معرفی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

نگاهی به دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

در دهه‌های اخیر، توسعه علم و فناوری به عنوان یکی از عوامل اصلی توسعه و پیشرفت جوامع مدرن، از اهمیت بسیاری برخوردار است. دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی در این راستا نقشی بسیار حیاتی دارند، زیرا آن‌ها محیطی را برای تولید دانش، انتقال آن به جوانان و جامعه، و نهایتاً اثرگذاری در توسعه‌ی صنایع و فناوری فراهم می‌آورند. یکی از موسساتی که به عنوان یک پایگاه مهم در زمینه تحقیقات و آموزش علوم پایه مطرح شده و نقش بارزی در ارتقاء سطح علمی کشور ایفا می‌کند، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان است.

این دانشگاه با تمرکز بر روی رشته‌هایی همچون علوم کامپیوتر، ریاضیات، فیزیک، شیمی و سایر علوم پایه، توانسته است در میان دانشگاه‌های معتبر کشور و جهان جایگاهی ممتاز را به دست آورد. در این مقاله، ما به بررسی تاریخچه، ساختار، برنامه‌ها، دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها، و موقعیت علمی و آکادمیکی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان می‌پردازیم. 

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، یک دانشگاه دولتی و مرکز تحقیقاتی پیشرفته است که در شمال شهر زنجان واقع شده است. این دانشگاه در سال 1371 توسط یوسف ثبوتی با عنوان “مؤسسه تحقیقات تکمیلی در علوم پایه” تأسیس شده است.

تاریخچه تأسیس دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، در سال 1371 توسط یوسف ثبوتی و با همکاری محمدرضا خواجه پور به عنوان یک مرکز آموزش عالی و مرکز تحقیقاتی دولتی تأسیس شد. فعالیت‌های این مرکز با تأسیس رشته فیزیک و پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در سال 1372 آغاز یافت. پس از یک سال و نیم، دوره‌های کارشناسی ارشد ریاضیات و دکتری فیزیک نیز راه‌اندازی شدند. ابتدا کلاس‌های دانشگاه در مرکز موقتی به مساحت پنج هزار و پانصد متر مربع در شمال شهر زنجان برگزار می‌شدند. احداث پردیس اصلی دانشگاه از سال 1374 در زمینی به مساحت 85 هکتار در کنار دانشگاه علوم پزشکی زنجان در شمال شهر زنجان آغاز گردید. با به پایان رسیدن ساخت دانشکده فیزیک در سال 1380، کلاس‌های دانشگاه به پردیس اصلی منتقل شدند.

پردیس دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان 

 پردیس اصلی دانشگاه در نزدیکی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در منطقه گاوازنگ، زنجان، ایران واقع شده است. پردیس IASBS به طور گسترده ای به عنوان یک پردیس سبز با گیاهان و فضای سبز بخشی از طراحی پردیس حتی در کلاس ها و ساختمان ها شناخته می شود. همچنین IASBS یکی از معدود دانشگاه های ایران است که از راهکارهای انرژی خورشیدی بهره می برد. ساختمان های پردیس اصلی عبارتند از:

گروه فیزیک

گروه شیمی

گروه ریاضی

گروه علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات

گروه علوم زمین

گروه علوم زیستی

کتابخانه ترکمان

خانه علم

پارک علم و فناوری (مرکز فناوری زنجان)

سالن غذاخوری دانشگاه

سالن بدنسازی (I و II)

مسجد

خوابگاه ها 

دانشکده‌ها و رشته‌ها ی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان از شش دانشکده، دو پژوهشگاه و مرکز آموزش زبان تشکیل شده است. همچنین “خانه علم زنجان” و “پارک علم و فناوری زنجان” نیز از زیرمجموعه‌های این دانشگاه هستند. این دانشگاه در زمینه آموزش، دوره‌های دکتری و کارشناسی ارشد در علوم پایه را ارائه می‌دهد و تنها رشته مقطع کارشناسی آن، مهندسی کامپیوتر است. همچنین، این دانشگاه تنها دانشگاه کشور است که از مقاطع دیپلم و کارشناسی در رشته دکتری پیوسته فیزیک دانشجو جذب می‌کند.

دانشکده فیزیک: این دانشکده با هدف اصلی پیشبرد دانش در زمینه علوم پایه، از بهار سال 1372 با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد شروع به کار کرد. از سال 1375، دوره دکتری فیزیک با شاخه‌های ماده چگال نظری، اخترفیزیک و فیزیک ریاضی راه‌اندازی شد. در حال حاضر، دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری در این دانشکده فعالیت دارند.

