پیشگیری از لنف ادم؛ راهکارهای ساده و موثر
چه عواملی باعث لنف ادم می‌شوند و چگونه از آنها جلوگیری کنیم؟
اگر تحت عمل جراحی برداشتن غدد لنفاوی یا سایر درمان‌های سرطان مانند رادیوتراپی قرار گرفته‌اید، مهم است که در مورد خطر تورمی به نام لنفادم اطلاعات داشته باشید. خطر ابتلا به لنفادم همیشه قبل از درمان سرطان مورد بحث قرار نمی‌گیرد، بنابراین ممکن است کمی تعجب‌آور باشد. اگرچه ممکن است ناخوشایند باشد، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر خود انجام دهید.
ابتلا به لنف ادم پس از گذراندن چالش‌هایی مانند درمان سرطان، یک مشکل اضافی است که می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی داشته باشد. تصور کنید که بر سرطان غلبه کرده‌اید، ممکن است از بازسازی گذر کرده باشید و اکنون باید با لنف ادم روبرو شوید.
لنف ادم حدود 1 در 1000 آمریکایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در زنانی که تحت درمان سرطان سینه قرار گرفته‌اند، شایع‌تر است. تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از یک پنجم زنانی که تحت عمل جراحی سرطان سینه قرار گرفته‌اند، به لنف ادم مبتلا می‌شوند.
لنف ادم چیست؟
لنف ادم تورمی است که در بازوها، پاها، گردن یا سایر قسمت‌های بدن به دلیل تجمع مایع لنفاوی ایجاد می‌شود. صدها گره لنفاوی در بدن شما وجود دارد که به فیلتر کردن مواد عبوری از مایع لنفاوی کمک می‌کنند. غدد لنفاوی حاوی گلبول‌های سفید هستند که به بدن در مبارزه با عفونت و بیماری کمک می‌کنند. هنگامی که برخی از غدد لنفاوی برداشته یا آسیب می‌بینند، مایع لنفاوی نمی‌تواند به طور طبیعی در بدن جریان یابد و می‌تواند در مناطقی مانند بازوها و پاها به دام بیفتد.
هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ممکن است متوجه تورم شوید و پوست شما احساس سفتی، سنگینی و سوزن سوزن شدن کند. حتی ممکن است متوجه شوید که پوست شما ضخیم‌تر یا چرمی‌تر به نظر می‌رسد و لباس‌ها نسبت به معمول محدودتر هستند. لنفادم می‌تواند بسیار دردناک باشد و باعث مشکلات پوستی و حرکتی شود. همچنین می‌تواند خطر ابتلا به عفونت در مناطق آسیب دیده را برای شما افزایش دهد.
مایع لنفاوی محصولات زائد را از بدن شما فیلتر می‌کند. هنگامی که جریان آن توسط لنفادم محدود می‌شود، نمی‌تواند باکتری‌ها را به سرعت فیلتر کند و شما می‌توانید سریع‌تر بیمار شوید.
راههای جلوگیری از لنف ادم
اگر در معرض خطر لنف ادم هستید، از موارد زیر خودداری کنید:
• اگر غدد لنفاوی زیر بغل شما برداشته شده است، فشار خون خود را از آن بازو نگیرید.
• خون‌گیری یا تزریق یا سرم‌تراپی در ناحیه‌ای که غدد لنفاوی برداشته شده است را انجام ندهید.
• از ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر برای جلوگیری از آفتاب سوختگی استفاده کنید.
• هنگام بیرون رفتن از منزل از دفع حشرات استفاده کنید تا از نیش‌هایی که می‌تواند منجر به عفونت شود جلوگیری کنید.
• از آسیب یا ضربه به ناحیه آسیب دیده خودداری کنید.
• از بلند کردن اجسام سنگین با بازوی آسیب دیده خودداری کنید.
• خالکوبی جدید در ناحیه آسیب دیده انجام ندهید.
• لباس، بند، کفش یا جواهرات تنگ در ناحیه آسیب دیده نپوشید.
• در صورت تجویز پزشک، از آستین یا جوراب فشاری استفاده کنید.
• آستین‌های فشاری برای لنفادم باید به درستی اندازه شوند. آستین فشاری نامناسب ممکن است لنفادم را بدتر کند.
• روزانه از لوسیون بدون عطر برای مرطوب نگه داشتن پوست استفاده کنید.
• با خوردن یک رژیم غذایی متعادل، وزن بدن سالم خود را حفظ کنید.
• ورزش سبک یا کششی انجام دهید.
• از تیم مراقبت‌های بهداشتی خود بپرسید که کدام تمرین‌ها برای شما مناسب هستند. • برخی تمرینات ممکن است لنفادم را بدتر کنند.
