معبد آرتمیس؛ ویرانه های یک اسطوره رویایی

معبد آرتمیس یکی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین معابد باستانی جهان است که به‌عنوان یکی از عجایب هفتگانه دنیای باستان شناخته می‌شود. این معبد به الهه یونانی آرتمیس، الهه شکار، طبیعت و زایش اختصاص داده شده بود و در شهر افسوس، در نزدیکی سلجوق ازمیر قرار دارد. این معبد را می‌توان گواهی محکم از نبوغ انسانی و مهارت معماری دانست.

معبد آرتمیس کجاست؟

معبد ارتمیس که با نام معبد دیانا هم شناخته می‌شود، معبدی مربوط به دوره یونان باستان و از جاهای دیدنی ازمیر است که به الهه آرتمیس اختصاص دارد. این معبد در شهر باستانی افسوس در ترکیه امروزی قرار دارد. شما می‌توانید ویرانه‌های معبد را در نزدیکی سایت باستان شناسی افسوس، نزدیک شهر سلجوق در استان ازمیر ترکیه بیابید. این سایت یک جاذبه توریستی محبوب است و نگاهی اجمالی به تاریخ غنی این منطقه دارد و از جاذبه‌های تور ازمیر نوروز 1404 به حساب می‌آید.

بد نیست بدانید که در دیگر نقاط دنیا هم معابدی وجود دارند که به آرتمیس نسبت داده شده‌اند. این مناطق شامل جراش اردن، آتن یونان، کورفو و اسپارتای یونان می‌شوند؛ با این حال، معبد اصلی آرتمیس، همان معبد آرتمیس در اِفِسوس است.

تاریخچه معبد آرتمیس

با این که تاریخ دقیقی در دست نیست؛ اما شواهد نشان می‌دهند که معبد آرتمیس در افه سوس، در عصر برنز ساخته شده است. هدف از ساخت این معبد، احترام و پرستش الهه آرتمیس بود که به‌عنوان محافظ افسوس شناخته می‌شد. آرتمیس به‌خاطر محافظت از حیوانات وحشی و نقش او به‌عنوان نگهبان زنان و دختران جوان، مورد احترام است.

برآوردها حاکی از آن است که در معبد، تقریبا 127 ستون وجود داشته که هر کدام ارتفاعی حدود 60 فوت داشته‌اند. متأسفانه، معبد آرتمیس در طول تاریخ خود چندین بار تخریب و بازسازی شده است. یکی از مهم‌ترین حوادث در سال 356 قبل از میلاد رخ داد که یک آتش‌سوزی ویرانگر، آسیب قابل توجهی به سازه وارد کرد. با این وجود، معبد توسط افسوسیان بازسازی و به شکوه سابق خود بازگردانده شد.

با گذشت زمان، معبد دچار آسیب و بی‌توجهی بیشتر شد. سرانجام، در سال 267 پس از میلاد، در جریان تهاجم گوت‌ها، با نابودی نهایی خود مواجه شد. امروزه، تنها بخش‌ها و خرابه‌هایی از این بنای باستانی باشکوه باقی مانده است که به ما اجازه می‌دهد نگاهی اجمالی به عظمت سابق آن داشته باشیم.

چگونگی ساخت معبد آرتمیس

طبق روایات قدیم، بعد از یک دوره ویرانی، معبد، مجددا به دستور پادشاه لیدیه، کرزوس و توسط معمار تئودوروس ساخته شد. بعد از آن، در سال 356 پیش از میلاد مسیح، به دستور هروستراتوس، درست در شب تولد اسکندر، معبد به آتش کشیده شد؛ اما سال‌ها بعد از آن مورد بازسازی قرار گرفت. معبد آرتمیس در افسوس از دو نوع مصالح ساختمانی، یعنی مرمر که در آن زمان بسیار گران‌بها بود و چوب ساخته شده است.

یکی از مشکلاتی که در آن زمان، برای ساخت معبد وجود داشت، حمل ستون‌های سنگین و بلند معبد به محل ساخت بود. برای این منظور، از روش غلتاندن ستون‌ها روی زمین، توسط چرخ و رو سطوح شیب‌دار استفاده کردند. اگرچه این روش بسیار زمان‌بر بود، اما به‌هرحال موثر واقع شد. مشکل اصلی ساخت‌وساز، کندن پی‌ها بود. این معبد قرار بود در منطقه‌ای نزدیک به رودخانه‌ای باتلاقی ساخته شود و به همین دلیل، خاک آن توانایی تحمل وزن چنین بنای تاریخی عظیمی را نداشت.

