چگونه متوجه شویم که فردی به CPR نیاز دارد؟

زمان طلایی برای نجات جان یک نفر/زمان انجام cpr

هر ساله افراد زیادی خارج از بیمارستان دچار ایست قلبی می‌شوند. در حالی که احیای قلبی ریوی (CPR) روشی مؤثر برای کمک در چنین شرایطی است، تنها افراد کمی از افرادی که دچار ایست قلبی می‌شوند، قبل از رسیدن کمک، CPR را از افرادی که شاهد ماجرا بوده‌اند دریافت می‌کنند.

دانستن اینکه تشخیص دهیم چه کسی به CPR نیاز دارد و همچنین توانایی انجام آن، می‌تواند قبل از رسیدن اورژانس برای فرد زمان بخرد و گاهی اوقات، میان مرگ و زندگی او فاصله بیاندازد. اما همه نمی‌دانند چه زمانی برای این اقدام ضروری است یا چه کاری باید انجام داد. در اینجا به نحوه‌ی ارزیابی سریع برای تشخیص اینکه آیا کسی نیاز به CPR دارد یا نه، می‌پردازیم.

وقتی فردی دچار ایست قلبی می شود چه اتفاقی می افتد؟

ایست قلبی به وضعیتی گفته می‌شود که قلب دیگر خون را به سایر قسمت‌های بدن پمپاژ نمی‌کند. شخصی که در ایست قلبی به سر می‌برد، نبض نخواهد داشت. 

دلایل زیادی برای ایست قلبی وجود دارد، از جمله: 

• حمله قلبی یا انسداد در شریان‌هایی که خون‌رسانی به قلب را تامین می‌کنند: به این علت خون کافی به عضله قلب نمی‌رسد و عملکرد آن مختل می‌شود.

• ریتم‌های غیرطبیعی قلب (آریتمی): الگوی ضربان قلب به هم می‌ریزد و خون به درستی در بدن گردش نمی‌کند.

• مصرف مواد مخدر یا اوردوز: برخی مواد مخدر می‌توانند بر سیگنال‌های الکتریکی قلب تأثیر گذاشته و باعث بی‌نظمی در ریتم آن شوند.

• نارسایی‌های ساختاری قلب (مثلاً کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک): وجود اختلالات در ساختار قلب می‌تواند توانایی پمپاژ خون را کاهش دهد.

• نارسایی یا ایست تنفسی: عدم دریافت کافی اکسیژن توسط بدن می‌تواند منجر به ایست قلبی شود.

• اختلال شدید الکترولیت‌ها: عدم تعادل مواد معدنی مهم در بدن مانند پتاسیم و منیزیم می‌تواند بر عملکرد قلب تأثیر بگذارد.

• صدمات قفسه سینه: ضربات شدید به قفسه سینه می‌تواند به عضله قلب یا ریتم آن آسیب برساند.

درک علائم و نشانه‌های ایست قلبی مهم است تا بتوانید در صورت مشاهده اقدامات لازم را انجام دهید. علائم هشداردهنده ممکن است شامل موارد زیر باشند:

– از دست دادن ناگهانی هوشیاری

– تنفس غیرطبیعی یا قطع تنفس

– عدم وجود نبض

– تغییر رنگ پوست به رنگ پریده یا مایل به آبی

– تعریق سرد

– اتساع مردمک چشم

اگر مشکوک به ایست قلبی در کسی هستید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید و تا رسیدن کمک‌رسان‌ها CPR را شروع کنید. 

CPR چه کاری انجام می دهد؟

وقتی فردی دچار ایست قلبی می شود، خون به بقیه بدن او نمی رسد. این بدان معناست که هیچ اکسیژنی به اندام ها و بافت ها گردش نمی کند. مغز اولین عضوی است که اثرات کمبود اکسیژن را احساس می کند. سلول های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن می کنند و ایست قلبی طولانی مدت می تواند باعث آسیب غیرقابل برگشت مغز شود. 

فشرده سازی قفسه سینه در CPR کار حرکت خون در بدن را انجام می دهد که قلب معمولاً با پمپاژ کردن انجام می دهد. انجام فشرده سازی به رساندن اکسیژن به مغز و سایر اندام های حیاتی کمک می کند.

حتی اگر فردی پس از انجام CPR جان خود را از دست بدهد، این اقدام می‌تواند هدف مهم دیگری داشته باشد: حفظ سلامت و عملکرد اعضای بدن او در صورتی که یک اهداکننده عضو باشد.

