر کردن و حرکت به سوی یک شهر، واقعا توانست سبب افزایش روحیه ی آن ها شود. این روانشناسان موفق شدند ایده ی پیش بینی عاطفی را در سال 1990 اختراع کنند.

بر اساس تحقیقاتی که این روانشناسان انجام دادند متوجه شدند که افراد در مورد رویدادهایی که خوشحالشان می کند قضاوت های نادرستی دارند. یا عبارت دیگر، به خوبی نمی توانند رویدادها و احساسات آینده را با عینک زمان حال ببیند. آن ها همچنین از این تحقیقات دریافتند که احساسات فعلی، بسیاری از افراد را کور می کند و بر تصمیمات آینده شان نیز بسیار تاثیر می گذارد. چرا که بر این باورند این احساس همیشگی است و تا ابد، به همراه آن ها است. این حالت در افراد افسرده هم به چشم می خورد. فرد افسرده فکر می کند که احساس او همیشگی است و هرگز تغییر نمی کند و هیچ چیز نمی تواند حال او را تغییر دهد.

به همین دلیل در ذهن خود، نقشه ی قطع ارتباط با همه را می کشد. با هیچ کس دیدار نمی کند و تنها و منزوی می شود.

به طور کلی آن ها دریافتند که متاسفانه، افراد نمی توانند به درستی تخمین بزنند که در آینده چه احساسی خواهند داشت. چرا که تمرکز ما بر روی کار امروز است و برای فردا نقشه می کشیم و به هیچ وجه توجه نمی کنیم که فردا چه چیزی مهم است. 

مغز در پیش بینی عاطفی، چه اشتباهاتی دارد؟

در واقع زمانی که مغز می خواهد اقدام به پیش بینی عاطفی کند 4 مولفه را در نظر می گیرد که عبارتند از:

• در نظر می گیرد این احساسات مثبت است یا منفی

• بررسی می کند که چه احساسی را تجربه می کند احساس گناه یا شکست و یا …

• شدت احساسات

• مدت احساسات

به طور کلی افراد در زمان پیش بینی مثبت یا منفی بودن احساسات، عملکرد خوبی دارند اما مشکلشان در زمان پیش بینی مدت و شدت احساسات است. بر اساس تحقیقاتی که این روانشناسان انجام دادند دریافتند که انسان ها آنقدرها هم در زمان به دست آوردن خواسته های خود خوشحال نمی شوند. با توجه به این تحقیقات، مشخص شد که افراد، شدت و مدت زمان بیشتری را برای احساسات خود پیش بینی می کنند.

مثلا فکر کنید که شما آرزوی خرید یک ماشین لوکس را دارید و فکر می کنید که با خرید این ماشین، تا آخر عمر خود خوشحال هستید و این احساس را تا ابد دارید. اما وقتی که این ماشین را می خرید میبینید که شادی شما آنقدرها هم که تصور می کردید نیست و حتی این شادی و خوشحالی خیلی زودتر از آنچه که فکرش را می کردید تمام شد.

آیا افراد برای بدترین حالت برنامه ریزی می کنند؟

در زمان پیش بینی عاطفی، افراد برای یک نتیجه ی بد، برنامه ریزی می کنند اما تلاششان این است لذت آینده را پیش بینی کنند. از جمله رایج ترین پیش بینی های عاطفی که افراد با آن درگیر هستند عبارتند از:

• برنامه ریزی تعصبی: این برنامه ریزی یعنی فرد به پیش بینی های فعلی خود نسبت به آینده، تمایل بیشتری دارد. اما امکان دارد چیزی را که حال می خواهد در آینده نخواهد. این موقعیت های عاطفی لحظه ای تاثیر زیادی بر آینده ی شخص می گذارند.

• اجماع غلط: متاسفانه یکی از مهم ترین مسائلی که مردم با آن درگیر هستند این است که افراد دیگر، چقدر مثل آن ها فکر می کنند یا با آن ها موافق هستند و یا با آن ها ارزش های یکسان داشته باشند. آن ها این مسائل را بیش از حد ارزیابی می کنند.

• تخفیف های موقتی یا طولانی: بسیاری از مردم، چیزهایی را در حال می خواهند که در آینده ندارند. مثلا پس انداز پول. اگر فردی در حال حاضر، پول بیشتری پس انداز کند در آینده سود بیشتری نخواهد برد؟

• تمرکز گرایی: این برنامه ریزی یعنی اینکه افراد به تمرکز بر روی یک رویداد خاص تمایل بیشتری دارند تا نسبت به رویدادهای دیگر. شاید شما نحوه ی تاثیر یک رویداد را بر روی احساسات و افکار خود را دست کم بگیرید. برای درک این موضوع، یک مثال ساده بیان می کنیم. فرض کنید یک وعده ی غذایی کامل خورده اید و کاملا سیر هستید و بعد از آن، برای خرید به یک فروشگاه مراجعه می کنید. احتمال کمی وجود دارد چنین شخصی، گرسنگی در اینده را پیش بینی کند به همین دلیل مواد غذایی کمتری خریداری می کند.

به طور کل، می توان این نتیجه را گرفت که انسان ها به درستی نمی توانند احساسات آینده ی خود را تخمین بزنند و در این کار، ناکارآمد هستند.

گردآوری : بخش روانشناسی موزستان