برای حل این مشکل، لایه‌ای از مخلوط ماسه و زغال سنگ را روی بستری از پوست حیوانات ایجاد کردند. این زیرلایه امکان تثبیت زمین برای ساخت پی‌ها را فراهم می‌کرد. در نهایت، ستون‌ها در جای خود قرار گرفتند. طبق روایات، معمار پس از قرارگیری ستون‌ها، متوجه شد که بزرگ‌ترین ستون کج است؛ اما در خواب دید که ایزدبانو آرتمیس به او گفت این مشکل را حل می‌کند و همین‌طور هم شد.

معماری معبد ارتمیس افسوس

عجایب هفتگانه معبد آرتمیس، یک شاهکار معماری و نمونه‌ای از مهارت و هنر سازندگان باستانی است و ترکیبی منحصربه‌فرد از سبک یونانی و آسیایی را به نمایش می‌گذارد. معبد دارای چیدمان دقیقی از ستون‌ها بوده که بر عظمت آن می‌افزاید. برآورد شده که حدود 127 ستون، به ارتفاع 60 فوت (حدود 20 متر) در معبد کار شده‌‌ بودند که نشانی از عظمت آن بوده است.

داخل معبد با مجسمه‌های بزرگ و کوچک، نقوش برجسته و تزئینات هنری آراسته شده بود که هر کدام نشان‌دهنده‌ هنر و فرهنگ باستانی بودند. سقف معبد هم با کنده‌کاری‌ها و مجسمه‌های نفیس تزئین شده بود و صحنه‌های مختلفی از اساطیر یونان را به تصویر می‌کشید. این تزئینات پیچیده به جذابیت هنری معبد افزوده و هنر صنعتگران باستانی را بیشتر به نمایش می‌گذاشتند. 

ترکیبی از ستون‌های عظیم و زیبا و مجسمه‌های جذاب، زیبایی‌شناسی هماهنگی ایجاد کرده بودند که معبد آرتمیس را به یک شگفتی واقعی معماری تبدیل کرده‌اند. این معبد را می‌توان شاهدی بر دستاوردهای معماری زمان خود دانست که نه‌تنها مکانی برای عبادت بوده، بلکه گواهی بر نبوغ و استعداد هنری جهان باستان است.

بخش های معبد آرتمیس

معبد آرتمیس با طراحی پیچیده و زیبا، شامل بخش‌های مختلفی بود که هر کدام نقش خاصی در عملکرد و اهمیت معبد داشتند. از فضای ورودی تا سالن اصلی و مجسمه آرتمیس، هر بخش از معبد با دقت و هنرمندی طراحی شده بود تا تجربه‌ای بی‌نظیر را برای گردشگران تور فراهم کند. در ادامه شما را با بخش‌های مختلف معبد آشنا می‌کنیم.

فضای ورودی

فضای ورودی معبد که به آن پروناوس (Pronaos) می‌گفتند، بخشی از معبد بود که قبل از ورود به سالن اصلی قرار داشت. این بخش به‌عنوان فضای ورودی برای زائران و بازدیدکنندگان طراحی و اغلب با ستون‌هایی تزئین شده بود.

فضای داخلی

داخل معبد آرتمیس از چند بخش تشکیل شده بود که مهم‌ترین آن را می‌توان ناوس (Naos) یا سالن اصلی دانست که در آن مجسمه بزرگ آرتمیس قرار داشت. این فضا محل اصلی عبادت و ارائه نذورات بود و به‌عنوان قلب معبد شناخته می‌شد. مجسمه آرتمیس در مرکز ناوس قرار داشت که نماد اصلی معبد بود.

ادیتون (Adyton) بخشی از ناوس بود که به‌عنوان مقدس‌ترین بخش معبد شناخته می‌شد. تنها کاهنان و کاهنه‌ها اجازه ورود به این قسمت را داشتند. این بخش معمولا در قسمت پشتی ناوس قرار داشت و مکانی بود که نذورات ارزشمند و اشیای مقدس نگهداری می‌شدند.

قسمت مهم دیگری که فضای داخلی معبد را تشکیل می‌داد، ستون‌ها و پایه ستون‌ها بودند. پایه ستون‌ها بخشی از معبد بود که ستون‌های مرمری روی آن‌ها قرار می‌گرفتند. این پایه‌ها نقش مهمی در استحکام و پایداری ساختار معبد داشتند. ناگفته نماند که نقوش و کتیبه‌های ارزشمندی بر ستون‌ها و دیوارهای داخلی معبد حک شده بودند تا ابعاد بیشتری برای درک این ساختمان منحصربه‌فرد ارائه دهند.