CPR چقدر موثر است؟

فیلم‌های پزشکی در تلویزیون، باعث شده‌اند تا مردم تصور کنند که CPR نجات‌دهنده‌ی جان انسان‌هاست، بیشتر از چیزی که حقیقتاً هست. یک مطالعه نشان داد که مردم بر این باورند که میزان زنده ماندن با CPR تا 75٪ است. در چند دهه گذشته، مطالعاتی روی میزان واقعی زنده ماندن پس از CPR خارج از بیمارستان انجام شده است و به ارقام بسیار پایین‌تری رسیده‌اند:

مروری بر مطالعات ، نشان داد که وقتی فردی که دچار ایست قلبی شده بود CPR از طریق تماشاگر دریافت کرد، میزان بقای آنها بین 3.9٪ و 16.1٪ بود. 

مطالعه دیگری نشان داد که سن نیز مهم است: افرادی که در دهه 70 زندگی خود CPR دریافت کردند، نرخ بقای حدود 6.7٪ داشتند، در حالی که افراد در 90 سالگی فقط 2.4٪ شانس زنده ماندن داشتند.

اگر فردی CPR دریافت کند و از ایست قلبی جان سالم به در ببرد، ممکن است همچنان کیفیت زندگی اش کاهش یابد یا مشکلات سلامتی طولانی مدت مانند خستگی شدید، اضطراب و افسردگی داشته باشد. اگر آنها مسن‌تر بودند یا قبلاً بیماری‌های مزمن داشتند، ممکن است حتی شانس کمتری برای زنده ماندن داشته باشند.

چه زمانی باید CPR انجام داد؟

اگر شاهد ایست قلبی در فردی بودید، مهم‌ترین چیز حفظ آرامش و ارزیابی شرایط است. وقتی کسی در وضعیت بحرانی قرار دارد، باید ابتدا به صحنه دسترسی پیدا کنید و هرگونه خطر یا حادثه‌ای را بررسی کنید. پس از اینکه مطمئن شدید کمک کردن امن است، قدم بعدی این است که «به شانه فرد ضربه بزنید و فریاد بزنید “حالت خوبه؟” و در عین حال به دنبال تنفس طبیعی باشید.»

اگر فرد هوشیار است و نفس می کشد، به CPR نیاز ندارد. اما اگر هیچ پاسخی داده نشد و فرد نفس نمی‌کشد، مطمئن شوید که فرد روی یک سطح سفت و صاف به پشت دراز کشیده است و سپس شروع به دادن CPR کنید.

شما باید CPR را شروع کنید، چه بتوانید نبض را احساس کنید یا نه. در واقع، انجمن قلب آمریکا نمی‌خواهد مردم وقت خود را صرف چک کردن نبض کنند. در مواقع اضطراری، ممکن است یک رهگذر عصبی، نبض خود را با نبض فردی که می‌خواهد به او کمک کند اشتباه بگیرد. حتی اگر کسی بی‌پاسخ و بدون نفس باشد و هنوز نبض داشته باشد، به احتمال زیاد به اندازه کافی قوی نیست که خون را پمپاژ کند یا خیلی دوام نخواهد آورد.

اگر تنها هستید، قبل از شروع cpr، با اورژانس تماس بگیرید. هدف شما این است که هر چه سریع‌تر اورژانس را در محل داشته باشید. آنها دستگاه‌های پزشکی دارند که از جریان‌های الکتریکی برای اصلاح ریتم غیرطبیعی قلب (دفیبریلاتور) استفاده می‌کنند. آنها همچنین برای تجویز داروهای قلبی آموزش دیده‌اند.

اگر افراد دیگری در اطراف هستند، به شخص خاصی اشاره کنید و با او تماس چشمی برقرار کنید. با صدای واضح به او بگویید «با اورژانس تماس بگیرید». 

نحوه انجام CPR فشرده سازی قفسه سینه

هنگامی که تشخیص دادید که یک فرد به CPR نیاز دارد و کمک به آن برای شما بی خطر است، می توانید فشار دادن قفسه سینه را شروع کنید.

1. وسط سینه فرد را پیدا کنید : به پایین قفسه سینه فرد نگاه کنید. خطی فرضی از وسط جناغ سینه (استخوان پهن زیر سینه) را تا نوک سینه ها در نظر بگیرید. وسط این خط، محل انجام حرکات فشاری است.

2. کف یک دست را روی جناغ سینه، دقیقا روی محل تعیین شده در مرحله قبل، قرار دهید.

از کف دستِ غالب خود استفاده کنید و آن را به صورت صاف و محکم روی جناغ سینه فرد قرار دهید.

3. دست دیگر خود را روی دست اول قرار دهید و انگشتان خود را در هم گره بزنید. دست دوم را دقیقا روی دست اول قرار دهید و انگشتان هر دو دست را به هم گره بزنید. انگشتان شست نباید با قفسه سینه فرد تماس داشته باشند.