دانشکده ریاضی: این دانشکده در سال 1373 تأسیس شده و از همان ابتدا به پذیرش دانشجویان کارشناسی‌ارشد در رشته‌های ریاضی محض و کاربردی پرداخته است. در سال 1382، دوره دکتری ریاضی نیز آغاز شد.

دانشکده شیمی: این دانشکده در پاییز سال 1378 با پذیرش چندین دانشجوی کارشناسی ارشد و تعدادی از اعضای هیئت علمی فعالیت خود را آغاز کرد. از سال 1384، دوره دکتری نیز در این دانشکده آغاز شد.

دانشکده علوم زمین: این دانشکده از گروه‌های مختلفی از جمله ژئوفیزیک، ژئودزی، تکتونیک، آب‌شناسی، پترولوژی و رسوب‌شناسی تشکیل شده است. از سال 1378، دوره کارشناسی ارشد ژئوفیزیک آغاز شده و در سال‌های بعد، دوره‌های دیگر نیز اضافه شدند.

دانشکده علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات: این دانشکده از سال 1382 فعالیت خود را آغاز کرده و در زمینه‌های مختلفی از جمله الگوریتم‌های بهینه‌سازی، هندسه محاسباتی، رباتیک، یادگیری ماشین و غیره فعالیت دارد.

دانشکده علوم زیستی: این دانشکده به عنوان جدیدترین دانشکده در دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در سال 1387 تأسیس شد و در زمینه‌های بیوشیمی، بیوفیزیک، کشت باکتری، کشت سلول و بیوانفورماتیک فعالیت می کند.

مراکز تحقیقاتی پیشرفته دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

پژوهشکده علوم پایه و فناوری‌های نوین

پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین

برنامه ها دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

IASBS به عنوان یک موسسه اعطای مدرک در سطح فارغ التحصیل تاسیس شد. اکنون M.Sc. و مدرک دکترا در رشته های علوم کامپیوتر، ریاضیات، فیزیک، ژئوفیزیک، بیوفیزیک، بیوشیمی و شیمی. با این حال، از سپتامبر 2000، برنامه ای را در رشته فیزیک برای گروهی از فارغ التحصیلان ممتاز دبیرستان آغاز کرده است.

این برنامه، اولین تلاش در سطح ملی، این گروه های منتخب از دانشجویان را در یک دوره هفت ساله آموزش می دهد و به آنها مدرک دکترا در فیزیک می دهد. در این برنامه دانشجویان پس از گذراندن دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد مستقیماً به پایان نامه دکتری خود ادامه می دهند و بدین ترتیب از مقطع کارشناسی ارشد صرف نظر می کنند.

پایان نامه. IASBS همچنین مدرک کارشناسی علوم را در مهندسی کامپیوتر ارائه می دهد که تنها برنامه کارشناسی در این موسسه است. این مؤسسه همچنین قبلاً یک برنامه مشترک کارشناسی در زمینه فناوری اطلاعات را با دانشگاه هریوت وات انگلستان اجرا می کرد . 

رتبه‌بندی و سطح علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان به عنوان یک مرکز تحقیقاتی پیشرفته، در حوزه علوم پایه و فناوری‌های نوین معتبر شناخته می‌شود. این دانشگاه به دلیل داشتن سطح علمی بالا و موفقیت‌های برجسته خود، در رده‌بندی‌های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. برخی از موارد مهم در این زمینه عبارتند از:

در رتبه‌بندی ISC (Islamic World Science Citation Center)، این دانشگاه در سال‌های گذشته به عنوان یکی از دانشگاه‌های جامع برتر کشور معرفی شده است، از جمله رتبه 8 در سال‌های 1395-1394 و 1395-1396، و رتبه 10 در سال 1397-1396.

در رتبه‌بندی ISC، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در سال‌های گذشته به عنوان یکی از دانشگاه‌های جامع برتر کشور در رده 10م جای گرفته است.

این دانشگاه در رتبه‌بندی دانشگاه‌های سرآمد علمی کشور نیز موفقیت‌های قابل توجهی داشته است، از جمله رتبه 2 در سال‌های 1395 و 1398، و رتبه 6 در سال 1397.

انجمن ریاضی اروپا نیز این دانشگاه را به عنوان مرکز ممتاز ریاضیات در منطقه خاورمیانه معرفی کرده است.

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان قطب علمی فیزیک کشور محسوب می‌شود.

در سال 1387 و 1385 تا 1381، این دانشگاه رتبه اول کشور را در انتشارات علمی بر مبنای تعداد مقالات به تعداد هیئت علمی کسب کرده است.

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان جایزه بانک توسعه اسلامی در علوم و تکنولوژی را در سال 1385 به دست آورده است.