فضای بیرونی یا حیاط معبد

پریستایل (Peristyle) به فضای باز یا حیاط معبد گفته می‌شد که اطراف آن با ستون‌های مرمری احاطه شده بود. این بخش به زائران اجازه می‌داد تا در اطراف معبد قدم بزنند، از فضای معماری و هنری معبد لذت ببرند یا به عبادت بپردازند.

آدرس و نحوه دسترسی به معبد آرتمیس

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم،  معبد آرتمیس در ترکیه، در استان ازمیر، شهر سلجوق و منطقه افسوس قرار دارد.

آدرس معبد:

The Temple of Artemis, Atatürk, Park İçi Yolu No:12, 35920 Selçuk/İzmir, Türkiye

این معبد تقریبا یک کیلومتر با سلجوق فاصله دارد. از سلجوق حدود 5 دقیقه با ماشین طول می‌کشد تا به معبد برسید. اگر هم پیاده‌روی را ترجیح می‌دهید، رسیدن به معبد با پای پیاده تقریبا 15 دقیقه طول خواهد کشید. در صورتی که در ازمیر اقامت دارید، می‌توانید توسط تاکسی، در عرض 52 دقیقه، یا با اتوبوس، در عرض 55 دقیقه به معبد برسید.

ساعت بازدید از معبد آرتمیس

از آنجا که بازدید از معبد باشکوه آرتمیس از تفریحات ازمیر به شمار می‌رود، هر روزه از ساعت 8 صبح تا 7 عصر برای بازدید عموم باز است. این معبد هیچ هزینه ورودی ندارد و شما می‌توانید کاملا رایگان، در ساعات تعیین‌شده، شاهد معماری بی‌نظیر این معبد باشید و احترام عمیق مردمان گذشته را به الهه آرتمیس درک کنید.

چرا باید از معبد آرتمیس دیدن کنیم؟

معبد آرتمیس که از عجایب هفتگانه جهان باستان است، به‌عنوان نمادی از درخشش معماری و مرکزی مذهبی، اهمیت زیادی داشت. این مکان که به آرتمیس تقدیم شده بود، در زمان خود از مهم‌ترین مراکز مذهبی و فرهنگی جهان به شمار می‌رفت و زائران و مسافرانی را از دور و نزدیک جذب می‌کرد که از اندازه و عظمت آن شگفت زده می‌شدند.

معبد نقشی حیاتی در زندگی فرهنگی، مذهبی و اقتصادی افسوس داشت و تأثیری ماندگار بر اعتبار شهر بر جای گذاشت. اگرچه معبد در نهایت ویران شد، اما میراث آن گواهی بر خلاقیت بشر، دستاوردهای معماری و تعهد عمیق مذهبی است.

در تور ازمیر برسام بازدید از معبد آرتمیس را از دست ندهید

معبد آرتمیس با معماری باشکوه و عظیم خود، به الهه یونانی آرتمیس اختصاص داده شده بود و در طول تاریخ خود، اهمیت فرهنگی، مذهبی و اقتصادی زیادی داشت. اگرچه امروزه، معبد تنها به‌عنوان ویرانه‌ای از دوران باستان باقی مانده است، اما همچنان نمادی از شکوه و عظمت تمدن‌های گذشته و یکی از جاذبه‌های تاریخی و باستانی جهان به شمار می‌آید که دیدن آن اصلا خالی از لطف نیست. فراموش نکنید که با رزرو تور ازمیر ترکیه در آژانس مهرپرواز، می‌توانید سفری بی‌نقص و فوق‌العاده را به خود هدیه دهید.

برسام سیر آریا یکی از بهترین مجموعه‌های گردشگری در ایران است که مسیر سفر به خارج از مرزهای کشور را برای ایرانیان عزیز هموار می‌سازد. شما می‌توانید با مراجعه به وبسایت www.barsamseyr.com از انواع تور خارجی، پکیج های هر تور و قیمت آن مطلع شوید. همچنین برای آگاهی از شرایط پرداخت اقساطی به سایت ما مراجعه کرده و یا با شماره‌تلفن 02148041000 تماس بگیرید. منتظر شنیدن صدای مشتاق شما برای تجربه‌های نو هستیم.