4. بدن خود را به صورت عمودی روی فرد قرار دهید و شانه های خود را کاملا روی دست هایتان صاف نگه دارید. آرنج هایتان باید صاف و قفل شده باشند و نیروی فشار از شانه هایتان به سینه فرد منتقل شود.

5. با قدرت و سرعت به سمت پایین فشار دهید تا قفسه سینه فرد حدود 5 سانتیمتر (دو اینچ) پایین برود.فشار را به طور ناگهانی و با قدرت وارد کنید. تصور کنید می خواهید قفسه سینه فرد را به ستون فقرات او نزدیک کنید.

6. بلافاصله فشار را رها کنید و اجازه دهید قفسه سینه به طور کامل به حالت اولیه برگردد.

قبل از وارد کردن فشار بعدی، اجازه دهید قفسه سینه به طور کامل به حالت اولیه برگردد.

7. این حرکات را با سرعت 30 بار در دقیقه تکرار کنید.

بهتر است برای حفظ ریتم، با خود یا بلندتر بشمارید: “یک، دو، سه، …” تا 30.

انجام فشرده سازی قفسه سینه با کیفیت بالا از نظر فیزیکی خسته کننده است. اگر شخص دیگری برای کمک به شما نزدیک است، می‌توانید پس از انجام 30 فشرده‌سازی، جابجا شوید.

چه زمانی نباید CPR انجام داد؟

اگر فردی هوشیار است و نفس می کشد، نیازی به CPR ندارد. همچنین شرایط خاصی وجود دارد که نباید سعی کنید CPR انجام دهید. اولین مورد زمانی است که شما را در معرض خطر قرار می دهد. ممکن است بیشتر به تلاش برای کمک به کسی فکر کنید، اما ابتدا باید ایمنی خود را در نظر بگیرید.

اگر صحنه برای فردی که CPR را انجام می دهد ناامن است یا نجات دهنده را در معرض خطر قرار می دهد، CPR را شروع نکنید. برخی از نمونه‌های صحنه ناایمن می‌توانند نشت مواد شیمیایی، آتش‌سوزی کنترل نشده در نزدیکی یا تیراندازی فعال در یک صحنه می باشند.

سوالات متداول درباره CPR

1. چه زمانی باید CPR انجام دهم؟

اگر کسی بیهوش است و نفس نمی‌کشد، باید CPR انجام دهید. همچنین اگر فردی در حال غرق شدن است، باید CPR انجام دهید.

2. اگر نبض فرد را حس نکنم، باز هم باید CPR انجام دهم؟

بله، حتی اگر نبض فرد را حس نکنید، باز هم باید CPR انجام دهید. زیرا ممکن است نبض فرد ضعیف یا نامنظم باشد.

3. چه مدت باید CPR انجام دهم؟

تا زمانی که اورژانس برسد، باید CPR انجام دهید. حتی اگر فرد شروع به نفس کشیدن کرد، باز هم باید CPR را ادامه دهید تا زمانی که اورژانس برسد.

4. آیا می‌توانم CPR را در هر مکانی انجام دهم؟

بله، می‌توانید CPR را در هر مکانی انجام دهید. حتی اگر در مکانی عمومی هستید، نباید نگران قضاوت دیگران باشید. مهم این است که هر چه زودتر CPR را شروع کنید.

5. آیا می‌توانم CPR را به تنهایی انجام دهم؟

بله، می‌توانید CPR را به تنهایی انجام دهید. با این حال، اگر دو نفر هستید، بهتر است که یک نفر تنفس مصنوعی بدهد و نفر دیگر فشرده‌های قفسه سینه را انجام دهد.

6. آیا CPR خطرناک است؟

CPR معمولاً خطرناک نیست. با این حال، در موارد نادر، ممکن است باعث آسیب به دنده‌ها یا سایر اندام‌های داخلی شود.

7. آیا CPR همیشه موثر است؟

CPR همیشه موثر نیست. با این حال، CPR می‌تواند شانس زنده ماندن فردی را که دچار ایست قلبی شده است افزایش دهد.

توصیه پایانی  

هر چه زودتر CPR را شروع کنید، شانس زنده ماندن فرد بیشتر است. اگر آموزش CPR ندیده اید، باز هم می توانید CPR را انجام دهید. فقط حواستان باشد که هر 30 فشار قفسه سینه، دو بار تنفس مصنوعی بدهید. اگر کسی به شما کمک کرد، یک نفر باید تنفس مصنوعی بدهد و نفر دیگر باید فشرده های قفسه سینه را انجام دهد. تا رسیدن اورژانس به انجام CPR ادامه دهید. با یادگیری CPR، می توانید جان کسی را نجات دهید.

گردآوری:بخش سلامت موزستان