این داده‌ها نشان‌دهنده موفقیت‌های این دانشگاه در حوزه‌های مختلف علمی و پژوهشی است و مؤید سطح برتر آن در صنعت علم و فناوری می‌باشد.

فارغ التحصیلان قابل توجه دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان  

فهرست فارغ التحصیلان برجسته این موسسه عبارتند از:  

یوسف ثبوتی ( فیزیک ): مقام اول جایزه بین المللی خوارزمی در علوم پایه (1999). مدال سخنرانی، در علوم فیزیکی ، آکادمی علوم جهان سوم ، TWAS (2000). عضو برگزیده تالار مشاهیر علم و فرهنگ ایران چهره های فراموش نشدنی (1380)

بابک کریمی ( شیمی ): مقام اول جایزه جوان خوارزمی در علوم پایه (1378). پژوهشگر برجسته منتخب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران (1382). کمک هزینه تحصیلی الکساندر فون هومبولت (2004)

رامین گلستانیان (فیزیک): برنده جایزه هالوک (2014) شد. مقام اول جایزه جوان خوارزمی در علوم پایه (1379). پژوهشگر برجسته منتخب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران (1380). صندلی ملاقات فردریک ژولیوت در Ecole Superieure de Physique et de Chimie Industrielles (ESPCI) در پاریس (2000)

آرشمید نهال (فیزیک): جایزه ICO/ICTP Gallieno Denardo (2001)

مهدی خاکیان (فیزیک): مقام اول جایزه بین المللی خوارزمی در علوم پایه (1385)

محمد رفیعی (شیمی): مقام اول جایزه جوان خوارزمی در علوم پایه (1387)

علیرضا قیوم زاده (فیزیک): رتبه دوم جایزه جوان خوارزمی در علوم پایه (1388)

سیف الله رسولی (فیزیک): جایزه ICO/ICTP Gallieno Denardo (2009)

محمدمهدی نجف پور (شیمی): مقام اول جایزه جوان خوارزمی در علوم پایه (1389)

علی قربان زاده مقدم (فیزیک): رتبه دوم جایزه جوان خوارزمی در علوم پایه (1389)

محمدتقی توسلی (فیزیک): جایزه ICO Galileo Galilei (2010) برای تلاش مادام العمر در آموزش اپتیک در ایران توسط کمیسیون بین المللی اپتیک (ICO) 

سوالات متداول درباره دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

1- آیا دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان از دانشگاه‌های معتبر ایران است؟

بله، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان یکی از دانشگاه‌های معتبر ایران است. این دانشگاه توانسته است با تمرکز بر روی زمینه‌های علوم پایه مانند علوم کامپیوتر، ریاضیات، فیزیک و شیمی، جایگاه بارزی در صنعت آموزش و تحقیقات کشور به دست آورد.

2- آیا دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور چگونه عمل می‌کند؟

بله، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور عملکرد بسیار خوبی داشته است. این دانشگاه در سال‌های مختلف در جایگاه‌های ممتازی از جمله رتبه 8 ام دانشگاه‌های جامع کشور قرار گرفته است.

3- آیا دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان برنامه‌های متنوعی برای تحصیل دانشجوان ارائه می‌دهد؟

بله، این دانشگاه برنامه‌های تحصیلی متنوعی را در سطوح مختلف ارائه می‌دهد. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا در رشته‌های علوم کامپیوتر، ریاضیات، فیزیک، شیمی، و غیره اشاره کرد.

4- آیا دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در پروژه‌های تحقیقاتی و فناوری دخیل است؟

بله، این دانشگاه در پروژه‌های تحقیقاتی و فناوری مختلفی دخیل است و نقش بارزی در توسعه علم و فناوری کشور دارد. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به پژوهش‌های انجام شده در حوزه علوم پایه و فناوری‌های نوین اشاره کرد.

5- آیا دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان از اعضای شورای مشورتی بین‌المللی برخوردار است؟

بله، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان از اعضای شورای مشورتی بین المللی است. این شورا از انبوهی از دانشمندان و محققان تشکیل شده است که به مؤسسه در تشریح موضوعات کلی تحقیقات، ایجاد رشته‌های جدید، جذب محققان برجسته، و ارزیابی دستاوردهای علمی کمک می‌کنند.

سخن پایانی مقاله درباره دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

 دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان با تلاش و پیگیری‌های مداوم، به عنوان یکی از پیشگامان در زمینه تحقیقات پایه و پیشرفته در ایران شناخته شده است. امیدواریم که با ادامه تلاش‌ها و همکاری‌های بین‌المللی، در راستای توسعه علمی و فناورانه کشور، گام‌های موثرتری بردارد و نقش موثری در پیشبرد علوم پایه داشته باشد.

  گرد آوری:بخش علمی موزستان