• اگر علائم لنفادم مانند تورم، درد، بی‌حسی، کاهش تحرک یا تغییرات پوستی را تجربه کردید، بلافاصله به تیم مراقبت‌های بهداشتی خود اطلاع دهید. پزشک شما ممکن است توصیه کند که برای درمان لنفادم با ماساژ، کمپرس و تمرینات خاص به یک فیزیوتراپ مراجعه کنید.
مدیریت لنف ادم
لنف ادم یک بیماری مزمن است که با تورم در بازوها، پاها یا سایر قسمت‌های بدن مشخص می‌شود. این تورم به دلیل تجمع مایع لنفاوی در بافت‌های بدن رخ می‌دهد. اگرچه لنف ادم قابل درمان نیست، اما می‌توان آن را مدیریت کرد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
مدیریت لنف ادم شامل ترکیبی از روش‌های درمانی است که به کاهش تورم، بهبود جریان لنفاوی و افزایش کیفیت زندگی کمک می‌کند. این روش‌ها عبارتند از:
• ماساژ لنفاوی دستی (Manual Lymphatic Drainage): این تکنیک توسط یک متخصص آموزش دیده انجام می‌شود و به حرکت مایع لنفاوی کمک می‌کند.
• بانداژ فشاری (Compression Bandaging): استفاده از بانداژهای مخصوص برای ایجاد فشار یکنواخت بر روی پوست و بافت‌های زیرین، به کاهش تورم و بهبود جریان لنفاوی کمک می‌کند.
• ورزش درمانی: انجام تمرینات ورزشی خاص به تقویت عضلات و بهبود گردش خون کمک می‌کند.
• خود مراقبتی: مراقبت از پوست، حفظ وزن سالم، اجتناب از آسیب به ناحیه متورم و استفاده از لباس‌های گشاد از جمله مواردی هستند که می‌توانند در مدیریت لنف ادم موثر باشند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند تمرینات تخصصی و تکنیک‌های درمانی دیگری را برای مدیریت لنف ادم ارائه دهند.
اهداف مدیریت لنف ادم
• کاهش تورم: هدف اصلی مدیریت لنف ادم، کاهش تورم و جلوگیری از پیشرفت آن است.
• بهبود عملکرد: بهبود دامنه حرکتی، قدرت عضلانی و فعالیت‌های روزمره زندگی.
• کاهش درد: کاهش درد و ناراحتی ناشی از تورم.
• پیشگیری از عفونت: کاهش خطر عفونت در ناحیه متورم.
• بهبود کیفیت زندگی: کمک به افراد مبتلا به لنف ادم برای داشتن یک زندگی فعال‌تر و مستقل‌تر.
سوالات متداول درباره لنف ادم
1. لنف ادم چیست و چه عواملی باعث ایجاد آن می‌شود؟
لنف ادم تورمی است که به دلیل اختلال در سیستم لنفاوی ایجاد می‌شود. این سیستم نقش مهمی در تخلیه مایعات اضافی از بافت‌ها دارد. برداشتن غدد لنفاوی در جراحی‌های سرطان، آسیب به عروق لنفاوی و عفونت‌ها از جمله عوامل ایجاد لنف ادم هستند.
2. آیا می‌توان از لنف ادم پیشگیری کرد؟
بله، با رعایت برخی مراقبت‌ها می‌توان از بروز یا تشدید لنف ادم پیشگیری کرد.
3. مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه برای لنف ادم چیست؟
حفاظت از پوست ، مرطوب نگه داشتن پوست ، پرهیز از پوشیدن لباس‌های تنگ ، کنترل وزن ، ورزش منظم ، ماساژ لنفاوی ، استفاده از آستین یا جوراب فشاری
4. آیا ورزش برای افراد مبتلا به لنف ادم مفید است؟
بله، ورزش‌های سبک و مشخص شده توسط فیزیوتراپیست می‌تواند به بهبود گردش خون و کاهش تورم کمک کند.
5. آیا می‌توان از بانداژ فشاری برای پیشگیری از لنف ادم استفاده کرد؟
بله، بانداژ فشاری به کاهش تورم و بهبود جریان لنفاوی کمک می‌کند.
6. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه هرگونه تورم، درد، قرمزی یا تغییری در پوست ناحیه درگیر شدید، باید به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
لنف ادم اگرچه یک بیماری مزمن است، اما با مدیریت صحیح و همکاری تیمی از متخصصان، می‌توان کیفیت زندگی افراد مبتلا را به طور قابل توجهی بهبود بخشید. با پیشرفت‌های اخیر در زمینه تشخیص و درمان، امید به آینده‌ای روشن‌تر برای افراد مبتلا به لنف ادم روزافزون است. با آگاهی از این بیماری و رعایت توصیه‌های پزشکی، می‌توان به زندگی عادی و فعالی دست یافت.
گردآوری:بخش سلامت موزستان
